Kaardebol (groate): Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
K aanp. en link |
gebruuk |
||
Tekslien 1:
{{Dialek|Valkebergs}}
[[Plaetje:Dipsacus fullonum.jpg|thumb|250px|De Zaodbol van krets of de groate kaardebol]]
'''Kaardebol of krets''' (Dipsacus fullonum) ies 'n plant oet de [[kamperfoelie]]familie. Dao zint waal 15 soorte kaardebolle. De naam ''kaarde'' geit truuk nao 't [[Latien]]se ''cardu'', wat [[distel]] beteikent. ''Dipsa'' kump oet 't [[Grieks]] en beteikent doorsj.
De sjtand van de blaar ies zoadanig dat ze 't water optimaal kènt gebruke: 't verzamelt ziech in de oksel.
De plant huèrt neet bie de distelfamilie, ouch al haet ze sjtekelige sjtengele.
==Gebruuk==
'n Kènmerk van de plant ies de sjtekelige zaodbol, woamèt in vreuger jaore [[wöl]] en [[liene]] ([[vlas]]) woort gekaard, gevold of gekemp. Ouch gebruukde me 't veur kanne oete te kretse en te poetse.
Mèt 't water probeerde me 'n sjoan huid te kriege, tege vlekskes en sjproete.
[[Plaetje:Karde mit Wasser.jpg|thumb|Krets ies 'n deursjtige plant]]
==Soorte==
In Nederland en Belsj kènne v'r:
* de Groate kaardebol mèt de Limburgse [[volksname van plante|volksnaam]]: [[krets]] of vollersjkroed
* de [[Kaardebol (kleine)|Kleine kaardebol]], (Dipsacus pilosus) mèt de Limburgse naam: [[wil kem]]
De versjillende name van de plant wieze nao 't uterlik van de zaodbol of nao 't gebruuk.
[[Categorie:plante]]
| |||