Heuvelland: Versjèl tösje versies

't '''Heuvelland''' is 'n landsjtreek in 't zuje van de provincie [[Nederlands Limburg]], die besjteit oet 'n aantal [[heuvel]]eheuvele en beekdale en die belangriek hoager liek es de res van [[Nederland]]. 't Weurt ongevaer gedefinieerd es Zuud-Limburg ten zuje van [[Zittert]] en [[Heële|Heerle]] en ten oaste van [[Mestreech]] ('t sjtruimdal van de [[Maos]] liek lièger).

Heuvelland ies 'ne väöl gebruukde naam veur 't bovebesjreve gebeed. Eigelik neet de sjuuste benaming. In Zuud-Limburg liegke allein dale. De heuvele zint óntsjtange doordat 'n oarsjrprónkelikeoarsjprónkelike hoagvlakte in sjtökker ies verdeild door riviere en beke, die daodoorheen sjtruime. Dat zint de [[Maas]] en häör zieriviere de [[Jeker]] en de [[Geul]] en daoneve de [[Gulp]], de [[Noor]], de [[Voor]] enz.

Zoa zint alle berg óntsjange mèt name es [[Sint-Pietersberg]], [[Kruusberg]], [[Kièrderberg]], [[Cauberg]], [[Keuteberg]], [[GeulhemmerbergGeulhem]].merberg...

Nóg 'ne ander naam veur deze regio ies [[krietland]]. [[Kriet]] ies eigelik 't materiaal woamèt v'r op 'n sjoalbord sjrieve. Dae ies fienkorreliger es 't kriet dat gevónge weurt in dit gebeed. Kriet ies de sjtein dae ziech in de [[kriettied]] gevörmp haet op de baom en aan de rand van de krietziè. De Limburger neumt deze [[Kalksjtein]] mergel. De mergel dae bie Mestreech gevónge weurt hèt [[Mestreechs kriet]]. Daovan weure mergelblokke gezaegd door de [[blokbreker]] um hoezer van te boewe. Ouch de [[SubermergelSub]]bermergel]] ies van gooj boewkwaliteit. 't [[Gulpesj kriet|Gölpesj kriet]], dat in de buurt van Gölpe aan de oppervlakte kump ies heller en brokkeliger. Dae ies neet gesjiek um mèt te boewe. Deze kalksjtein weurt gebruuk um kalk van te brenne. [[KalkovesKalkove]]s liegke bv aan de [[Pötberg]] en in de Subergröbbe bie ([[SuubSub]]). Van de Gulpesje kalk weurt ouch [[cement]] gemaakt. De 1e Nederlandse cementfabriek (ENCI) ies begoes in [[Viele]] en in 1925 verplaats nao de Sint-Pietersberg in [[Mestreech]]. Van belang waor hie 't transportmiedel van de [[Maas]] um de cement te verveure. Bie [['t Roeët]] liek ouch 'n mergelaafgraving veur de cementindustrie.

[[Heimansgroeve]], [[Kiezelkoelkiezelkoel]]e, [[mergelgrottereinsjtein]], [[grenspaol|grenspäöl]], [[mergelgrot]]te en groeves in en um [[Valkeberg]], [[Groeve Blankeberg]], [[Groeve SjièpersjbergSjieëpersjberg]], de [[Pötberg]], [[kalkaove]]s, de [[Kunderberg]], de [[Vrakelberg]], [[groeve Kuiteberg]], [[groeve BemelerbergBieëmelerberg]], de [[Suberberg]], de [[Sint-Pietersberg]], de [[Däölkesberg]] en [[Sjaasberg]], [[KannerbergjKannerberg]], [[Vrouwehei]], [[vuursjteinmien]], [[wiengood|wienboew]], [[wiejert]], [[koel]]e, [[kolemien]]e,

[[vakwerkhoes]], [[bakhoes]], [[Maaslandse renaissance]], [[sjpekhoes]], [[carréboerderie|carrévörmige haof]], [[Zuud-Limburgse haof]]; [[tuin]], [[kesjtièl]], [[watermeule]], [[Kèrk (geboew)|kèrk]], [[kapel (geboew)]], [[sjtal]], [[sjop]], [[sjuur]],