Afrikaans: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
De Wikischim (Euverlèk | biedrages)
Geen bewerkingssamenvatting
sp
Tekslien 11:
|ISO=af, afr, afr
}}
't '''Afrikaans''' of ''Zuid-Afrikaans'' weurt waalwel es de einege [[dochtertaol]] vaan 't [[Nederlands]] gezeen, meh 't heet ouch väöl kinmèrkekinmerke vaan 'n [[creooltaol]]. De taol is oontstande oet de veural [[Hollands]]e dialekte vaan de immigrante oet de [[zeventiende iew]]. De [[woordesjat]] is veur 95% óntlièndontliend aan 't Nederlands. 't Afrikaans heet daornaevedaoneve wäörd oet 't [[Maleis]], [[Portugees]], [[Frans]], [[Duits]] en inheems Afrikaanse taole euvergenome.
 
Allewel tot ze ziech vaanaof 't begin vaan 't Hollands heet losgemaak, woort 't Afrikaans pas in [[1923]] es aparteapaarte taol erkind. Daoveur gebruukde me 't Nederlands es cultuurtaol.
 
't Afrikaans weurt veural gesproke in [[Zuid-Afrika]] en [[Namibië]]. 't Is ein vaan de elfèlf officieel taole vaan Zuid-Afrika.
 
== Versjèlle mèt 't Nederlands ==
=== Grammair ===
Aon de Afrikaanse [[grammair]] vèlt direk op tot ze hendeg versumpeld is vergeleke mit de Nederlandse grammair. De [[werkwoordwèrkwoord|werkwäördwèrkwäörd]] höbbe meistes nog meh twei vörm: eine veur d'n [[infinitief]] en 't [[preses (grammair)|preses]], en eine veur 't voltoejd deilwoord - bij de meiste verbe is de verleien tied verdwene (oetz. beveurbeeld ''Ek '''was''' so bang, dat die kakies my '''sou''' vang''). Nao personepersoene weure werkwäörd neet vervoog.
 
't Afrikaans heet 'n dobbel oontkinning, meh neet dezelfde wie in 't [[Frans]] of awwer [[Limbörgs]]. 't Hoofwoord kump ierst op zienezien vertrojde plaots, boenao aon 't eind vaan de zin nog ins ''nie'' volg (''Ek sou dit '''nooit''' seg '''nie'''''; vergliek 't aajd-[[Mestreechs]] ''Iech '''en''' zouw dat '''noets''' zègke'').
 
=== Oetspraok ===
De ''v'' en ''z'' koume in gesproke Afrikaans trök es ''f'' en ''s'', allewel tot de ''v'' wel behawwe geblevengebleve is in de spèllingspelling. De ''ee'' en ''oo'' zien, wie in 't vreuger Hollands en noe nog in 't [[Zieuws]], daolende twieklaanke. De ''-@n'' en ''-Ct'' zien (zjus wie in 't Limbörgs!), vervalle.
 
== Imago ==
't Afrikaans had in de [[negentiende iew]] weinegwieneg prestiezj; 't waor lètterlek de taol vaan de [[Boere]]. Nao de vörming vaan de Zuid-Afrikaanse Unie in [[1910]] kraog de gemeinsjap vaan Afrikaanders evels 'n groete rol in 't laandsbestuurlandsbestuur, boemèt 't prestiezj vaan de taol väöl steeg. 't Waore evels de promotors vaan de ''[[apartheid]]'' boemèt me 't Afrikaans nog 't meist associeerde. Nao de afsjaffing daovaan in [[1990]] woort 't Afrikaans vaan ein van de twie officieel taole ein vaan de elf. In alle domeine boe de zwarte bevolking noe begós te dominere woort 't Afrikaans opzij gezet veur de [[Bantoetaole]], of veur 't [[Ingels]]. Allewijl weurt 't Afrikaans ummer mie de taol vaan de Boere allein.
 
== Extern linke ==
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Afrikaans"