Bron: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
K robot Erbij: vec:Fontego de aqua |
aanv artesische bronne |
||
Tekslien 2:
[[Image:Nacentemackinac.jpg|thumb|250px|'n Natuurleke bron.]]
'n '''Bron''' ('ne aowe [[Norbiks]]e naam is ''baoën'' dae noe nog in 't toponiem ''D'r zoeëre baoën'' väörkeumt) is 'n plaatsj oeë groond[[water]] op 'n natuulèke meneer an de oppervlakte keumt. Bronne vörme zoe d'r övergaank tösje 't groondwater en 't oppervlaktewater.
==Indeling==
Me makt 'n oondersjèèt tösje:
===Peuntbronne===
*'''peuntbronne''', plaatsje oeë ene dudeleke watersjroom an de oppervlakte keumt;▼
*'''diffuus bronne''', oeë mieërdere bronne kort biejèè oontsjpringe. Zoe'n plaatsj neumt me 'n '''bronnegebied'''. Dèk is dao 'ne [[bronkoomp]] oontsjtande.▼
===Diffuus bronne===
▲
De bronne in 't [[Heuvelland]], d'r [[Voere (sjtrieëk)|Voersjtrieëk]] en 't [[Laand va Herf]] zeunt mètstens diffuus bronne. Ze oontsjteunt dördat 't raegewater gemekkelèk dör d'r [[löss]] en 't [[kriet]] kan zakke. Es 't water vervolges op 't [[Vaolzer Greunzaand]] sjtuuët kan 't neet wieërzeenke en zeukt zich da 'ne oetwaeg nao boete.<br>
In 't [[Maasdal]] oontbrèkt 't Vaolzer Greunzaand in d'r oondergroond en daodör haat 't dao ooch gèng bronne.
==Ander classificatie==
=== Naowèrking van vulkane ===
[[Waermwaterbron]]ne, mineraalbronne en geizers zeunt naowèrkinge van [[vulkaan|vulkane]]. Me vindt ze in o.m. [[Burtscheid]], [[Valkeberg]], [[Aoke]], [[Spa]] en [[Chaudfontaine]], [[Epinal]], [[Vichy]], [[Karlovy]], [[Vary]].
=== Artesische bronne===
[[Image:Artesian aquifer scheme.svg|right|250px|thumb|Sjema van een artesische bron:<br>
1. Waterveurende laog<br>
2. Aafsjlutende laog<br>
3. Regeneratie dör neersjlaag<br>
4. Kunstmatige Artesische bron (boring)<br>
5. [[Stijghuuëgde|Piëzometrisch niveau]]<br>
6. Peilbuus<br>
7. Natuurleke Artesische bron]]
'n '''Artesische bron''' is 'n bron oeëoet 't water ''sjpontaan'' nao baove keumt dör d'r [[hydrosjtatische druk]] óp 't water dat zich in e oondergroonds bekke bevindt.
D'r bodem kan ópgeboewd zieë oet mieërdere [[waterveurende laoge]] (pakkètte) welke neet mètèè in verbinding sjteunt. Dördat e deper gelaege waterveurend pakket gevoed kan waeëre dör raegenwater oet e ander, hoeëger gelaege gebied, kan d'r hydrostatische druk in 't deper pakket (väöl) hoeëger zieë wie in 't baoveliegkend pakket.
D'r naam keumt van de provincie [[Artesië]] (''Artois'') in Frankriek oeë dit saoërt bronne väörkaome.
=== Karstbronne ===
[[Karst]]bronne zeunt 'n karstversjiensel en neumt me ooch wal resurgentie of vaalsje bron. Oeë de [[Rubicon]] of de [[Lesse]] an de oppervlakte keumt, neumt me dat peunt 'n karstbron. De Rubicon ontsjpringt oonderaards, de Lesse evvel baove d'r groond en geet da bie 't verdwijngat of chantoirs onder d'r groond.
[[categorie:karstversjiensele]]
| |||