Bóngerd: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
K robot Erbij: an:Güerta Eraf: uk:Садівництво Anders: pl:Sad |
K robot Erbij: cs:Sad; cosmetische veranderingen |
||
Tekslien 3:
'ne '''Bóngerd''' ies 'ne [[tuin]] of [[gaard]], dae beplant ies mèt buim, die soorte [[fruit]], [[noot|neut]], [[olief|olieve]] e.d. oplevere. Alhoewaal droeve neet aan buim greuje, kalle v'r toch van 'ne [[wiengood|wiegerd]] of wiengaard.
== Kweek ==
[[Plaetje:Opsjeiplukladderwkped06.jpg|thumb|300px|'ne Hoagstamboum mèt plöklödder in [[Sjei]] ]]
't Geit meistal um 'n gekweekde soort boum. Veredelde soorte were ge-ent op 'ne gewone óndersjtam.
Tekslien 11:
Bóngerde sjtinge dèks op 't land tösje de groate riviere in de [[Betuwe]] en in de [[Maas]]vallei in [[Nederlands-Limburg|Zuud-Limburg]] b.v. rónd [[Gronsveld]]. Väöl boerderieje houwe 'n eige hoeswei of 'ne eige bóngerd um fruit te kweke, veural appele, paere, proeme en kaersje.
== Hoagsjtam ==
In vreuger jaore sjtinge in de hoeswei of bóngerd dèks allein hoagsjtambuim. Oet economische ougpunt, um miè vröchte te kriege én um mekkeliker te kènne plökke gebruukde me lever liègsjtambuim. Door beter sjnoeiwerk geve de buim ouch miè opbrings.
Tekslien 18:
't [[IKL]] (Sjtiechting Insjtandhouding van Klein Landsjapselemente) subsidieert de aanplant van hoagsjtam en van [[deunehègk]]e in [[Nederlands-Limburg|Zuud-Limburg]] en geuf daoneve sjnoeicursusse.
== Soorte bóngerde ==
=== appelegaard ===
'ne Bóngerd mèt ein of mièrder soorte [[appel]]e. In Zuud-Limburg vreuger dèks es hoagsjtamboum. Veural in de buurt van [[Gronsveld]].<br />
Bekènde Limburgse appelrasse zint: Sjterappel, Eijsdener Klumpke, Goudrenèt, Limburgse Bellefleur. <br />
Ander bekènde appelsoorte zint: Golden Delicious, Granny Smith, Cox d'orange, Elstar, Jona Gold.
<gallery>
Tekslien 30:
</gallery>
=== paeregaard ===
'ne Bóngerd mèt [[paer]]ebuim. <br />
'n Bekènde Limburgs paererasse zint de Herfspaer van [[Gäöl (dörp)|Gäöl]], de Legipont en de Conference. <br />
<gallery>
Plaetje:Pyrus communis 'Conference'.jpg|Conferencepaer
Tekslien 40:
</gallery>
=== proemegaard ===
"ne Gaard mèt [[proem]]ebuim<br />
Bekènde Limburgse of Nederlandse soorte zint:
[[Ringelaot]] (Reine Claude) (klein rónd en liechgreun), ''(Reine) Victoria'' (lankwerpig road-geel), ''Opaal'' (roadblauw), ''Jubileum'' (ovaal paars) en de ''Bleu de Belsj'' (Blauw proem).
=== kaersjegaard ===
'ne Gaard mèt [[kaersj]]ebuim<br />
Bekènde soorte zint: morel (zoer), meikaersj en Hedelfinger (zeute soorte)
=== perzikgaard ===
Óndanks dat de [[perzik]], in 't plat ouch: ''peers'',''peetsj'' en ''pluusproem'', aan 'ne boum greujt, sjtoon dees buim ouch waal in 'n "plantage". Diet fruit weurt gekweek in wermer sjtreke. Limburgse soorte: ''brinjol'' of ''merketón''
=== aplekouwegaard ===
Óndanks dat [[aplekouw]]e ([[abrikoos]]]) aan 'ne boum greuje, zaet me ouch waal aplekouwe-plantage. Diet fruit weurt gekweek in werm sjtreke. 2 Nederlandse rasse zint: de ''Tros Oranje'' en de ''Bredase'' mèt 'n get groater vröch. De boum ies winterhard.
=== notegaard ===
'ne Bóngerd mèt notebuim. Bèkend ies de [[boumnoot]] of dieke noot (walnoot).
=== oliefgaard ===
'ne Gaard mèt [[olief]]buim. Deze aanplant kump miè veur in de zudelike leng in de [[Provence]] ([[Frankriek]]), [[Sjpanje]] en [[Italië]] e.d. Um zoaväöl meugelik zón te vange sjtoon de buim dèks op terrasse in 'n helling.
== Plantage ==
Beplantinge mèt sjtruuk woa-aan vröchte of besse gekweek were heisje [[plantage]]s. Zoa-es [[aarbei]]eplantages en [[bosbes]]seplantages. Of [[framboos|framboze]]-, [[bromel]]e- en [[zjwarte bes]]se-aanplant.
[[Categorie:tuin]]▼
{{Link FA|de}}
[[Categorie:Vröchte]]
[[Categorie:Fruit]]
[[an:Güerta]]
[[bg:Овощна градина]]
[[cs:Sad]]
[[de:Streuobstwiese]]
[[en:Orchard]]
| |||