Milieu: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Tibor (Euverlèk | biedrages)
K Miljeu euver redirect verplaats nao Milieu: lieënwoeërd
Hoofsjtuk de Miljeugewèging derbie
Tekslien 1:
{{dialek|Nuts}}
't '''Miljeu''' in algemeine zin is de ''omgaeving''. In de [[sociologie]] is 't miljeu van 'n persoen de sociale klasse woe-in hae laef. Vaak weurt mit miljeu de natuurlike, [[ecologie|ecologische]] laefomgaeving bedoeld; dit is vaak in combinaties as miljeuverontreineging en de miljeutop. De tak van de weitesjap die zich hiemit bezighilt, is de [[miljeukónde]].
 
==De "Miljeubewèging"==
(Dit hoofsjtuk is gesjrieve ien 't Èèsjdes)
 
De miljeuwètensjap hingt naaw soame mit de mediese wètenschap, ömdat de aontasjting vaan 't miljeu ien de miesjte gevalle noadèilige gevolge hèt vuur de gezongdhèt vaan de lui.
Zo kènt 't zien, dat ien de loch wat mer ienoasemt, van alles zèt, wat derien terèèch is gekwoeme doer towdoen vaan febrieke en gemotorizeerd verkier, en oedoer ze lang neet mè zo zuuver is, es ze vaan nateure waor en oach moot zien vuur de gezongdhèid.
 
Oach 't woater wurt wè langer wè mie vervuild doerdat febrieke chemisch oafvaal ien bjèke en revere loze. Soms gebeurt dat mèt vergunning, mè oach nogal 'ns derzongder. Ien 't lèsjte gevaal is dat 'daan ien sjtrijt mèt de règels vaan de [[Miljeuwitgjèving]] en dus stroabbwoar.
De zuverhèit vaan 't woater is neet alleng belangrijk vuur de gezongdhèid vaan de lui, (ömdat de vervuiling oeteindelek ien 't drinkwoater terèch kömt en ömdat mer kraank wurt es mer ien vervuild woater gèit zjwumme), mè oach vuur aal wat ien 't woater lèèf, zoès visse en aander deere.
 
Behalve de loch en 't woater wurt oach de grongt diks vervujld. Dat gebeurt ien veul gevalle doer febrieke, dei hun chemies oafvaal uurges sjtorte, oenoa 't de grongd ien trèkt. Soms is 't daan heel ongezongd es loater op dei ploats kingder geun spwuule, of hoezer gebouwd wjère. Doavuur moot zo'n ploats daan dik gesaneerd wjère, wat betèkent, dat de grongd chemies gezuverd wurt.
 
Ömdat 't vervujle van loch, woater en grongd ("bwoejem", wurt oach woal gezaag) ien vööl gevalle mèt vergunning gebeurt, is 't vuur degène, dèj dat wille, miesjtaal neet gemjèkelek, öm dat tjiege te hoawe.
Dees tjiegesjaanders verèjnige zèch nogal 'ns ien commitees, öm ien e bepoald gevaal soame te perbere zogèt tiege te hoawe.
Doanjève zien d'r oach lui, dèj 't zo belangriek vingde, dat 't miljeu zo wieneg mögelek bedoarve wurt, dat ze zich doa full time vuur willen ienzètte. Ze richte daan 'n miljeubesjermingsverèjniging of 'n stèchting op en geun doa vasj vuur wèrreke, of ze geun bie 'n al besjtoande verèjniging of sjtichting (tegenwoordig dik "miljeuclub "geneumd) wèrreke.
 
'I gehiel vaan dees commitees, sjtichtinge en verèjniginge wurt vöölaal aongeduid as "de Miljeubewèging".
 
{{sjtumpke}}
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Milieu"