Bauhaus: Versjèl tösje versies

{{dialek|Norbiks}}

'''Bauhaus''' is 'n [[sjtielperiode|richting in de keunste]], oeë-oonder de [[architectuur]], die in [[Duutsjlaand]] an 't begin van d'r 20ste ieëw oontsjtóng en die zich oontwikkelde oet d'r [[Jugendstil]] van d'r [[Belsj]] [[Henry van de Velde]], dae doe 'n opleidingsinstituut in [[Weimar (Thüringen)|Weimar]] leidde. Op [[21 maart]] [[1919]] waoërt de Bauhaus Keunshoeëgsjoeël gesjticht en nao 'ne verhuus nao [[Dessau]] en, wie de [[NSDAP]] dao in [[1931]] de gemèngdeverkezinge wón, nao [[Berlin]] waoërt de sjoeël in [[1933]] ópgehaove dör de nationaalsocialiste. Op dat momaent waor d'r oet [[Aoke]] aafkomstige [[Ludwig Mies van der Rohe]] directeur van 't instituut. Later, wie dudelek waor dat de Bauhauskeuns in Duutsjlaand polletiek oetgeranzjeerd waor en es [[Entartete Kunst]] besjtempeld waoërt emigreerde o.m. Water Gropius en Mies van der Rohe nao de [[VS]] en sjtichde dao 'n nuuj Bauhaus opleiding dat in de Verenigde Sjaote 't [[Nuuj Boewe]] introduceerde.

== Groondgedachte ==

De oorsjpronkeleke intentie van [[Henry van de Velde]] en [[Walter Gropius]] waor öm de keuns van de industrialisatie te emancipere dör 't keunshaandwaerk of ambach wer te belaeve. Daomèt waor 'ne groondkritiek op de sjönhèèdsopvatting van de [[neosjtiel]]e bedoeld. De dör de ambachte oontwikkelde ornamaente waoërte in dae tied allèng nog industriëel en óp groeëte sjaal gereproduceerd. Keuns waor doe 't kopieëre va ow sjtielelemaente in massaproductie waoëre. Mèt 'n herbrónning via 't haandwaerk woolt me experimenteel en manueel 'n nuuj vórmetaal oontwikkele die qua sjtiel baeëter paasde bie 't industrieel vervaardigingsproces.