Laesplenkske: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
gesjiedenis oet de website: ichkalplat.; link besjteit neet miè
Tekslien 4:
 
==Gesjiedenis==
===16e ièw===
In 1530 al besjting d'r eine laesgank van Valentin Ickelsamer woabie lèttersj aan plaetjes gekoppeld woorte, 'n soort van [[alfabeth}|ABC-mehodiek]].
Johan A.Comenius kreeg naam mèt ziene sjpeel-laes-liergank rónd 1540. Zien lièrlinge lièrde sjpelentaere laeze. Dat dege ze mèt dobbelsjtein mèt klinkersj en klanke d'r op, naas-, luup, tand- en kaelklanke.
 
In de 16e en 17e ièw woorte in Ingeland de zoegeheisje "Hornbooks" gebruuk, die leke op de Hollandse ABC-braetsjes. Dao sjtinge 't alfabet in versjeie lettersaorte op, meh ouch [[Biebel]]tekste en 't [[Ozevader]].
 
===17e ièw===
In 1640 óntwiekkelde Frees C. de Felliers mèt succes eine laesgank in twelf trae. Aan de beurt kaome lèttersj, lèttergrepe en klanke, plaatsname, [[gebed|gebaeje]], riemkes[[riem]]kes en ciefersj.
 
===18e ièw===
Hendrik Wester sjreef eine verbaeterde laesgank op 't ing van de [[18e ièw]]. woabie gebruuk gamaak wwort van klankmethodieke oet ander leng.
 
===19e ièw===
Begin [[19e ièw]] woort sjrieve en laeze belangriek. Laeze kènne waor kènnis aanlègke. Na 't inveure van de [[Sjoalwèt 1806]] (bie 't aafsjaffe van de [[Bataafse Republiek]]) woorte de besjtaonde laesgeng sjterk verbaeterd.
J.Schneither sjreef de klankmethodiek nao 't veurbeeld van Ickelsamer. Hae gebruukde 2 plate mèt 35 weurd (kraai, paauw, leeuw, kooi, bloei op regel 1). Mèt ziene laesgank verbaeterde hae 't gans laesónderwies.
Regel 23 ⟶ 27:
Oetgaever Wolters goof Bouman zien lièrbook "De eerste stap van het leesonderwijs in aanschouwingsoefeningen" oet, mèt 13 laesplate.
 
===20e ièw===
In 1901 kaom ein nuuj, verbaeterd plenkske van Hoogeveen, zien raam-roos-neef (baeter gekènd es 't plenkske mèt 't leukske, 1886) bie Wolters oetgeverie, noe mèt de rie aap-noot-mies. Same mit Lighthart, Scheepstra en Jetses boewde Hoogeveen ziene laesgank oet. In 1932, 1955, 1960 en 1967 kaome verbaeterde methodieke oet. [[Nederlands-Indië]] kreeg 't jaap-gijs-dien-plenkske.
 
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Laesplenkske"