Kèrmes: Versjèl tösje versies

{{Dialek|Valkebergs}}

'''Kèrmes''' ies 'n jaorliks truukkièrend fiès in dörp of sjtad. 't Woord ies aafgeleid van kèrkmès, dat [[Heilige Mès]] in de [[Kèrk (geboew)|kèrk]] beteikent. Dees mès weurt dan opgedrage es herinnering aan de wiejing en/of sjterfdaag van de petroan[[heilige]] van 'n kèrk.

Dèks weurt kèrmes gehoute ter ière van [[Sacramentsdaag]] of nao de [[brónk]].

Neve de fièstelikhede woort ouch handel gedreve en rech gesjproke. Dat gebeurde meistal op 't [[kèrkhof]]. Um diverse rae ginge zoawaal [[katholiek]]e [[Kèrk (religie)|kèrk]] es de sjtaat ziech verzètte tege dees al te väöl veurkómmende kèrmesse. In sómmige plaatse waal 7 kièr per jaor. In Limburg woorte in 1777 reigelsj aafgekóndigd door de Generaal Sjtate. Die hele in dat in de [[Leng van Overmaze]] alle kèrmesse op de 1e zóndig nao [[Heilige|Sint]] [[Maarten]] ([[11 november]]) mooste weure gevierd. 't Fiès moch neet langer doere es 3 daag. Me neumde dit de ''Hollandse kèrmes''.

==Kèrmes==

De meiste kèrmèsse zint de jaorlikse verjäördaag van de [[parochie]]sjtiechting bie de inwiejing van de de [[Kèrk (geboew)|kèrk]] door de [[biesjop]] of op de [[namesdaag]] (sjterfdaag) van de petroan[[heilige]] van de parochiekèrk.

De kèrmes besjteit oet twiè daag. De 1e daag, de zóndig, beginnend mèt de [[Heilige Mès|hoagmès]], woanao de brónk oettrèk en 2e kèrmesdaag, de maondig. Gemeinlik höbbe de luuj (en de sjoale) dan vrie.

 

==In hoes en gemeinsjap==

De familie nuèdig familie van boete 't dörp oet. Dao weure [[vla|vla's]] gebakke, [[kouw sjotel]] en bruèdsjes gemaak. In 'n wei weurt 'ne [[zjwiek]] ('ne houte dansvloer) gelag en dao op weurt gedanst. Later weurt 't danse nao patronate en groater café's verplaats. Tot in de jaore 50 van de 20e ièw waor kèrmes 't enigste fiès op 't dörp. Väöl pare lièrde ziech kènne bie dees gelegenhede.

==Bónte kèrmes==