Nieuwpoort woort nao de verweustinge vaan d'n Ierste Wereldoorlog groondeg herbojd. Wie in mier Vlaamse stei steit in Nieuwpoort de merret centraol (foto), boe-aon 'n gotische stadshal mèt [[belfort (torie)|belfort]] en e stadhoes in renaissancestijl. Dit raodhoes is neet othentiekauthentiek: 't oersprunkelek raodhoes stoont neet aon de merret. De Slevrouwekèrk dao-achter is wel nao de oersprunkeleke middeliewse kèrk herbojd. Boete de stad steit e monumint ter ier vaan keuning [[Albèr I vaan 't Belsj]], wat herinnert aon d'n Ierste Wereldoorlog.
==Historie==
Nieuwpoort oontstoont aon de munding vaan d'n IJzer en is, wie de naom al suggereert, relatief joonk: in [[1150]] woort 't veur 't iers geneump. Kort daonao verliende [[Filips vaan d'n Elzas]] 't pläötske [[stadsrechte]] um d'n handel in Vlaandere te stimulere (zjus wie [[Grevelingen (Fraankriek)|Grevelingen]], [[Mardijk]], [[Duinkerke]], [[Damme]] en [[Biervliet]]). De stad bleujde, meh had te make mèt hel concurrentie vaan de gevestegde stei. Zoe woort ze in [[1489]] belegerd door de [[Brugge]]linge, de [[Gent]]enere en de Franse. Doortot de ganse bevolking, inclusief vrouwlui ziech weerde oonder börgemeister Jan Turpin, sloge ze d'n aonval aof. In [[1600]] leep 'n Nederlandse straafexpeditiestrafexpeditie tege de Duinkerker zieruivers hei vas op 't Spaons leger; de rizzelterende [[Slaag bij Nieuwpoort]] woort door 't Staots leger gewonne. Nao d'n [[Tachtegjaoregen Oorlog]] waor de stad dèks objek vaan gevechte tösse Fraankriek en de Spanjole, later Oosteriekers.
In de twiede helfhèlf vaan de [[negentienden iew]] kaom 't [[toerisme]] op; Nieuwpoort-bad, wat eigelek op Oostduinkerks groondgebeed laog, woort in [[1869]] op 't spoorwegenèt aongeslote. In d'n [[Ierste Wereldoorlog]] laog Nieuwpoort midde in de frontlijn; 't bleef de gansen oorlog in Geallieerde han meh raakde zwoer besjaojegversjendeleerd. In [[1949]] woort de gemeinte oetgebreid mèt Nieuwpoort-bad, tot daan touw deil vaan Oostduinkerke, en mèt stökker groond vaan Lombardsijde, Westende en Ramskapelle. In [[1971]] woorte Ramskapelle en Sint-Joris gans geannexeerd, in [[1977]] nog e stökske vaan Westende, perceizer gezag vaan Lombardsijde ('t liewedeil vaan dat dörp góng, mèt de res vaan Westende, nao de gemeinte Middelkerke).
