Wikipedia

Vastelaovend in Nederlands Limburg: Versjèl tösje versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Gank nao de veurige diffGank nao de volgende diff →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
DSisyphBot (Euverlèk | biedrages)
362 bewerkingen
K robot Erbij: scn:Carnavali
Teks vervange mit '{{sjterartikel}} {{Dialek|'
Tekslien 1:
{{sjterartikel}}
{{Dialek|Valkebergs}}
[[Aafbeilding:Roadgeelgreunwkped07.JPG|thumb|300px|right|De carnavalsvaan hingk oet in Limburg]]
[[Aafbeilding:Carnavalsmaskewkped07.JPG|thumb|right|300px|Carnavalsmaske]]
'''Vastenaovend''', '''vastelaovend''' of '''carnaval''' ies 't fiès dat veuraafgeit aan de [[vaste]]ntied van de [[Katholiek]]e (de fièrtig daag veur de [[Paosje]]). <!--- die veurnamelik door [[katholiek]]e christene weurt aangehoute es boetedoening veur 't [[paosje|paosjfiès]]?--->
<br>
 
Vastelaovend of vastenaovend vèlt ummer 7 zondige veur Paosje. Dat ies 7 waeke x 6 wèrkdaag minus vastelaovesmaondig en vastelaovesdinsdig, dat zin dus 40 vastedaag.
Paosje ies ummer de ièrsjte zóndig nao de ièrsjte volle maon, dae nao 21 mièrt vèlt.
 
Carnaval weurt ouch gevierd in [[Belsj Limburg]], in ’t Rienland ([[Duutsjland]]), in [[Venetië]], in [[Zuud-Amerika]], op de [[Nederlandse Antille|Antillen]] enz.
Ouch in ander provincies zint 'r luuj die fiès viere, zoa-es in [[Greuninge (provincie)|Groninge]]: zuug ouch 't [[Grönnegs Karnavalslaid]].
 
==Etymologie==
’t Woord carnaval ies aafgeleid van 't [[Latien]]se ''carne vale'' (= vaarwel aan 't [[vleisj]]).
'n Ander meugelike verklaoring veur de term is 't Latiense ''carrus navalis'': sjeepswage, wat zou verwieze nao rondtrèkkende groepe in 'n es 'n sjeep umgeboewde wage of kar, 't zoageneumde narresjeep, meh 't kèn ouch verwieze nao 't sjeep woamèt de god van de Ziè van de [[Kelte]] en de [[Germane]] oet 't noorde kaom um deil te numme aan de winterfièste.
In [[Heële|Heerle]] en umsjtreke veurt tiedes de carnavalsdaag de [[Blauw sjuut]] (sjeep) rónd. Die lèk in versjillende plaatse aan. De bemanning viert vervolges fiès mèt de plaatselike carnavalssociëteit en aanhang.
 
Vastenaovend en vastelaovend wies nao de aovend veur 't begin van de [[vaste]]tied bie de Katholieke.
 
==Historie van vastenaovend==
Vastenaovend of vastelaovend zou 'n miè [[dörp]]se benaming zin veur datgeen wat mèt de carnaval in [[sjtad|sjtae]] gebeurt. De vastenaovend huèrt bie de veurjaorsvieringe die sjtamme oet de Germaanse tied. In de [[kalender van Augustustinus]] were die besjreve.
 
In de [[Mieddelièwe]] moch 't volk ziech tiedes de drie döl daag oetleve veuraafgaond aan de vièrtigdaagse vastetied. Ièwelank gaof de [[kèrk]] dao ruumde veur, mèt ouch moraliserende bedoelinge. Door de waereld drie daag op de kop te zètte woort dudelik gemaak wie 't normaal leve d'r oet zou moete zin. Waal hou de Katholieke kèrk meujte mèt de sóms [[heiden]]se utingsvörme: 't vermómme mèt derevelle, [[duvel]]sköp en [[maske]]s. Ouch 't verkleie van manne in vrouwekleier woort veroordeild. Daoneve woort op die fièste euverdadig gegete en gedrónke. Vanwege dees excesse bie de [[heilig]]e nachte (Weihnachten) van de Germaanse neet-geluivige woorte, op 'n gegeve moment, dees ónoetroeibaar vieringe door de Katholieke kèrk verplaats nao 't begin van de [[vaste]]. Dat ies ouch de rae dat 't fiès van de [[Kaersjmes|geboorte van Christus]] verplaats woort nao [[25 december]].
 
