ABBA: Versjèl tösje versies

De verdeenste vaan ABBA zien tot ze de mies succesvolle popact oet e neet-Ingelstaoleg land zien, en tot ze de jaore zeveteg kleurde "op 'n meneer wie de [[Beatles]] de jaore zesteg kleurde" en "kwaliteit en commercialiteit op 'n väölal veurbeeldege meneer [wiste] te combinere".<ref name=OOR>Lemma in OOR's eerste Nederlandstalige Popencyclopedie, Editie 2004 (Amsterdam 2003): pp. 8-9</ref>

 

Alleveer de lede hadde al 'n (succesvol) muzikaal carrièr wie ze bijeinkaome. Ulvaeus en Anderson koume ziech in [[1966]] veur 't iers tege. D'n ierste is gitaris vaan de [[Hootennany Singers]], 'n [[skiffle]]-[[folk]]groop, d'n twiede zit bij de [[Hep Stars]], mier 'n mainstream-popgroop mèt in 1966 e paar nómmer-einhits in Zwede (en ouch daoboete succes). Anni-Frid "Frida" Lyngstad, de vrundin vaan Benny, begint häör carrière es 13-jäöreg tienersteerke, Agneta zingk veural [[schlager]]rippertoir. In 1970 trejje ze veur 't iers mèt hun vere op. Nao same op vekantie nao [[Cyprus]] te zien gewees en dao veur de VN-soldaote gezoonge te höbbe, goon ze in Zwede es ''Festfolk'' optrejje.

 

[[Stig Anderson]], de manager vaan Ulvaeus, meujeg ze aon um aon de veurrundes vaan 't Songfestival mèt te doen. Dit mislök e paar kier, allewel tot 't in [[1973]], es ze de veurrundes hole, wel de hit ''Ring ring'' oplievert (vijfde plaots in de Nederlandse hitparaad). De naom weurt iers ''Björn, Benny, Agnetha & Anni-Frid'' meh in 1973 kump de naom ''ABBA'' vas te ligke. Boete 'n acroniem is dit ouch 'n grap, umtot in Zwede e vèsverwèrkingsbedrief mèt dee naom besteit.

 

In [[1974]] sjik Zwede ABBA nao 't Songfestival mèt ''Waterloo''. Muziek en imago slete noe meujteloes aon bij de op dat memint populaire [[glamrock]]: liechte korte rockleedsjes en 'nen outfit vaan plateauzaole, glitterpekskes en gitare mèt oetsteeksels. Dat imago blijf in zekere zin aon ze haange, al verandert de muziek later wel. ''Waterloo'' wint 't Songfestival en zal in [[2005]] tot 't bèste leedsje oet de historie vaan 't festival gekoze weure. Mèt dit leedsje brik ABBA in groete deile vaan Europa door; mèt de hit ''SOS'' dee ze [[1975|'t jaor dao-op]] hole laote ze ouch zien gein eindaagsvleeg te zien (wie väöl songfestivalwinnaars). De doorbraak in de [[Vereinegde State]] volg in [[1976]] mèt ''Dancing Queen''. De muziek pas ziech good aon aon de snel wisselende modes, en Alvaeus en Anderson zien bepaold perfectionistisch mèt hun compositie en productie.

 

Tege 't ind vaan 't decennium weurt ABBA lankzaamaon 'nen discoband, wat tot uting kump in nommers wie ''Take a chance on me'', ''Voulez-vous'' en ''Gimme! Gimme! Gimme! (a man after midnight)''.

 

In januari 1979 kondegde Björn en Agneta aon te goon sjeie. Oondanks tot de peers en de fans meinde tot ABBA noe oeterein zouw goon benaodrökde ze es gróp bijein te zalle blieve. In dat jaor kaome de albums ''Voulez-Vous'' en ''Greatest Hits Vol. 2'' oet, boe-op oonder mie de bovegeneumde disco-hits versjene. 1979 waor ouch 't jaor vaan hunnen einegen tour door Noord-Amerika. De tours eisde emotioneel väöl vaan de bandlede en waore gei kritisch succes - me voont ABBA beter tot zie rech koume in de studio - meh alle concerte woorte zoonder meujte oetverkoch. [[1980|'t Jaor dao-op]] tourde ze door Japan - dit zouw hunne lèsten tour weure. Op 't dat jaor oetgebrach album ''Super Trouper'' waor d'n discostiel alweer verlaote ten gunste vaan rösteger popleedsjes mèt väölvöldeg gebruuk vaan de synthesizer. Veural 't leedsje ''The winner takes it all'' trok d'n aondach; me nump aon tot 't euver de sjeiing vaan Björn en Agneta geit, al höbbe ze dat zelf ummer oontkind. Persoenleke tekste domineerde nog mier op 't album ''The Visitors'' oet 1981 (mèt ''One of us'' es in Europa bekindste hit). 1981 waor ouch 't jaor vaan de sjeiing tösse Benny en Frida. E greujend conflik mèt manager Stig Anderson deeg de res: op [[11 december]] [[1982]] gaove ze hun lèste concert. Dit kaom neet zoe verwach es 't achteraof maag liekene: de musici waore bezeg aon e nui studio-album (boevaan drei leedsjes al gesjreve waore) en hadde groete planne veur mega-concerte aongekondeg.

 

Nao 1982 gónge Ulvaeus en Anderson wijer es componiste veur musicals, in samewèrking mèt tekssjriever [[Tim Rice]]. Dit lieverde 'n aontal groete projekte mèt väöl commercieel succès op. 't Bekindste woort de musical ''Mamma Mia'' (1999), wat bestoont oet e verhaol roond 'n aontal ABBA-hits. De twie zangeresse begóste solo-carrières, die in ierste instantie wel succes hadde meh neet euverind bleve. Reünies vaan ABBA zien zeldzaam gewees, eigelek höbbe ze nao 1982 nog mer eine kier in 't opebaar opgetrejd (in 1986). Toch is de band sinds 't oetereingoon hendeg populair gebleve, mèt in de jaore negeteg zelfs 'nen echte revival. Boete in de bovegeneumde musical uutde ziech dat ouch in de professioneel gemanagede coverband de ''[[A*Teens]]'', aonvenkelek ''ABBA Teens'', tieners die ABBA-leedsjes coverde in 'n liech gemoderniseerde stijl. Dit waor trouwes gei projek vaan Ulvaeus en Anderson.

 

<!--aonvölling vaan de Belzje hitparaad gewuns!-->

 

|}

 

<references/>

 

[[af:ABBA]]

[[sk:ABBA]]

[[sl:ABBA]]

[[sv:ABBA]]

[[sw:ABBA]]