Westerlauwers Fries: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
SieBot (Euverlèk | biedrages)
Xqbot (Euverlèk | biedrages)
K robot Erbij: hak:Sî Fut-lî-sî-ngî; cosmetische veranderingen
Tekslien 5:
|eigenaam=Frysk
|gebeed=[[Friesland]] (gooddeils)
|class=[[Indo-Europese taole|Indo-Europees]]<br /> &nbsp;[[Germaanse taole|Germaans]]<br /> &nbsp;&nbsp;[[Wesgermaanse taole|Wesgermaans]]<br /> &nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Fries]]<br /> &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;[[Westerlauwers Fries]]
|sjpraekers=350.000
|cons=bedreig
Tekslien 13:
't '''Westerlauwers Fries''' is de westeleke groop dialekte vaan 't [[Fries]], dat wèlt zegke 't Fries wie dat allewijl in [[Nederland]] gesproke weurt. Aander soorte zien 't [[Oosfries]] en 't [[Noordfries]]. Boete Nederland weurt dees taol meistal "Wesfries" geneump, meh umtot me daomèt in Nederland nao de dialekte oet de kop vaan [[Noord-Holland]] verwies, geit me hei deze naom oet de weeg. Es me in Nederland euver ''Fries'' sprèk, bedoelt me miestal allein 't Westerlauwers Fries. De taol weurt nog door zoe 350.000 lui es [[mojertaol]] gesproke in de provincie [[Friesland]] (die sinds de jaore negeteg officieel - Friestaoleg - ''Fryslân'' hèt) en is de twiede officieel taol vaan Nederland.
 
== Dialekte ==
Wat direk opvèlt aon 't Weslauwers Fries is 'n relatief gering versjeieheid aon dialekte, vergeleke mèt beveurbeeld 't [[Limburgs]]. Umtot 't Fries veuraol 'n spreektaol is en iewelaank zelfs gaaroet gein [[Standerdtaol]] bestoond, zou me e gefragminteerd dialekgebeed verwachte. Toch versjèlle de dialekte mer weineg. Groofweg kin me spreke vaan drei groete dialekte: 't Kleifries, 't Woudfries en 't Zuidhooks. Die zien meujteloes oonderein te verstoon. Versjèlle zien oonder ander dinger 't wäördsje veur ''doe'': in 't Woudfries is dat ''dû'', in 't Kleifries ''do''. Belangrieker zien de dialekte vaan [[Hindeloopen]], [[Terschelling]] en [[Schiermonnikoog]]. Die wieke väöl mier aof en zien get awwerwetser es 't Standerdfries. Zoe heet 't Hindeloopers de aw vocale behawwe en 't Sjiermonnekuigs de vrouweleke wäörd.
 
== Aofstamming ==
 
't Fries weurt miestal bij de Ingweoonse taolgroep ingedeild, dat beteikent tot 't dichter bij 't Ingels steit es bij 't [[Nederlands|Hollands]], 't Lèmburgs en 't [[Duits]]. Dit kint me nog zien aon kinmerke wie palatalisatie (Ingels ''cheese'', Fries ''tsiis'', Hollands ''kaas'', Lèmburgs ''kies''), <i>''ee</i>'' of ''ie'' veur de aw Germaanse ''ô'' (''grien'' veur Lèmburgs ''greun'') en zoe wijer. Op taolkeertsjes zuut 't oet of alle taole in Nederland en Duitsland ei continuum zien, en 't Fries get hiel aanders, mie e geïsoleerd gebeed. Dees indeiling deit gei rech aon 't feit, tot nao vieftienhoonderd jaor 't Fries mie op 't Nederduits es op 't Ingels liekent, en tot 't Frankisch, 't Saksisch en ander aw Germaanse taole ouch nog ummertouw gesproke weure. 't Versjèl is allein, tot deze väöl minder oeterein laoge op 't memint tot ze vörm krege. De versjèlle tösse Hoeg- en Nederduits zien wel groet, meh zien väöl later oontstande es de versjèlle tösse 't Fries en de aander Wes-Germaanse dialekte.
 
== Zuug ouch ==
* [[Friese grammair]]
 
== Externe link ==
 
[http://www.fa.knaw.nl - De Fryske Akademy], die ziech o.a.d. inzèt veur de Friese taol
Tekslien 41:
[[fy:Frysk]]
[[gv:Freeshlannish Heear]]
[[hak:Sî Fut-lî-sî-ngî]]
[[hsb:Zapadofrizišćina]]
[[it:Dialetto frisone occidentale]]
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Westerlauwers_Fries"