Henri Matisse: Versjèl tösje versies

Aanvankelik sjtudeerde hae rechte en wèrkde in de advocatuur. Es hobbie naom hae teikenlèsse. Zien talent tuènde ziech eigelik pas ech, wie hae vanwege 'n blindedermoperatie moos röste en hae van zien mam 'n doas mèt verf cadeau kreeg. Diet woort zien kièrpunt. Tiedens zien kunstenaersjleve woonde hae aafwiesselend in [[Paries]] en in Nice.

== Kunssjilder ==

In 1890 maak hae zien ièrsjte [[sjilderie]], hae sjeit oet mèt wèrke es advocaat en geit bie [[Gustave Moreau]] in de lièr. Ouch maak hae väöl kopieë van ouw meistersj in 't [[Louvre]] in Paries. De sjtiel van 't [[impressionisme]] lièrt hae kènne via de sjilder en verzamelaer [[John Russel]]. Dees sjtiel pas 'r toe tot ongevaer [[1900]]. Daonao begint 't werk ummer groater en egaler kleurvlakke te kriege. Geld moet'r bieverdene door 't decorere van 't Grand Palais. In 1904 vingk zien 1e tentoansjtèlling plaats bie [[Ambroise Vollard|Vollard]] in Paries. In datzelfde jaor logeert'r ouch bie de kunssjilder [[Paul Signac]] in [[Saint-Tropez]]. Zien sjtiel óntwiekkelt ziech tot [[neo-impressionisme|neo-impressionistisch]]. Kènmerk ies o.a. de toepassing van de ''pointilles'', of puntsjes. Bekènd veurbeeld ies ''Luxe, calme et volupté'', de titel kump van 'n gediech van [[Charles Baudelaire|Baudelaire]]. Dizze techniek zal'r neet lang toepasse. Hae geit kort daonao sjildere mèt breij penseelsjtreke en in sjterke, fel kleure. Ouch de kunssjildersj [[Albert Marquet]], [[André Derain]] en [[Maurice de Vlaminck]] sjildere op dees meneer. Louis Vauxcelles betitelt de groep in de ''Gil Blas'' es de ''fauves'' (wil dere). Dizze [[expressionisme|expressionistische]] sjtiel weurt zoadoonde [[fauvisme]] geneump. Dat ies later ein van de kènmerke van Matisse gewore: colorist van 't zuverste water.

 

Ouch maak hae decor- en kostuumóntwerpe, o.a. veur 't [[Rusland|Russisch]] [[ballet]] in [[Monte Carlo]].

== Kapel in Vence en musea ==

In 1950 decoreert hae de [[Dominicane]]r [[kapel]] ''Notre Dame de Rosaire'' in [[Vence]] (Provence) mèt moersjilderinge, [[glaas-in-load]]-vènstere en op de moer 'n tegeltableau van de petroan[[heilige]] [[Dominicus Guzman|St. Dominicus]]. Veur de [[liturgie]] óntwurp 'r de [[kazuifel]]e en ander kleijer. 't Leechsjpel door de vènstere tuènt de opvattinge van Matisse euver kleurexpressie en lienveuring in de ruumde.