Veur de [[twiède waereldoorlog]] sjpeelde 't carnavalsfiès ziech veuraal aaf in de herberge. Dao woort mèt ''katte geknöppeld'' en sjpeller wie ''gaustrèkke'' en ''hannehouwe'' gesjpeeld. Van te veure houwe de jóng luuj aan de deure gebedeld veur sjpek en eier en get kleingeld. Op dinsdigaovend woorte hièringe gebete: 'n aantal gezoute hièringe woorte mèt tuike s aan 't plafón van de herberg opgehange. De aanwezige moeste probere um zoane hièring aaf te biete. Lökde dat, dan kreeg se d'r e glaas beer bie. 't ''Hièringbiete'' van allewiel vingk plaats op [[esjelegoonsdig]] en dan èt me ziech in de café 'ne ingelagde, zoeren hièring oet de voes.
 
In de [[19e ièw]] woort door de börgersj van [[Mestreech]], [[Venlo]], [[Baek]], [[Zittert]], [[Heerlerhei]] en [[Valkeberg]] 'n [[carnavalsvereiniging]] opgeriech, in naovolging van [[Kölle]], um de fièstelikhede in gooj bane te leie. Rónd de ièwwiesseling nao de 20e ièw hele väöl van die vereiniginge op te besjtoon, meh in de jaore 30 van de 20e ièw woorte ze heropgeriech. Tot in de jaore vieftig doerde 't veurdat 'r euveral in [[Limburg]] carnavals vereiniginge waore.
 
===Rienland en Nederlands Limburg===
 
De Carnavalsviering ies vanoet [[Duutsjland]] en veural vanoet 't [[Rienlaand|Rienland]] nao [[Limburg]] en [[Noord-Braobant|Brabant]] euvergewejd. 't Ièrsj nao [[Mestreech]] rónd 1840, daonao nao [[Venlo]], [[Zittert]] en [[Valkeberg]] en zoa wiejer.
 
In 't jaor 1823 sjtart in [[Kölle]] (Duutsjland) 'ne wèrkgroep, besjtaonde oet 11 persone, mèt 't, nao 'n lang pauze vanwege de [[Franse tied|Franse bezètting]], organisere van 'n carnavalsfiès. Ze organiseert 'ne optoch mèt es hoagtepunt de held "Carnaval". (70 Jaor later zal dae vervange were door de carnavalsprins.) De held waor de gelieke van [[keizer Karel V]]. ´t Waor bedoeld es [[parodie]] op ´t Pruusj militarisme. ´t Saluut, de carnavalsgroet, woort en weurt verkièrd um, met de hand veurlangs tege de linkerwang aan, gegeve. De Pruusje sjtónge ouch bekènd veur hunne lintsjesrege. In 1830 drage de lede van de cv es herkènningsteike ´n militair óndersjeiing en kriege luuj die ziech verdeenstelik höbbe gemaak ´n orde. Ouch ander vörm van carnavalviere zoa es de buut en [[buuttereedner]], ´t [[tanzmarieche]], de [[raod van èlf]] en ´t [[ouw-wieverbal]] zou oet ´t Rienland aafkómstig zin.
 
't Gekkegetal 11 weurt ''''t''' carnavalsgetal umdat ´t zou verwieze nao ´t gekkegetal èlf óf umdat allebei de ciefersj 1 in ´t getal aangeve dat ederein geliek ies.
 
