Europees Verdraag väor de Rechte van de Miens: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VolkovBot (Euverlèk | biedrages)
Mergelsberg (Euverlèk | biedrages)
aanv
Tekslien 1:
{{dialek|Waers}}
't '''Europees Verdraag väor de Rechte van de Miens''' of '''EVRM''' ([[Raome]], 1950) is 't belangriekste mienserechteverdraag van [[Europa]].
Dit verdraag is gesjlaote tösje de lenj van de [[Raod van Europa]], det zeen de lenj van de [[Europese Unie]], plus nog zo'n twintjig anger europeseeEuropese lenj, wie beväorbildj [[Zjwitserlandj]], [[Turkije]] enof [[Ruslandj]].
 
== Europees Verdraag väor de Rechte van de Miens ==
 
't EVRM bevat:
't '''Europees Verdraag väor de Rechte van de Miens''' ([[Raome]], 1950) is 't belangriekste mienserechteverdraag van Europa.
*klassieke grondjrechte
Dit verdraag is gesjlaote tösje de lenj van de [[Raod van Europa]], det zeen de lenj van de Europese Unie, plus nog zo'n twintjig anger europese lenj, wie beväorbildj Zjwitserlandj en Ruslandj.
't EVRM bevat 1) klassieke grondjrechte en 2) *'n klachprocedure woin burgers 'n klach kònne indene taege häore sjtaot, es dae inbreuk op häor mienserechte maaktj.
 
 
't EVRM bevat 1) klassieke grondjrechte en 2) 'n klachprocedure woin burgers 'n klach kònne indene taege häore sjtaot, es dae inbreuk op häor mienserechte maaktj.
 
 
== Klassieke grondjrechte ==
De klassieke grondjrechte zeen vrieheidsrechte. Det betaekentj det dees rechte de burger ei minimum aan perseunlike ruumte motte gaeve taegenäover de äoverheid. 't Is de äoverheid verbaoje om zich te bemeuje mit de perseunlike beslissinge en utinge van de burger binne de eige laevessjfeer die door de klassieke grondjrechte waert gesjaope. <br>
*Klassieke grondjrechte zeen beväorbildj de besjerming van 't femilielaeve (art. 8 EVRM);
*de vrieheid van godsdeenst (art. 9 EVRM);
*de vrieheid van meinigsuting (artikel 10 EVRM);
*en de demonstratievrieheid (art. 11 EVRM).
*Anger belangrieke garanties van 't EVRM zeen 't rech op 'n eerlik proces (art. 6 EVRM);
*'t rech op laeve (art. 2 EVRM)
*en 't verbod op 'cruel and unusal punishment' m.a.w. 't verbod óp wrieë en oongebrukeleke sjtraove (art. 3 EVRM).
 
