Château Sint-Gerlach: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
corr.
bron: Landgoed St.. Gerlach, A.Schulte en A Warffemius 1999
Tekslien 1:
{{dialek|Valkebergs}}
[[Aafbeilding:Houtemkesjtièlenkèrk2.jpg|thumb|275px|Chateau Sint Gerlach en de Gerlachuskèrk.]]
'''Chateau Sint Gerlach''' ies 'n veurmalig kloaster oet de 13e ièw in de kern [[Sint-Gerlach]] in [[Houtem (Valkeberg)|Houtem]] ([[Valkeberg]]). In de 17e1706 ièw lièt proos van Cauwenberg, ter plaatse, 'n nuuj kloastergeboew neerzètte door architectin [[SoironMaaslandse renaissance]]sjtiel. InDe 1797architect weurties 'tónbekènd, goodmeh verkochde sjtiel en kriegander 'tboewactiviteite proostehoesin de besjtummingumgeving vanlaote landhoes.dinke Inaan 1830[[Laurens verboeweMeffardatis]] ze de kloastervleugel tot kesjtièlboerderie, de "pandhaof" geneump(1672-nao1744). De [[barokJ.J. Couven]]ke kloasterkèrk(1701-1763), weurtwaarsjienlik aan'ne delièrling parochievan gesjónkehäöm, umzou deenslater tede doonoetbreiinge, esde parochiekèrk.vleugelsj Toten noede gebruukdepachhaof dieóntwerpe. de kèrk opDae [[Vroenhofcarréboerderie|carrévörmige pachhaof]]. lik 'n Paarpaar hónderd maeter van de hoofboew aaf,. bevingk[[Johann ziechAdam de,Schöpf]] biesjilderde 'tin goodde huèrende,18e [[carréboerderie|carrévörmige pachhaof]], geboewd doorièw [[architectbarok]] -[[J.J. Couvenrococo]]. fresco'ts Gansop complexplafón iesen gelege in de beemdemoere van de [[Geul]]. In 1996 vingk 'n groate restauratie plaatskloasterkèrk, woanaodie allegeboewd geboewewaor (behalvetösje de kerk) 'n horecafunctie kriege1720-1727. <br>
 
In de kèrk bevinge ziech 18e ièwse [[barok]]-[[rococo]]fresco's op plafón en moere van [[Johann Adam Schöpf]].
[[Mathias Soiron]], architect en adviseur van de [[zuuster (religieuze)|zuustersj van 't kloaster]], maakde in 1781 'ne plattegrond van 't gans domein St. Gerlach. Hae ontworp ouch architectonische elemente veur 't interieur. In 1797 weurt 't good verkoch en krieg 't proostehoes de besjtumming van landhoes. De [[barok]]ke kloasterkèrk weurt in 1806 aan de parochie gesjónke, um deens te doon es parochiekèrk. Tot dan gebruukde die de [[Martinus]]kèrk op [[Vroenhof]]. In 1830 verboewe ze de kloastervleugel tot kesjtièlboerderie, de "pandhaof" geneump. 't Gans complex is gelege in de beemde van de [[Geul]]. In 1996 vingk 'n groate restauratie plaats, woanao alle geboewe (behalve de kerk) 'n horecafunctie kriege.
 
==De boew==
Regel 9 ⟶ 10:
 
==Gesjiedenis==
In 't begin van de 13e ièw sjtiech [[Gosewien IV]], hièr van [[Valkeberg (plaats)|Valkeberg]] same mèt de proos van 't [[kloaster]] in [[Heinsberg]] 'n kloaster in Sint-Gerlach. 't Betref 'n [[Norbertien]]se proosdie op de plek woa rónd 't jaor 1165 ridder [[Gerlach]] es kloezenaer gelaef haet. Van mannekloaster weurt 't op 't ing van de 13e ièw tot vrouweconvent. 't Waor veural bie adellike dames in trèk. Ónder de [[Tachtigjaorige oorlog]] haet 't geboew väöl te lieje. 't Brent twiè kièr aaf. Bie 't [[Partagetractaat]] in [[1661]] weurt 't kloaster 'n Sjpaanse enclave in Sjtaats gebeed. In begin van de 18e ièw versjiene 'ne nuje kloastervleugel, 'n proosteweuning en 'n kloasterkèrk. Ónder invlood van de ideeë van keizer [[Josef II]] weurt 't kloaster in 1785 opgeheve. De euvergebleve zuustersj vertrèkke nao [[Remunj|Remung]]. In 1797 gölt [[Mathias Sleypen]] 't complex. Es 'r ein jaor daonao sjtörf geit 't eigendóm euver nao dochter Sibylle, getrouwd mèt [[Martin Jacob Schoenmaeckers]]. Via dochter Anna Elisabeth Walburga erf de oudste kleinzoon [[Francois Corneli]] 't hoes. Hae ies burgemeister van Houtem en woont op 't kesjtièl. Door vererving kump Sint Gerlach in eigendóm van baron [[Robert de Selys de Fanson]], president van 't hoag gerechshof in [[Luuk]]. In 1910 woont 'r op 't kesjtièl en lièt 't modernisere. Ziene kleinzoon zal in 1979 't complex legatere aan de parochie Sint Gerlach, die 't euver dreug aan de Sjtiechting Behoud-Sint-Gerlach. Zie lièt, gesjtimuleerd door horeca-óndernummer en Houtemenaer [[Camille Oostwegel]], de vervalle geboewe in 1996 restaurere ónder leiding van [[P.A.M.Mertens]]. Kesjtièl en pachhof, ónder de naam ''château St. Gerlach'', zint allewiel restaurant en conferentie-oord.
 
In 't veurmalig kloaster bevingk ziech saer de restauratie van 1996 'n baekapel mèt 'n moer[[mozaïek]] gecombineerd mèt [[fresco]] van [[Irene van Vlijmen]]. De kunstenares ies teves de maakster van 't mozaïek op 't groat drièjend ei op 'ne sokkel, dat veur 't kesjtièl sjteit.
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Château_Sint-Gerlach"