Luuj verkleie ziech en goon [[maske|gemaskerd]] of gesjmienk op sjtap. Tot de jaore 60-70 in de 20e ièw moch dat allein tiedes de drie vastenaovesdaag. Op ander daag in 't jaor waor 't verbao um gemaskerd te loupe of ziech te verkleie in 'n vrouw (es se man waors) of in 'ne man (es se 'n vrouw waors). Kloksjlaag 12 oer dinsdignach, moos dat masker dan aafgezat were, zoadat ederein dan wir herkènbaar waor. In 't begin waor dat ouch de reigel bie 't [[ouw-wieverbal]]. In de lètste jaore weurt Carnaval ummer miè 'óntmaskerd' umdat 'n maske benauwd ies in 't drage en lestig um mèt te drinke. In plaats daovan weurt 'r gesjmienk. <br>
 
==Motto van de carnaval: [[satire]] en sjpas==
Mèt carnaval weurt euveral de draak mèt gesjtoke en gesjamp. De boel weurt umgedrièjd of óndersjtebove gezat. Me moet 't allenei neet serieus numme! <br>
't Fenomeen (carnavals)prins en minister mèt zien gevolg (ederein in vol ornaat) en 't (willekeurig) oetreike van [[hoesorde]]s moet me in diet verband zeen.
 
==Carnaval viere==
[[Aafbeilding:Roadgaelgreunwkped07.JPG|thumb|right|300px| Road gael greun is de kleur van vastelaovend]]
De ''carnaval'' besjteit oarsjprónkelik oet drie fièsdaag: zóndig, maondig en dinsdig, dat zin de drie döl daag.
* Meistal op de dónderdig veur de drie döl daag, ''vètte dónderdig'' geneump, weurt [[ouw wieverbal]] gevierd.
* Op de zaoterdig van teveure weurt in sómmige plaatse de carnaval ingebloze. In Mestreech trèkke dan [[zate hermenie]]kes. In [[Valkeberg (plaats)]] neume ze daen daag ''raoze zaoterdig''.
* De zóndig haet es carnavalsnaam ''groate vastenaovend'' of ''vètte zóndig''. De groate optoch of de ''boonte störm'' trèk oet op väöl plaatse.
* De maondig weurt ouch ''kleine vastenaovend'' geneump. Op deze-n daag trèkke ouch diverse optochte. Op 't [[Duutsjland|Duutsj]] hèt ‘t ''Rosenmontag''. In o.m. [[Kölle]] trèk dan de groate Rosenmontagszug.
* De dinsdig ies de ''lètste vastenaovend'', ouch waal [[Döllen dinsdig]] geneump. In Mestreech vingk ’t Zate hermeniekes Concour plaats, in [[Kirchroa]] ’t [[Kloneconcour]], in Gulpe weurt de [[vastelaovesvierder van 'jaor]] oetgerope en in Venlo treujt ’n sjtèl in de ónech bie ’n [[boerebroelof]]. Allenei festiviteite woa doezende verkleide luuj nao toe goon.
* Op [[esjelegoonsdig]] huèrt 't fièste aafgeloupe te zin, dan begint de 40-daagse [[vaste]]tied. Op 't menu van daen daag sjtóng dan hièring, sóms gecombineerd mèt wiete boane. Dao ies 't [[hièringbiete]] oet gegreujd, woabie luuj in de café same gezellig hièringe ete.<br>
 
Carnaval weurt gevierd op sjtraot, in 't café, op sjoal en bie de vereiniging. Dao weurt gezamelik gesjprónge en gedans op [[sjlager|carnavalsmuziek]] en dao vinge optraejes plaats door de luuj zelf of door artieste. Dan weurt de actualiteit en ander zake op de korrel genómme door o.m. [[buut|butereednersj]]. [[Dansgarde|dansmarieke]]s of [[prinsegarde]]s in uniform laote 'ne ingesjtudeerde dans zeen. 'ne [[Gardedans]] is 'ne dans dae oetgeveurd weurt bie optraejes van [[dansgarde]]se en door prinsegardes.
Sóms höbbe 'n sjoal of 'n vereiniging 'ne eige [[carnavalsprins]] of 'n prinses. Ouch weurt waal, in 'n besjlote fiès, 'ne wedsjtried georganiseerd veur 't meis carnavalistisch verkleid persoon. De [[sjlager|carnavalsleedsjes]], allemaol in 't [[dialek]], were mètgezónge.
 