== Betaekenis EVRM binne versjillende lenj ==
Alle lenj van de Europese Unie zeen op grondj van 't EU-verdraag verplichtj om zich bie 't EVRM aan te sjloete. De betaekenis van het EVRM binne de versjillende lenj löptj aevel beheurlik oetein. Det haet te doon mit karakteristieke van 't nationaal rech.
===Betekenis vör Nederlandse rechsorde===
In [[Nederland]] is de betaekenis van het EVRM groot. Rechters toetse heel dök hanjelinge van de äoverheid aan het EVRM. Det hingtj same mit twee factore.<br>
1) internationaal rech - wie het EVRM - geldtj binnen de Nederlandse rechsorde;<br>
In Nederland is de betaekenis van het EVRM groot. Rechters toetse heel dök hanjelinge van de äoverheid aan het EVRM. Det hingtj same mit twee factore. 1) internationaal rech - wie het EVRM - geldtj binnen de Nederlandse rechsorde; 2) toetsing van de wèt aan de grondjwèt is in Nederland verbaoje (art. 120 Grondjwèt). 'n Nederlandse wèt die op gesjpanne voot sjteit mit ei grondjrech, wört door de Nederlandse rechter dus al vlot aan het EVRM, en neet aan os eige Grondjwèt getoetst. Toet op grote heugte kin gezagdj waere det de toetsing van de wèt aan 't EVRM in Nederland de letse decennia 'n betaekenis haet gekrege die vergeliekbaar is mit die van de toetsing van de wèt aan de eige, nationaal constitutie door 't 'US Supreme Court' in de VS of 't 'Bundesverfassungsgericht' in Duutjslandj.
===Betekenis vör Belzje rechsorde===
Op 't [[Belsj]] is d'r 'Raod van Sjtaote' 't insjtituut oeë me de Belzje, Vlamsje en Welsje wètte [[rech|juridisch]] kan laote toetse. In 2008 deeg dizze Raod de oetsjpraak dat de [[Róndsjtuurbreef|Roondsjtuurbreve]] rechsgeldig zeunt mèt de motivering dat [[Vlaandere]] neet wilt dat de [[de facto]] twieëtalige faciliteitegemèngdes wie [[Voere]] [[de jure]] twieëtalige gemengdes werre. D'r Raod van Sjtaote besjteet oet polletiek beneumde rechters. Ömdat örsj alle rechsmiddele in 't ège laand naogegange mòtte werre vördat me 'n wèt kan laote toetse bie de EVRM, is juridisch verwaer va burgers taege de Roondsjtuurbreve politiek geblokkeerd.
===Betekenis vör Duutsje rechsorde===
In beväorbildj [[Duutsjlandj]] is de betaekenis van 't EVRM heel beprektj: internationaal rech wirktj in Duutsjlandj juust neet binne de intern rechsorde én de wèt kin door het 'Bundesverfassungsgericht' (de Duutjs constitutioneel rechter) aan de eige grondjwèt getoetst waere.
 
Väor alle bie 't EVRM aangesjlaote lenj geldtj äovriges, det de burger es d'r de nationaal rechsmiddele om taege de äoverheid te procedere haet oetgeputj, bie het [[Europees Haof váorväör de Rechte van de Miens]] 'n klacht taege ziene eige sjtaot kin indeene. Dit rech is óp 't Belsj, zoewie hiebaove oetgelach, vör sommige kwesties polletiek geblokkeerd.
In Nederland is de betaekenis van het EVRM groot. Rechters toetse heel dök hanjelinge van de äoverheid aan het EVRM. Det hingtj same mit twee factore. 1) internationaal rech - wie het EVRM - geldtj binnen de Nederlandse rechsorde; 2) toetsing van de wèt aan de grondjwèt is in Nederland verbaoje (art. 120 Grondjwèt). 'n Nederlandse wèt die op gesjpanne voot sjteit mit ei grondjrech, wört door de Nederlandse rechter dus al vlot aan het EVRM, en neet aan os eige Grondjwèt getoetst. Toet op grote heugte kin gezagdj waere det de toetsing van de wèt aan 't EVRM in Nederland de letse decennia 'n betaekenis haet gekrege die vergeliekbaar is mit die van de toetsing van de wèt aan de eige, nationaal constitutie door 't US Supreme Court in de VS of 't Bundesverfassungsgericht in Duutjslandj.
 
In beväorbildj Duutsjlandj is de betaekenis van 't EVRM heel beprektj: internationaal rech wirktj in Duutsjlandj juust neet binne de intern rechsorde én de wèt kin door het 'Bundesverfassungsgericht' (de Duutjs constitutioneel rechter) aan de eige grondjwèt getoetst waere.
 
Väor alle bie 't EVRM aangesjlaote lenj geldtj äovriges, det de burger es d'r de nationaal rechsmiddele om taege de äoverheid te procedere haet oetgeputj, bie het Europees Haof váor de Rechte van de Miens 'n klacht taege ziene eige sjtaot kin indeene.
[[categorie:Raod van Europa]]
 
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Europees_Verdraag_väor_de_Rechte_van_de_Miens"