D'Artagnan: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
K robot Anders: en:Charles de Batz-Castelmore d'Artagnan |
aongevöld (bron nl:Charles de Batz de Castelmore) |
||
Tekslien 4:
== Vreug leve ==
d'Artagnan weurt gebore in 1611 bij Lupiac in de
Zien twieds ajdste broor Paul had 'n glansrieke carriere en waor bekind aon 't hoof vaan zoewel [[Lodewijk XIII]] es [[Lodewijk XIV]]. Heer gebruukde zienen invlood um mier land veur de femilie te verkriege.
Euver zien jongere broor Arnaud is wienig mier bekind es tot heer in de
Ziene pap zouw hoof vaan de persoenleke garde vaan [[Hendrik IV]] zien gewees. Heer zouw zien gestorve bij 'n poging 't leve te redde vaan de keuning, toen dee vermaord dreigde te weure.
== Carriere ==
In 1644 trooj d'Artagnan touw tot de [[Musketiers]], door touwdoen vaan kardinaal [[Mazarin]]. In 1646 woorte de Musketiers door Mazarin ontboonde, mer d'Artagnan kraog aander opdrachte. Vaanaof 1648 waor heer oonder aandere informant veur de kardinaal. De jonge keuning [[Lodewijk XIV]] gaof häöm daonao ouch belaankrieke opdrachte boe volledege discretie bij nudeg waor. Mazarin mós op 'n gegeve momint nao [[Brühl]] vlöchte en d'Artagnan volgde häöm. In 1652 woort d'Artagnan luitenant bij de [[Gardes-Françaises]], in 1655 promoveerde heer tot kaptein. In 1657 woort 't ierste korps vaan de Musketiers obbenuits opgeriech mèt 'n aontal vaan 150 maan. D'Artagnan woort oonder-luitenant en veurde 't eigeleke commando; de officiële chef waor 'ne neef vaan Mazarin. Wie de kardinaal storf in 1661 woort zien regiment musketiers bij dat vaan de keuning geveug.
In 1659 trouwde d'Artagnan in [[Vincennes]] mèt barones [[Charlotte de Chanlecy]] (1624-1683), de rieke weduwe vaan kaptein [[Léonard de Damas]], dee waor doed gebleve bij 't belègk vaan [[Arras]]. 't Paar kraog twie zäöns. Mer d'Artagnan waor 'n wispelturege echtgenoot en Charlotte, die 't Pariese leve neet kos verdrage, góng trök naor häör baronnie in [[Sainte-Croix]] in [[Bresse]].
Lodewijk XIV zouw op 9 juni 1660 in 't [[baskeland|baskische]] kösplaatsje [[Saint-Jean-de-Luz]] goon trouwe mèt de Spaonse prinses [[Maria-Theresia vaan Spanje|Maria-Theresia]]. De keuning maakde vaan dees gelegeheid gebruuk um de zuieleke streke vaan zien riek te bezeuke en tijdes dees lang reis góng d'Artagnan en zien musketiers mèt. Tijdes de stop in [[Vic-Fezensac]] kós d'Artagnan 't awwerlek kestiel vaan Castelmore in Lupiac bezeuke.
D'Artagnan woort belas mèt de arrestatie in 1661 vaan [[Nicolas Fouquet]], de Franse minister vaan Financië. Fouquet had oonder Mazarin 'n enorm fortuin en 'n machsbasis opgebouwd, en de keuning, geïnformeerd door [[Jean-Baptiste Colbert]], had beslote Fouquet die mach te oontnumme. Heer gaof d'Artagnan de delicate opdrach om Fouquet in [[Nantes]] op te pakke en häöm de volgende jaore te vergezelle nao zien versjèllende gevaangenisse. Dit brach de musketier vaan 't kestiel vaan [[Angers]] nao de donjon vaan [[Vincennes]], de [[Bastille]] en oeteindelek [[Pinerolo]] bringe. Heer zörgde edere kier persuunlek deveur tot de hoeggeplaotsde gevaangene niks tekort kaom.
Zien volgende taak waor 't gouverneursjap euver de stad [[Rijsel]], die in 1667 vereuvert waor tijdes de [[Devolutieoorlog]]. Heer waor geine populaire gouverneur en zelf wouw heer trök nao 't slaagveld. Hij kraog ziene kans wie Lodewijk XIV ten oorlog trok tege de [[Rippubliek der Nederlen]] in de [[Frans-Nederlandsen Oorlog]].
== Zienen doed ==
In 1673 had d'n 62-jaorege d'Artagnan es gardeofficier van Lodewijk XIV persoenlek de leiing euver de belegering vaan Mestreech. Wie de Franse musketiers de stad bestörmde kaom heer bij de Tongersepoort um 't leve door 'ne musketkogel door zien keel.
Begin mei 2004 woorte in Mestreech skelètte gevoonden in 'ne tuin, die al-evel vaan gesneuvelde militaire zien. Vaan twie skelètte die in 1976 door d'n diechter [[Frans Budé]] in z'ne tuin in 't [[Jekerdal]] gevoonde woorte, steit inmiddels vas tot 't um twie Franse soldaote geit die tijdes 't belègk vaan 1673 sneuvelde. 't Skelètmateriaal woort in 2003 door de archeologische deens vaan de gemeinte Mestreech obbenuits opgegraove, oonderzeuk en tentoengestèld bij de d'Artagnan-expositie in 't [[Centre Céramique]]. Nao aonleiing vaan ziene voonds sjreef d'n diechter de gediechtecyclus "Een huis in de grond".
== Fictie ==
| |||