==De boerebroelof==
In [[Noord-Limburg]] viere ze in diverse plaatse 'n [[boerebroelof]], 'n carnavalsfiès veur burgersj, boere en boeteluuj, mèt al d'r op en d'raan, wat boe 'n sjieke broelof allure kènt geve. D'r weurt in "de ónech" getrouwd. Dit vingk plaats in o.m. [[Venlo]], [[Tegele]], oppe [[Ruiver]] en in [[Kessel]]. <br>
Neve 'n nuuj (gekoze) 'broedspaar', doon de volgende personages aan dees ceremonie mèt: broedsmaedsjes, de broedsjónker, getuges, soekernónk en -tant, de burgemeister, de bode ('ne 'echte ambtenaer') en de kapelmeister. [[Woute]] en [[kadette]] versjterke 't boeregezelsjap. De muziek en sjtimmung weurt verzörg door de diverse [[Joekskapel]]le. Ze sjpele de boerebroelofsmarsj en ander carnavals[[sjlager]]sj.
 
==De officieel taal==
De [[Limburgse dialekte|Limburgse taal]] ies dé officieel taal van en rónd carnaval. Oetnuèdiginge, proclamaties, [[sjlager|leedsjes]], optochtekste, toesjpraoke, radio, tv, speciaal gezètter, [[zitting]]e, [[buut]]s, [[Heilige Mès|dialekmèsse]] en wiejer alle sjtómme kal, alles gebeurt in 't dialek.
 
==Carnavalsleedsjes==
Op diverse plaatse höbbe ze eder jaor 'ne oetgekoze carnavalssjlager. Sómmige leedsjes, allenei in 't [[Limburgse dialekte|dialek]], greuje, en ouch sómmige leedsjes van 't [[Limburgs Vastelaovesleedjes Konkoer]], oet tot 'ne [[sjlager|evergreen]] of e [[volksleedsje]], die provinciebreid gezónge were, jaor in jaor oet. Carnavalsleedsjes höbbe meistal 'n [[marsj]]tempo woa-op de [[polonaise]] geloupe kènt were of dèks ouch 'n [[wals]]tempo. Op zoane ''sjoenkelaer'' weurt dan allein of gezamelik gesjoenkeld. Dat ies 't ritmisch heen en weer bewaege op de 3/4 of 6/8 maot van de muziek.
* Veurbeelde van leedsjes: ''Limburg allein, Van Eysde tot de Mokerhei; As de sterre dao bove sjtraole (sjoenkelaer); d'r Loemelekriëmer (marsj); Dao goon de lempkes aon (sjoenkelaer); Vastelaovend djziengeleboem; Meh mien lepke; In d'n hiemel (sjoenkelaer); Roed, roed, roed zien de roeze (sjoenkelaer);
 
==Pekskes en verseringe==
[[Aafbeilding: CarnavalsverseringStokstraotwkped07.JPG|thumb|right|300px|Sjtraotversering mèt de Carnaval]]
Terwiel vreuger euver 't algemein de luuj zelf hun pekske inein fiesternölde, goon väöle noe nao de carnavalswinkel. Dat wilt neet zègke, dat ‘r neet zelf miè genièjd en geknutseld weurt. ’t Ies en blief ’n oetlaopklep van creativiteit. Op 't Duutsj vinge carnavalsbeurzje plaats in [[Kölle]] en [[Düsseldorf]]. Ouch besjteit'r 'ne handel in carnavalswages en ander attribute.
 
Tiedes de drie döl daag weurt hie en dao 'n carnavalssymbool oetgehange, dat op dinsdig wir nao ónder weurt gehoold. veurbeelde: 't [[Mooswief]] op de Vrieth'f in [[Mestreech]], de [[waterrat]] in [[Sjin]] en [[Oeal]]. In [[Valkeberg]] hange ze 'n oud-wiefpoep, [[Barbara|Berbke]] geneump, tege 'ne gevel en laote ze de bok op. In [[Kelmis]] verbrenne ze d'r kuusj.
 
Mèt de drie (of miè) carnavalsdaag weurt 't hoes van de prins geseerd en de sjtraot hingk de vaan veur 'm oet. De kleure road, geel en greun zint de lètste jaore favoriet en oetgegreujd tot dé carnavalskleure. Noe wappert in gans Limburg dees driekleur aan de hoezer vergezeld van hièl väöl balonne in dezelfde tinte...
In 't riek van de ''Aester Sjaelen Uul'' in [[Pej]] is d'r zelfs 'ne wedsjtried gemaak, namelik de "Sjoonst Verseerdje Gevel".
 
