Versie op 25 sep 2009 20:15 bewirk Pahles (Euverlèk \| biedrages) Bureaucrate, Administrators 10.412 bewerkingen K nog een paar kier gronings ← Gank nao de veurige diff		Versie op 25 sep 2009 21:07 bewirk óngedaon make Steinbach (Euverlèk \| biedrages) Bureaucrate, Administrators 44.560 bewerkingen K dat is beter... Gank nao de volgende diff →
Tekslien 1: {{dialek\|Mestreechs}} {{taal \|kopkläör=paleturquoise \|naam=Gronings \|eigenaam=Grönnegs, Grunnegers, Grönnegs-Oostfreesk \|gebeed=[[Groninge (provincie)\|Groninge]], ~~noord~~Noord- en ~~oos~~ Oos-[[Drente]], ~~oostelik~~oostelek deil van de [[Friesland\|Friese]] gemeinte [[Kollumerland]] \|class=[[Indo-Europese taole\|Indo-Europees]]<br>  [[Germaanse taole\|Germaans]]<br>   [[Wes-Germaanse taole\|Wes-Germaans]]<br>    [[Nederduits]]<br>     [[Nedersaksisch]]<br>      Gronings<br> \|sjpraekers=310.000 \|cons=in mindere maote bedreig \|officieel=erkind ~~als~~es deil ~~van~~vaan 't [[Nedersaksisch]] \|ISO=gos }} [[Plaetje:Gronings_kaart.png\|200px\|right\|thumb\|'t taolgebeed vaan 't Gronings]] 't '''Gronings''' is 'n ~~Friso-Sasksisch~~groop ~~taol,~~[[Nedersaksisch]]e ~~dat~~dialekte ~~gezeen~~op ~~wördt~~e ~~as diel van het~~[[Fries]] [[~~Nedersaksisch~~substraot]]., 'tveural ~~Wört gesjpraoke~~gesproke in de ~~provincie~~[[Nederland]]se [[Groninge (provincie)\|provincie Groninge]]. enFeitelek ~~de grensgebeede mit [[Drente]] en [[Friesland]].~~vörmp 't ~~Gronings ken~~ same ~~mit~~mèt 't [[~~Oosfries Nedersaksisch\|~~Oosfries]], in 't[[Nedersakse]] ~~aangrenzende~~([[Duitsland]]) ~~Duutsjlandj, gezeen weure als 'n~~ei ~~dialekt~~dialekgebeed, 't Gronings-Oosfries. == Ontsjtaon == 't Gronings is oontstande in de [[Groninge (stad)\|stad Groninge]], die in de [[middeliewe]] op de grens vaan 't Fries en 't Saksisch taolgebeed laog. In de Groninger Ummelen, en in Oos-Friesland woort toen nog lètterlek Oos-Fries, e Fries dialek in 't ooste vaan 't Fries vestegingsgebeed, gesproke. Door 't prestiesj wat de stad in de late middeliewe kraog, ruilde de bevolking vaan dit Gronings platteland häör taol in tege 't Saksisch dialek vaan de stad. In Oos-Friesland gebäörde datzelfde, al góng 't laankzamer. De taol vaan westelek Nedersakse is dus vaan Groningse oersprunk. Vör 't onsjtaon van 't Gronings mot men truuk nao de late [[Middelieuwe]], de [[14e ieuw]]. Toen de ''Sjtad'' in de 14e eeuw mieë en mieë invlood kreeg euver de umlígkende ''Ommelanden'', wert de [[Friese]] taol van de Ommelanden langzaam omgewisseld mit 't Gronings van de Stad. 't Fries is zo same gegange mit 't Gronings en vormt noe dus 'n Friso-Saksische taol die afwijkt van de angere [[Nedersaksisch]]e dialekte. Ditzelfde proces sjpeelde zich 200 jaor later ouch aaf in [[Oosfriesland]]. Vandaor dat 't Gronings en 't Oosfries verbonge zint. 'n Vörbeeld hievan is 't Groningse woerd vör [[sjaats]] (scheuvel) dat in 't Oosfries "schöfel" is. De oetsjpraok is 'tzelfde, mer de meneer van schrieve van beide dialekte versjilt. == ~~Dialekte~~Oonderdialekte == 't Gronings weurt verdeild in versjèllende oonderdialekte - ach is 'n gebrukelek aontal. De versjèlle tösse die dialekte oonderein zien, in verglieking mèt beveurbeeld 't [[Limbörgs]], neet al te groet. ~~'t Gronings besjteit oet 8 dialekte die väöl gemeinsjappelike kenmèrke höbbe. 't Gronings is ein van de wieënige sjtreektaole van Nederland waor de dialekte zoeën groeëte einheid vorme.~~ * [[Stadsgronings]] - stad Groninge en [[Haren]] * [[~~Vienkoloniaols~~Veenkoloniaols]] - de ~~Groninger~~Groningse en Drentse ~~vienkoloniën~~törfkolonies * [[Oldambtsters]] - in de [[~~Ommelanden~~Ummelen]] Oldambt en Fivelingo * [[Westerwolds]] - ~~rond~~roond de ~~dörpe~~dörper Sellingen, Onstwedde en Wedde * [[Hoogelandsters]] - op 't Hoogeland, ~~noord~~Noord-Groninge * [[Noordenvelds]] - in de kop van Drente (kin weure samegenome mèt 't Stadsgronings) * [[Westerkwartiers]] - ~~aan~~aon de ~~westkaant~~weskant ~~van~~vaan 't Reitdiep - ~~söms~~soms ~~als~~es ~~apart~~apaart ~~dialekt~~dialek gezeen ~~onder~~oonder ~~foutieve~~foute naom ''Kollumerlands'' * [[Kollumerpompsters]] - in 't ~~Friese~~Fries dörp Kollumerpomp - ~~söms~~soms ~~als~~es ~~dialekt~~dialek gezeen ~~van~~vaan 't Westerkwartiers [[Categorie:Nedersaksisch]]

Gronings: Versjèl tösje versies