Versie op 28 sep 2009 12:34 bewirk Aelske (Euverlèk \| biedrages) Administrators 16.588 bewerkingen aanv. volges Limburgse grammair ← Gank nao de veurige diff		Versie op 28 sep 2009 12:37 bewirk óngedaon make Aelske (Euverlèk \| biedrages) Administrators 16.588 bewerkingen K consequent Gank nao de volgende diff →
Tekslien 2: 't '''Substantief''' of '''zelfsjtendig naamwoord''' ies in hièl väöl tale 'n apaarte [[lexicaal categorie]] van weurd um persone of zake mèt aan te geve. Veurbeelde van [[Limburgs]]e substantieve zin ''de minsj'' of ''d'r miensj'', ''de taal'' en '' 't sjpraekwoord''. In tale mèt [[geslach (grammair)\|geslach]]te geuf 't meistal drie substantiefklasse: mannelik, vrouwelik en onziedig. Dat ies ouch zoa in de [[Limburgse grammatica]]. De [[Romaanse tale]] höbbe èvvel neet miè es twiè klasse, mannelik en vrouwelik. In 't [[Nederlands]] maak me bekans allein nog ondersjeid tösje [[gemeinsjappelik]] (~~mannelek~~mannelik/~~vrouwelek~~vrouwelik) en [[onziejig]]. In Noord-Nederland haet me de neiging um ziejige weurd es mannelik en in 't zuide um ze es vrouwelik te behandele. In väöl tale wie 't Limburgs höbbe zelfsjtendige naamweurd ouch [[Besjtump artikel\|bepaalde lidwoord]] en [[Onbesjtump artikel\|onbepaalde]] artikele (lidweurd). Wie [[pronoom\|pronome]] were in tale mèt lidweurd die ouch [[naamval]]le höbbe - bieveurbeeld 't [[Duutsj]]- 't lidwoord mètverboge. In tale one artikele wie bieveurbeeld de [[Slavische tale]] en 't [[Latien]] zèt me aan d'n oetgank van 't zelfsjtendig naamwoord welke grammaticaal functie ze in de zin höbbe. ==Limburgse lidweurd== Limburgse bepaolde lidweurd zint: ''dae'' of ''dee'' veur ~~manneleke~~mannelik weurd, ''die'' veur de vrouweleke en 't mièvoud en ''dat/det'' veur 't oonziedig. Bekans ummer vingk me dees lidweurd in de toanloos vörm namelik: * ''de'' of ''d'n'' veur ~~manneleke~~mannelike weurd. De variant ''d'n'' ies verpliech es 't volgend woord mèt 'ne [[vocaal]] begint. Ouch ies de vörm ''d'n'' in gebruuk es 't volgend woord mèt 'n d, h of t begint. Dit is gebrukelik in Mestreech. In 't Venloos is dit verpliech, en dao geit de vörm ''d'n'' ouch aan weurd beginnend mèt 'n b veuraaf.<br><small>Ten zuudoaste van de lien [[Norbik]]-[[Broensem]] is 't ''d'r''.</small> * ''de'' veur vrouwelike en mièvoudige weurd in alle gevalle; * '''t'' veur oonziedige weurd in alle gevalle. Tekslien 16: 't Onbepaald lidwoord ies aafgeleid van 't [[tèlwoord]] ''ein'', en af en toe were ze nog zoa oetgesjproke. Väöl dèkser kump de ónbetoande vörm veur, in alle dialekte. Dit zint: * <i>'ne</i> of <i>'nen</i> veur ~~manneleke~~mannelike weurd. Ouch hie hingk 't aaf van de lètter die drop volg. * <i>'n</i> veur vrouwelike weurd in alle gevalle; * ''e'' veur ~~oonziedigge~~oonziedige weurd. Volg e woord mèt 'ne vocaal hiei-op, dan verandert 't in '''n''. In 't Venloos is 't meistal <i>'n</i>.e, 'n en 'ne. Of me 'n of 'ne gebruuk hingk ouch aaf van 't gesjlach van 't zelfsjtendig naamwoord. Veurbeelde: Bie mannelike weurd: 'ne auto; 'ne fiets. Vrouwelike weurd: 'n taofel, 'n vrouw. Onziedige weurd en verkleinweurd: e of 'n kind, e of 'n täöfelke.

Zelfsjtendig naamwoord: Versjèl tösje versies