==Carnavalsactiviteite en festiviteite==
Nao de jaore 60 van de 20e ièw zint 'r ummer miè en vreuger carnavalsactiviteite biegekómme: Zoa-es:
* ''' Sjtart carnavalsseizoen''': Dat vingk plaats op de [[11e_van_de_11e]] op [[11 november]].
* '''Narre-universiteit''': In [[Mestreech]] besjteit de [[N.U.L.]]: de Narre-Universiteit Limburg. Aan dees 'universiteit' besjteit de meugelikheid um te 'promovere' tot Doctor Humorisch Causa.
* ''''t LVK''': 't [[Limburgs Vastelaovesleedjes Konkoer]], 'ne jaorlikse wedsjtried veur de bèste Limburgse carnavals[[sjlager]].
* Tösje de [[11e van de 11e]] en carnavszóndig vinge d'r euveral [[Ziettinge]], zgn. hièreziettinge, damesziettinge, kingerziettinge, sóms gecombineerd mèt 't oetrope van de prins/prinses, plaats.
*'''Boetezieting''': In [[Venlo]] weurt de vastelaovend ingeloewd mèt de [[Boetegewoon boetezitting]] in de [[zoepkoel]].
* Prinsegalas's en carnagala's. 'n [[Galabal]] in 't kader van carnaval, woabie de deilnummersj in gala gekleid zin.
* '''Buuts''': De Limburgse [[buut|butereedner]]kampioensjappe.
* '''Ouw-wieverbal''': Op de dónderdig veur carnaval vingk op versjillende plaatse 't [[Ouw-wieverbal]] plaats. In sómmige plaatse haet daen daag de naam ''vètte dónderdig'' gekrege. Op 't Duutsj weurt bie mansluuj, die 't bal (Weiberfastelovend in 't [[Rienland]]) bezeuke of bekieke, de sjlieps of karvat die ze umhöbbe door de 'ouw wiever' gewoon aafgeknip. 't Versjiensel ouw wieverbal zou ziene oarsjpróng höbbe in de [[Greunsjtraot]] bie [[Waubach]].
* '''Inblaoze''': Op de zaoterdig in 't carnavalsweekend vingk hie en dao 't inbloze van de carnaval plaats door alle plaatselike [[zate hermenie]]kes. Daen daag haet de naam ''raoze zaoterdig'' gekrege.
* '''Sjleuteleuverdrach''': Op 't sjtadhoes weurt de sjleutel (symbool van de mach), 's zaoterdes of 's zóndigs, door de burgemeister euvergedrage aan de nuje sjtadsprins.
* '''Carnavalsdialekmès''': Hie en dao weure de daag gesjtart mèt 'n dialek[[eucharistieviering|carnavalsmès]]. De prins en zien gevolg zin dan in vol ornaat aanwezig en verzörge de biedrages veur de aangepasde viering. Die aanpassing uut ziech in de tekste en de muzikaal umliesting.
* '''Optochte''': Neve groate optochte, dörpsoptochte, kingeroptochte, sjoaloptochte en familie-optochte vinge d'r diverse thema-optochte plaats zoa-es de lempkesoptoch in [[Valkeberg]], 't klone-trèkke en kloneconcour mèt podiumartieste in [[Kirchroa]]. Get name van klone-groepe: ''Jemuutlich beklopt'', ''Vol doa'', ''Klaboetsterbiere'', ''Ummer umjedeuft''.
* '''De aafsjleting''': Nao 2002 vingk in [[Gulpe]] de verkezing van de ''vastelaovesvierder van 't jaor'' plaats. Hie traeje ouch podiumartieste op. Um twelf oer weurt de vastelaovend aafgesjlote mèt ´t verzoepe van ´t Maske. Saer 2008 weurt in [[Meersje]] op de mert, naodat d'r verkezinge plaats höbbe gevónge, de ''Vastelaoves top 111'' ten gehuère gebrach, deils mèt optraejes van winnende artieste.
* '''Aafsjeidsrituele''' vinge plaats op vastenaovesdinsdig rónd 12 oer, es symbool van de euvergank van de winter nao de lente of van de doad nao nuuj leve. Veurbeelde zint 't verbrenne van de ''Kwiebus'' in [[Neer]], de ''Heibessem'' in [[Altweerterheide]] en de ''Worteletruuj'' in [[Blerick]]. In [[Zittert]] en [[Gulpe]] begrave ze 't ''Maske''. In [[Herte-Ool]] en in [[Sjin op Geul]] weurt de ''Waterrat'' verdrónke. De ''Hoej-geet'' weurt aan de wind mètgegeve in [[Sjinveld]] en 't ''Fièsverke'' in [[Moesel-Weert]]. In [[Heythuysen]] doon ze de ''Weaver'' es 't lètste denske. De Symbole van Carnaval in [[Mestreech]], 't ''Mooswief'', en in [[Valkeberg]], 't ''Oud wief'', were neergehaold. In [[Ech]] sjtrieke ze de ''Vaan'' (mèt sjtriekiezer) en in [[Nederweert-Eind]] plökke ze 't ''Piepkuke'' kaal
* '''Haufvaste''': In sómmige [[dörp]]er op 't [[Belsj]] trèkke de carnavalsoptochte mèt [[haufvaste]]. Deze zóndig op de hèlf van de vastetied ies in Limburg op sómmige plaatse ouch 'ne datum veur carnavalsfestiviteite.
 
