Kloes op de Sjaatsberg: Versjèl tösje versies

{{sjterartikel}}

{{dialek|Valkebergs}}

De '''kloes op de Sjaatsberg''' ies 'n gebuuwke, dat gans allein sjteit, bove op de [[Sjaatsberg]] bie [[Oud-Valkeberg]] en [[Walem]] in 'ne bösj, kilomaetersj weg van de bewoonde waereld. Zoan gebuuwke, dat bewoond weurt door 'ne [[hièremiet]] of kloezenaer weurt [[kloes (weuning)|kloes]] of hermitage geneump. De van [[mergel]] opgetrokke kloes haet 'n trapgevelke, 'n klokketeurentsje en sjpietsbaogvènsterkes. 't Besjteit oet 4 deile: twiè kemerkes mèt 'ne zölder d'r bove, 'n kapel en 'n lièger oetgeveurd koar mèt absis. Ónder ein van de kemerkes bevingk ziech 'ne kelder. Hie zou, volges 'n hardnekkig verhaol, 'ne vlöchgank oetkómme vanoet [[kesjtièl Sjaloen]] in Oud-Valkeberg. <br>

D'n ingank weurt gevörmp door 'n lossjtaond róndbaogpeurtsje woa-op 'ne sjtein te zeen ies mèt de inscriptie [[Arnold Haesen]] en 't jaortal [[1794]]. Deze ies èvvel later aangebrach. Haesen waor 'ne ièremiet. <br>

Get wiejer oastelik bevingk ziech 'ne boete[[kruusweeg]] oet 1843, ónder de buim. Ze bejsteit oet vièrtièn gebuuwkes van mergel, in 'ne krink opgesjtèld. In de miedde sjteit 'n [[calvarie]] van jónger datum.

==Interieur==

In 't gebuuwke liegke 2 kloezenaersj begrave: [[Laurens Plum]] († 1706) en Arnold Haesen († 1764). Achter d'n [[altaor]] in de kapel, zint moersjilderinge te zeen oet 1700. Dao hingk ein groat houte [[kruus]] oet de [[16e ièw]]. Tegen 't plafond ies 'n [[Christus]]monogram aangebrach en aafbeeldinge van de veer [[evangeliste]]. Neve 'ne sjpietse triomfbaog zint 2 [[ingel]]e gesjilderd.<br>

 

==Sjaasberger Gank==

Op de lètste zóndig van juni vingk 't fiès van de Heilige kloezenaer [[Leonard]] plaats. De Sjaasbergergank, 'ne baevaartsgank door luuj oet de buurt, vingk dan plaats riechting de Kloes. De pesjtoar van [[Sjin]] op Geul dreug vervolges 'n dialek[[Heilige Mès|mès]] op in de kapel of op 'n ope plaats in de bösj vlakbie de kloes. De [[sjötterie]] hèlt toeziech en geuf nao d'n deens 't begin van de [[Kèrmes]], ''Leienaardskèrmes'' geneump, aan mèt 't aafsjete van 'n aantal kamersjeut.

Nao 1939 raak de Sjaasbergergank in ónbruuk, meh in 1970 weurt 'r wir in ière hersjtèld.