Zomertied: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
K dat is beter
mer 'ns aofmake, zeker noe 'r al begós is, bron NL en EN wiki
Tekslien 1:
{{dialek|Mestreechs}}
{{wio}}
{{wrapper}}
|[[Plaetje:Begin CEST Transparent.png|thumb|
Regel 15 ⟶ 14:
 
Op dit momint gief 't zoe'n 70 len boe zomer- en wintertied gebruuk weurt.
[[Plaetje:DaylightSaving-World-Subdivisions.png|thumb|left|250px|{{Legenda|#1a80e6|Len die zomertied kinne}}
{{Legenda|#ef690a|Len die geine zomertied mie kinne}}
{{Legenda|#C00000|Len die noets zomertied höbbe gekind}}
]]
 
== Historie ==
Regel 26 ⟶ 21:
 
D'n [[oliecrisis]] vaan [[1973]], dee tot 'n golf vaan energiebespaorende maatregele leidde, waor veur väöl len aonleiding um obbenuits de zomertied in te veure. Fraankriek deech dat es ierste Europees land in 1976. Väöl Wes-Europese len volgde 't jaor dao-op. [[Wes-Duitsland]] wachde nog tot 1980, totdat me hei-euver 'nen aofspraak mèt de [[Duitse Democratische Rippebliek|Oos-Duitsland]] had gemaak.
[[Plaetje:DaylightSaving-World-Subdivisions.png|thumb|left|250px|{{Legenda|#1a80e6|Len die zomertied kinne}}
{{Legenda|#ef690a|Len die geine zomertied mie kinne}}
{{Legenda|#C00000|Len die noets zomertied höbbe gekind}}
]]
 
== Kritiek ==
De groetste kritiek op 't gebruuk vaan zomertied is tot 't gaaroet gein energiebespaoring oplievert. 't Feit tot me 's aovends minder vreug 't leech hoof aon te doen (energiebespaoring) weurt negatief beïnvleujt door 't feit tot 't langer werm blijf en daodoor bv. de airconditioning langer aon liet stoon. Ouch oet d'n hook vaan de vieteelt en de tuinbouw kump kritiek: vie kin neet umgoon mèt de umsjakeling vaan de klok, dus moot de boer ziech aonpasse bij bv. 't mèlke vaan de keuj. Ouch plante hawwe gein rekening mèt de umsjakeling dus tiedsjakeleers die bv. sproei-installaties bedene, weure neet aongepas.
 
Ouch lui kinne las höbbe vaan de umsjakeling, 't verstoort 't slaop- en röspatroen.<ref>{{cite journal |author= Tuuli A. Lahti; Sami Leppämäki; Jouko Lönnqvist; Timo Partonen |title= Transitions into and out of daylight saving time compromise sleep and the rest-activity cycles |journal= BMC Physiol |volume=8 |pages=3 |doi=10.1186/1472-6793-8-3 |pmid=18269740 |url=http://www.biomedcentral.com/1472-6793/8/3 |year=2008}}</ref>. De aonpassing verstoord 't [[Circadiaan ritme]] en kin ernstige effekte höbbe die weke kinne dore.<ref>Zomertied en 't circadiaan ritme:
*{{cite journal |journal= Biological Rhythm Research |year=2003 |volume=34 |issue=2 |pages=145–155 |doi=10.1076/brhm.34.2.145.14494 |title= Adjustment of the sleep-wake cycle to small (1–2h) changes in schedule |author= Pablo Valdez; Candelaria Ramírez; Aída García}}
*{{cite journal |journal= Current Biology |year=2007 |volume=17 |issue=22 |pages=1996–2000 |pmid=17964164 |doi=10.1016/j.cub.2007.10.025 |title= The human circadian clock's seasonal adjustment is disrupted by daylight saving time |author= Thomas Kantermann; Myriam Juda; Martha Merrow; Till Roenneberg |laysummary=http://www.abc.net.au/science/news/stories/2007/2070223.htm |laysource= ABC Science Online, Australia |laydate=2007-10-25}}
</ref>
 
== Ezelsbrögske ==
't Gief versjèllende ezelsbrögskes veur 't oonthawwe wie de klok moot weure aongepas. 't Simpelste is es volg: in 't '''veur'''jaor geit d'n tied '''veur'''oet, dus geit 'r in 't '''nao'''jaor '''achter'''oet.
 
== Extern linke ==
*[http://www.nrc.nl/wetenschap/article990549.ece Zomertied sjeelt geinen energie] - NRC, 27 miert 2008
*[http://www.kennislink.nl/web/show?id=166167 Biologische klok vaan slaag door zomertied]
*[http://www.phys.uu.nl/%7Evgent/wettijd/wettijd.htm Euverziech vaan de wètteleke tiedregeling in Nederland]
 
== Rifferenties ==
{{referenties}}
 
[[Categorie:Tied]]
 
{{Link FA|ca}}
{{Link FA|en}}
{{Link FA|es}}
{{Link FA|he}}
 
[[af:Somertyd]]
[[an:Orario d'estiu]]
[[ar:توقيت صيفي]]
[[ast:Horariu de branu]]
[[bat-smg:Vasaras čiesos]]
[[be-x-old:Летні час]]
[[bg:Лятно часово време]]
[[bs:Ljetno računanje vremena]]
[[ca:Horari d'estiu]]
[[cs:Letní čas]]
[[cv:Çуллахи вăхăт]]
[[da:Sommertid]]
[[de:Sommerzeit]]
[[dv:Daylight saving time]]
[[el:Θερινή ώρα]]
[[en:Daylight saving time]]
[[eo:Somera tempo]]
[[es:Horario de verano]]
[[et:Suveaeg]]
[[fa:تغییر ساعت تابستانی]]
[[fi:Kesäaika]]
[[fr:Heure d'été]]
[[fy:Simmertiid]]
[[gl:Horario de verán]]
[[he:שעון קיץ]]
[[hr:Ljetno računanje vremena]]
[[hu:Nyári időszámítás]]
[[id:Waktu Musim Panas]]
[[is:Sumartími]]
[[it:Ora legale]]
[[ja:夏時間]]
[[ko:서머 타임]]
[[ku:Demjimêra Havîn]]
[[la:Hora aestiva]]
[[lt:Vasaros laikas]]
[[lv:Vasaras laiks]]
[[mk:Летно сметање на времето]]
[[ms:Waktu musim panas]]
[[nl:Zomertijd]]
[[nn:Sommartid]]
[[no:Sommertid]]
[[pl:Czas letni]]
[[pt:Horário de verão]]
[[ro:Ora de vară]]
[[ru:Летнее время]]
[[sah:Сайыҥҥы кэм]]
[[sh:Ljetno računanje vremena]]
[[simple:Daylight saving time]]
[[sk:Letný čas]]
[[sl:Poletni čas]]
[[sr:Летње рачунање времена]]
[[su:Wanci Usum Panas]]
[[sv:Sommartid]]
[[ta:பகலொளி சேமிப்பு நேரம்]]
[[th:เวลาออมแสง]]
[[tr:Yaz Saati Uygulaması]]
[[tt:Ceygi Seğetke Köçiş]]
[[uk:Літній час]]
[[vi:Quy ước giờ mùa hè]]
[[yi:זומער זייגער]]
[[zh:夏时制]]
[[zh-min-nan:Joa̍h-tang sî-kan]]
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Zomertied"