==Zate hermenie en joekskapel==
[[Aafbeilding:ZateHermenieMestreechwkped07.JPG|thumb|right|300px|'n Träötende zate hermenie in [[Wiek (Mestreech)|Wiek]] ]]
In [[Mestreech]] löp saer [[1959]], rónd de [[Carnaval]], 'ne groep sjpelersj, die ziech ''de Zate hermenie'' neump.
't Versjiensel [[Zate hermenie]], [[sjpaskapel]] of [[joekskapel]] breidt ziech oet in 't lètste kwaart van de 20e ièw. Ouch hie liek de naodrök, neet op good sjpele, meh op gezellig same muziek make. Dao weurt gebruuk gemaak van 'n groat assortiment sumpel muziekinstrumente mèt de naodrök op 't [[blaosinstrument]] en 't [[ritme]]instrument. Ganse families trèkke mèt es de groep nao boete kump, inclusief de kinger. Ze höbbe, sóms eder jaor nuuj, orgineel en kleurrieke pekskes aan.
Op carnavalsdinsdig vingk, saer 1973, in Mestreech, op de Vriethof, 't ''Zate hermeniekesconcour'' plaats, 'ne wedsjtried woabie gekäörd en gemete weurt door de carnavalssociëteit. Edere deilnummer krieg 111 punte, (dat ies de ièrsjte pries) mèt lof van de jury!.
 
'n Paar karakteristieke name van hermeniekes en joekskapelle: ''Nieks dao''; ''Hel en valsj'', ''Tutendöl'', ''Bragke Boebelaere'', ''‘’t Kump’'', ''Naat en Druug'', ''Um te jenke''; ''Laat en Zaat''; ''Volle blaos''; ''Kiele kiele''; ''de Kroegadours''; ''Sjeive drek''; ''Gresbuus''; ''Doebele Forto''; ''Blamaasj''; ''Aom zat''; ''Hoëge Noë(d)t''; ''Geine aom'', ''Biëstig good'', ''Flabbedeius'', [[Neet um aan te huure]]; ''Petatte Nelke'', ''Sjiengele boem''; ''Underste Baove''; ''Us Famfaar''; ''Noat Weg''. <br>
Zate hermeniekes loupe noats in de maot, eigelik miè de tegenin!
 
