Versie op 2 okt 2009 21:01 bewirk Mergelsberg (Euverlèk \| biedrages) 16.726 bewerkingen →‎De maan-vrow verhouding: lieënwaoërd ← Gank nao de veurige diff		Versie op 1 nov 2009 12:06 bewirk óngedaon make Mergelsberg (Euverlèk \| biedrages) 16.726 bewerkingen ópmaak en aanv Gank nao de volgende diff →
Tekslien 5: == Chiefdom == De [[Kelte]] laefde in sjtamverbaand en hubbe noeëts 'n centraal georganiseerd riek opgebouwd. Binne e sjtamgebied how 't in 't begin väöl lokaal leiders mae oeteindelek zal ene hoofmaan oet d'r kreenk va adeleke families op d'r väörgroond zieë kaome. Mach cummuleerde doe och al en dus sjlaagde zoe 'ne hoofmaan d'r in um alle mach te verovere en alle clans in 't gebied an zich te binge. Um z'n posiesje veilig te sjtille moes haeë oondergesjikte edele good sjtimme däör gifte en laevesoonderhaod. Umdat persuënlekheed èn riekdom dit leidersjap bepale, is 't waarsjienlek neet erfelek. In d'r tied van de veroveringe va [[Julius Caesar]] besjteet dit [[''chiefdom]]'' nog bie de [[Belgae]] en bie 'n aantal Zuud-Ingelsje sjtamme. Och in Galatai in Klee-Azië is dat 't gevaal. == De Keltische sjtandemaatsjappiej volges Caesar == De [[antieke sjrievers]] besjouwe de Keltische samelaeving es 'n [[sjtandemaatsjappiej]]. [[Julius Caesar]] sjrieft dat in [[Gallië]] alling d'r [[adel]] en de [[druïde]] tille. Ze haant väöl aanzieë en behandele 't volk op 't plattelaand es oonvriej oonderdane. == De krijgers == De [[krijgers]] haowe zich bezig mit polletiek en militaire zake en wie mieë ze in sjtatus en riekdom oetbleenke wie mieë [[ambacti]] en [[clientes]] ze um zich hee wete te verzamele. Dit litste is d'r enige maatsjtaf dae ze kinne um invloed en mach te maeëte. De ambacti zeunt 't gevolg of de persuënleke lijfwach van d'r adel. De krijgers hure neet mie tut 'ne clan of 'n familie, mae haant zich väör 't laeve an 'ne hieër verboonde. De sociaal posiesje van 'ne edelmaan is aafhankelek van z'ne aa-haank oonder de vriej sjtamlede. Och de mach van Caesar waor gebaseerd op zoe'ne achterban van clientes. 't Systeem van de Kelte mot 'm in dat opzich da och neet ech vraem zieë väörkome. == D'r adel == 'n Zelfde systeem, gebaseerd op persuënleke allianties, besjteet och in d'r [[riddersjtaand]]. In ruil väör tribuut of gewapende biesjtaand koes d'r lieëgere adel hoeëgerop kaome. Diz hiërarchie, gebaseerd op oonderlinge aafhaankelekheed en verplichtinge deet sjterk deenke an de Middelieuwse [[feodalitèèt]]. Soms sjteunt zelfs gaanse groepe of sjtamme in 'n clientesrelaasje mit groeëter sjtamme. De [[aristocratie]] geet dör huweleke en boondgenootsjappe de sjtamgrenze uvver mae ze zeunt neet 't enige beendende elemaent tussje versjillende sjtamme. Tekslien 28: == De maan-vrow verhouding == Dis sjterk hiërarchische stratificatie waor neet truuk te vinge in de maan-vrowrelatie. Warsjienlek hat dat d'r mit te make dat de nauwer kontakte mit de [[Etruske]] d'r uvvergaank van de [[Hallstatt-cultuur]] nao de La Tène sterk mèt bepaalde. Bie de Etruske how de vrow väöl mieë rechte es wie bie de Romeine. Es 'n Keltische vrow neet sjuldig waor an d'r doeëd van häöre maan koes ze - in taeëgesjtilling töt de [[Romeinse kultuur]] - alles erve. Oet Ierse en Welsje [[wèt]]tekste bliekt dat ze och 't initiatief tut 'n sjèjjing koes naeme en op de Britse eilande waoërte daobie enige sjtamme geleid dör 'n vrow. Zoe leidt köningin [[Boudicca]] nog in 61 n. chr. 'ne opsjtaand taege de Romeine.<br> Kiek och [[Romeins Riek]] en, [[Romeinse tied]] en [[Salische wèt]] [[Categorie:Prehistorie]]

La Tène-cultuur: Versjèl tösje versies