Zelfsjtendig naamwoord: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
K robot Erbij: ur:اسم |
aanv. volges Limburgse grammair |
||
Tekslien 4:
De [[Romaanse tale]] höbbe èvvel neet miè es twiè klasse, mannelik en vrouwelik. In 't [[Nederlands]] maak me bekans allein nog ondersjeid tösje [[gemeinsjappelik]] (mannelek/vrouwelek) en [[onziejig]]. In Noord-Nederland haet me de neiging um ziejige weurd es mannelik en in 't zuide um ze es vrouwelik te behandele.
In väöl tale wie 't Limburgs höbbe zelfsjtendige naamweurd ouch [[Besjtump artikel|
==Limburgse lidweurd==
Limburgse lidweurd zint: de, d'r, d'n en 't. Veurbeelde: de of d'n of d'r auto, de of d'r fiets; 't kind, 't zaelke.▼
Limburgse bepaolde lidweurd zint: ''dae'' of ''dee'' veur manneleke weurd, ''die'' veur de vrouweleke en 't mièvoud en ''dat/det'' veur 't oonziedig. Bekans ummer vingk me dees lidweurd in de toanloos vörm namelik:
* ''de'' of ''d'n'' veur manneleke weurd. De variant ''d'n'' ies verpliech es 't volgend woord mèt 'ne [[vocaal]] begint. Ouch ies de vörm ''d'n'' in gebruuk es 't volgend woord mèt 'n d, h of t begint. Dit is gebrukelik in Mestreech. In 't Venloos is dit verpliech, en dao geit de vörm ''d'n'' ouch aan weurd beginnend mèt 'n b veuraaf.<br><small>Ten zuudoaste van de lien [[Norbik]]-[[Broensem]] is 't ''d'r''.</small>
De onbepaalde lidweurd zint: e, 'n en 'ne. Of me 'n of 'ne gebruuk hingk ouch aaf van 't gesjlach van 't zelfsjtendig naamwoord. Veurbeelde: Bie mannelike weurd: 'ne auto; 'ne fiets. Vrouwelike weurd: 'n taofel, 'n vrouw. Onziedige weurd en verkleinweurd: e of 'n kind, e of 'n täöfelke.▼
* ''de'' veur vrouwelike en mièvoudige weurd in alle gevalle;
* '''t'' veur oonziedige weurd in alle gevalle.
▲
't Onbepaald lidwoord ies aafgeleid van 't [[tèlwoord]] ''ein'', en af en toe were ze nog zoa oetgesjproke. Väöl dèkser kump de ónbetoande vörm veur, in alle dialekte. Dit zint:
Ouch de [[adjectief|bievooglike naamweurd]] were verboge naogelang 't gesjlach van 't zelfsjtendig naamwoord. Zuug ouch: [[adjectief]] en [[Limburgse grammair]].▼
* <i>'ne</i> of <i>'nen</i> veur manneleke weurd. Ouch hie hingk 't aaf van de lètter die drop volg.
Substantieve zin 'n [[ope woordklasse]], wat beteikent dat d'r gereigeld nog nuuj weurd biekómme, wie '' 't [[Internet]]'' en '' d'r [[Wikipedia]]'' in 't Limburgs.▼
* <i>'n</i> veur vrouwelike weurd in alle gevalle;
* ''e'' veur oonziedigge weurd. Volg e woord mèt 'ne vocaal hiei-op, dan verandert 't in '''n''. In 't Venloos is 't meistal <i>'n</i>.e, 'n en 'ne.
▲
▲Ouch de [[adjectief|bievooglike naamweurd]] were verboge naogelang 't
▲Substantieve zin 'n [[ope woordklasse]], wat beteikent dat d'r gereigeld nog nuuj
|