==Organisatie==
Alle activiteite, die georganiseerd were, zoa-es [[zitting]]e, de prins oetrope, dansaovende, [[sjlager]]verkezinge en [[optoch]]te gebeure door 'n [[vastelaovesvereiniging]], [[carnavalsvereiniging]] of [[carnavalssociëteit]], kort cv of cs geneump. Meistal ies dat 'n [[raod van 11]] ónder veurzietersjap van 'ne [[president]]. Eder jaor weurt door hun 'ne [[carnavalsprins|prins]], 'n prinses en 'ne [[minister]], 'ne [[adjudant]], 'ne [[hofnar]] gekoze en oetgerope. In naovolging van 't [[Rienland]] versjiene d'r op diverse plaatse in 't prinselik gevolg ouch nog [[prinsegarde]]s en [[dansmarieke]]s. <br>
De triómfoetroop van prins en raod van èlf in 't openbaar en in de optoch ies "ALAAF" of op 't Duutsj: "HELAU". In sommige ander plaatse gebruke ze 'ne andere oetroop. b.v. in [[Aelse|Elsloo]] bie de Vastelaovesvereniginge ''De Aester'' en in [[Pej]] de ''Aester Sjaelen Uul'' rope ze "Sjregkedek", es imitatie van de sjrièw van 'n [[aester]].
Zoawaal de carnavalsvereiniginge es 't [[dörp]] of [[gehuch]] geve ziechzelf de gekste name. 'n Paar veurbeelde: de ''Bök en Geite'' in [[Valkeberg (plaats)|Valkeberg]], 't ''Waterratteriek'' [[Sjin]] en [[Oeal]], 't ''Bosjraveriek'' [[Houtem (Valkeberg)|Houtem]], de ''Bösjule'' van [[Sub]], de ''Veldkretsersj'' in [[Wienesrao]], de ''Vreigeliers'' in [[Hale]] en de ''Waesjdrievesj'' in [[Öäverem]].
 
==Wikicarnaval==
[[Aafbeilding:Wikivastenaovend.PNG|centre]]
''Tiedes de Carnavalsdaag ies, saer 2006, de Wikiwaereldbol op dees Limburgse wikipedia geseerd mèt 'n sjteek um de bezeuker te laote zeen, dat 'n gedeilte van de waereld bedèk ies mèt 'n fièsmötsj.'' <br>
==Foto's==
<gallery>
Aafbeilding: MooswiefMestreechwkped07.JPG|[[Mooswief]] in [[Mestreech]]
Aafbeilding:Vastelaovesoptochwkped06.JPG|Bónte groep in [[Houtem (Valkeberg)|Houtem]]
Aafbeilding:Prinsewagelwkped06.JPG|Prinsewagel in 2006
Aafbeilding: Raodvanèlfwkped07.JPG| 'n Raod van èlf
</gallery>
[[Categorie:Vastelaovend|*]]
[[Categorie:Populair cultuur]]
 
[[als:Fastnacht]]
[[ar:كرنفال]]
[[ast:Antroxu]]
[[bar:Fasching]]
[[bg:Карнавал]]
[[bs:Karneval]]
[[ca:Carnaval]]
[[cs:Karneval]]
[[cy:Carnifal]]
[[da:Fastelavn]]
[[de:Karneval, Fastnacht und Fasching]]
[[el:Απόκριες]]
[[en:Carnival]]
[[eo:Karnavalo]]
[[es:Carnaval]]
[[eu:Inauteri]]
[[fa:کارناوال]]
[[fi:Karnevaali]]
[[fr:Carnaval]]
[[gl:Entroido]]
[[he:קרנבל]]
[[hr:Poklade]]
[[hu:Karnevál]]
[[id:Karnaval]]
[[it:Carnevale]]
[[ja:謝肉祭]]
[[jv:Karnaval]]
[[ko:사육제]]
[[ksh:Karneval]]
[[la:Carnelevarium]]
[[mk:Карневал]]
[[nds-nl:Karnevaal]]
[[nl:Carnaval]]
[[nn:Karneval]]
[[no:Karneval]]
[[nrm:Carnava]]
[[pl:Karnawał]]
[[pt:Carnaval]]
[[qu:Karnawal]]
[[ro:Carnaval]]
[[ru:Карнавал]]
[[scn:Carnavali]]
[[simple:Carnival]]
[[sk:Fašiangy]]
[[sl:Pust]]
[[sr:Карневал]]
[[sv:Karneval]]
[[uk:Карнавал]]
[[wa:Mascaråde]]
[[zh:狂歡節]]
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Vastelaovend_in_Nederlands_Limburg"