Apollo-program: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
achtergroond en deil ruimtevaartuige
CM/SM en booster
Tekslien 1:
{{dialek|Mestreechs}}
{{wio}}
't '''Apollo-projekprogram''' waor 'n projekprogram vanvaan de [[Vereinegde State|Amerikaanse]] ruimtevaartorganisatie [[NASA]]. 't Projek leep vanvaan 1961 tot 1972, en had es doel um bemande vlöchte nao de [[maon]] oet te veure. President [[John F. Kennedy]] kondegde 't projek aon op 25 mei 1961 mèt de mededeling tot veur 1970 de ierste mins op de maon geland zouw zien. De missie boebij dat gebäörde waor [[Apollo 11]]. De ierste mins op de maon waor [[Neil Armstrong]], dee op 20 juli 1969 voot zat op de maon.
 
== Achtergroond ==
Tekslien 9:
In 't program mooste gaans nui ruimtevaartuige weure oontwikkeld. Bij aonvaank vaan 't program waor de [[Mercury-program|Mercury]] de rakèt boemèt [[Alan Shepard]] d'n iersten Amerikaan in de ruimte woort. Via de oontwikkeling vaan de [[Gemini-program|Gemini]]-ruimtevaartuige, boemèt steeds twie lui de ruimte in woorte gelanceerd (boe-oonder ouch [[Neil Armstrong]] en [[Edwin Aldrin|''Buzz'' Aldrin]], die es ierste op de maon zouwe lande), kaom 't tot de oontwikkeling vaan de [[Saturnus (rakèt)|Saturnus]]-rakèt en de [[Apollo-module]].
 
In ierste instantie waor 't idee um 'n ruimtevaartuig te oontwikkele wat in zien gehiel nao de maon zouw vlege, dao lande, en weer trök zouw vlege nao de Eerd. Dit kós op twie menere: ein hiel groet ruimtevaartuig wat vaan de Eerd woort gelanceerd, of mierdere kleinere die in de ruimte woorte gekoppeld en vaan dao oet nao de maon zouwe vlege. 't Ierste veel al snel aof umtot dit veur minseleke begrippe 'n gigantisch groete rakèt zouw weure. Oeteindelek woort gekoze veur 'n miertrapsrakèt mèt 'n commandocapsule en 'nen apaarte maonlander. De commandocapsule bleef in 'n baon um de Eerdmaon terwijlwijl de maonlander op de maon zouw lande. Bij 't opstijge vaan de maon bleef 'n deil vaan de lander achter. De res koppelde weer mèt de commandocapsule, boenao 't maonlander deil weer woort aofgestoete.
 
=== Command/service-module ===
[[Plaetje:Apollo CSM lunar orbit.jpg|thumb|right|200px|De Apollo command/service-module in de ruimte]]
In de konisch gevörmpde command-module kóste drei astronaute zitte vaanaof de lancering, naor de maon en trök nao Eerd (mèt 'ne ''splashdown'' es landing). In de command-module zaote de ''thrusters'' (stuurmotors), 'ne koppeltunnel, stuur- en navigatiesystemen en de Apollo-besturingscomputer. Aon de command-module zaot de service-module, boe-in de rakètmotor en de brandstof zaot. Daoneve nog brandstofcelle, stuurmotor, de antenne veur communicatie mèt ''Mission Control'' en opslaagtanks veur water en loch. Allein de command-module waor veurzeen vaan 'n hittesjèld, dus de service-module woort vlak veur tot me trökkaom in de Eerd-atmosfeer aofgestoete. De command-module had parachutes die veur 'ne 'zachte' splashdown in d'n oceaon zörgde.
 
=== Maon-module ===
De maon-module waor oontwikkeld um op de maon te lande en daovaan weer op te stijge. De constructie waor zoe liech in gewiech tot ze op de Eerd neet zouw kinne vlege. D'r kóste twie bemanningslede in plaotsnumme en ze bestoond oet twie deile, 'n landingsdeil en 'n opstijgdeil. In 't landingsdeil kóste experiminte weure opgeslage en de maon-oto.
 
== Booster/rakèt ==
Veur de rakèt (of ''booster'') die oontworpe moos weure veur 't Apollo-program, gaof 't in ierste instantie mierdere meugelekhede, umtot in 't begin neet dudelek waor wat veur soort rakèt 't moos weure. Wie oeteindelek beslote waor tot 'n miertrapsrakèt nudeg waor, kós 't team oonder leiing vaan [[Wernher von Braun]] beginne mèt de oontwikkeling vaan de [[Saturnus 1B]]- en [[Saturnus V]]-rakètte. De Saturnus V is nog steeds qua gruutde, gewiech en nuttege laojing de groetste rakèt oets.
 
De Saturnus V besteit oet drei trappe en 'ne zoegenaomde Instrument Unit, die zörgde veur de besturing. De iersten trap brande 2,5 minute en versnelde 't gehiel nao 2,68 km/s. D'n twieden trap versnelde 't gehiel nao 6,84 km/s in de dao-opvolgende zès minute. D'n daarden trap brach 't restant in 'n baon um de Eerd en zörgde later veur de lancering oet die baon op weeg nao de maon.
 
== Missies ==
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Apollo-program"