Mins: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
K kleinegheidsjes
mètein mer eve geneump
Tekslien 15:
 
==='t Geslach Homo===
't Twiede geslach oontwikkelde ziech sterk door. D'n ierste, of in eder geval aajds bekinde, vertegewoordeger vaan dees "echte minse" hètde ''[[Homo habilis]]'', wat "hendege mins" beteikent. Me meint tot heer al 't vuur beheersde en primitief werktuige maakde. Ein vaan zien opvolgers - dao zien mie fossiel minsesoorte gevoonde meh die weure, umtot ze minder belaankriek zien, boete besjouwing gelaote - waor ''[[Homo ergaster]]'', wat zoeväöl beteikent wie "wèrkmaan" en dus oongeveer op 'tzelfde neerkump wie ''H. habilis''. Heer had nog groeter herses en heer weurt oonder mie geach de veurluiper vaan de minseleke taol ("[[Hmmmmm]]" - holistische, manipulatief, multi-modaal, muzikaal en mimetische communicatie) es ierste te höbbe beheers. De naokoumelinge splitsde ziech in ''[[Homo erectus]]'' en ''[[Homo antecessor]]'', mèt de [[Mins vaan Denisova]] es meugeleke derde tak (Krause e.a. 2010). ''H. erectus'' ([[Eugène Dubois|Dubois]], [[1892]]) beteikent "rechoploupende mins" ('n verawwerde benaoming, umtot heer, nao me noe wèt, laank neet d'n ierste minsechtege waor dee rechop leep). Heer versjèlde neet väöl vaan d'n ergaster meh waor hiel succesvol: heer verspreide ziech euver e groet deil vaan de wereld en bleef tot zier recent bestoon. De in [[2004]] geïdentificeerde ''[[Homo floresiensis]]'' (Floresmins), pas hoegoet e paar doezend jaor oetgestorve, weurt geach vaan ''H. erectus'' aof te stamme. ''H. antecessor'' intösse had alweer väöl groeter herses. Ziene naom, "veurvajermins", daank heer draon tot 'r es de lèste gemeinsjappeleke veurawwer gezeen weurt vaan de twie hoegs oontwikkelde minse: ''Homo neanderthalensis'' en ''Homo sapiens''. D'n ierste stamde aof vaan 'n populatie antecessores die ziech in [[Europa]] en Wes-Azië verstegde. Heer waor good aongepas aon de kaw vaan de iestije en moot in intelligentie aamper veur de moderne mins höbbe oondergedoon. Bij de ''antecessores'' die in Afrika bleve oontwikkelde ziech oetindelek d'n ''Homo sapiens'', dee ziech euver de ganse wereld zouw verspreie. De oondersoort dee veer kinne weurt aongeduid es ''[[Cro-Magnonmins]]''.
 
De hei besjreve evolutie is die wat euvereinkump mèt 't pleetsje heineve. Sommege zeen in de Cro-Magnonmins en de Neanderthaler gein twie apaarte soorte meh meine tot ze väöl korter bijein stoonte. Aonhengers vaan die theorie spreke vaan ''H. sapiens neanderthalensis'' en ''H. s. sapiens''. In dat lèste geval is 't ouch nog meugelek tot de blaanke en Aziatische lui veur e deil vaan de Neanderthalers aofstamme, umtot de Cro-Magnonmins ziech bij zien expansie mèt de Neanderthalers vermingk kin höbbe.
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Mins"