Urks: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
PahlesBot (Euverlèk | biedrages)
K Bot: Automatisch teks vervange: (-elik +elek)
PahlesBot (Euverlèk | biedrages)
K Bot: automatisch teks vervange (-sins +sinds )
Tekslien 49:
Door 't bezoonder karakter vaan 't Urker dialek is 't dèks oonderwerp vaan weitesjappeleke studie gewees. D'n ierste dee ziech demèt bezeghoolt waor d'n dokter en amateur-dialectoloog [[Johan Winkler]], dee in [[1874]] zie ''Dialecticon'' publiceerde. Hei-in stoont 't verhaol vaan de Verlore Zoon ([[Lucas (biebelbook)|Lucas]] 15:11-32) in twiehoonderd [[Nederduits]]e en [[Fries]]e dialekte, boe-oonder 't Urks. Winkler verbaosde ziech veural euver de heibove besjreve klaanke ''ee'' en ''eu''. Volges haöm waore die oeraajd en stamde ze nog oet de aajd-Germaonsen tied. De bewoeners vaan 't eiland in 't ''Flevo'' (de later Zuiderzie) hadde die klaanke volges häöm al gekind en oetindelek waore ze in de dialekte vaan Urk en [[Schokland]] ('t [[Schokkers]]) terechgekómme. Dees romantische, typsich negentiende-iewse theorie woort door väöl professioneel taolgelierde aongenómme, oonder aandere door de Nimweegse professor [[Jac. van Ginneken]], dee dat aajd dialek ''Flevisch'' neumde.
 
Later inziechte maakde dudelek tot dialekte in de loup vaan de iewe väöl mier verandere en zeker neet sinssinds d'n oertied oonveranderd dezelfde klaanke hadde. In [[1927]] oontwikkelde [[G.G. Kloeke]] 'n väöl moderner theorie: de Urkse klaanke zouwe in de Gawwe Iew oet 't gewes [[Holland]], en in 't bezoonder oet [[Amsterdam]], zien euvergenómme. Dat nump me noe nog aon. Later oonderzeuke benaodrökde nog tot 't Urkers neet allein westeleke, meh ouch oosteleken invlood gehad had, en tot 't Urkers zeker neet gliek waor aon zeventiende-iews Amsterdams (Kloeke zien werke leke dit te suggerere).
 
In 't leech vaan de invlode vaan alle kante is ouch dèks de discussie geveurd bij welke gróp 't Urks mós weure ingedeild. De allewijl gebrukelekste visie is tot 't Urks e Nedersaksisch dialek mèt väöl Hollandsen invlood is, meh de umgekierde visie kump ouch veur: 't Urks weurt daan gezeen es e Hollands (of get rojmer: [[Nederfrankisch]]) dialek op e Nedersaksisch substraot. Dit hingk natuurlek veur e groet deil devaan aof welke kinmerke me belangrieker vint. Op groond vaan recint oonderzeuk nao de aofstande in klaank tösse dialekte<ref>'Measuring dialect pronunciation differences using Levenshtein distance' (hoofstök 9) door Heeringa, Wilbert Jan ([http://irs.ub.rug.nl/ppn/258438452])</ref> heet me gesuggereerd 't Urks in te deile in 'n eige dialekgróp 't "Urks", die noch Nederfrankisch, noch Nedersaksisch zouw zien. Dit zouw kinne beteikene tot 't Urks es apaarte taol zouw mote gezeen, aongezeen 't Nedersaksisch en 't Nederlands dèks es twie versjèllende taole gelle. D'n indeiling vaan 't Urks bij noch 'n westeleke, noch 'n oosteleke gróp deit dinke aon 't werk ''Geschichte der niederländischen Sprache'' vaan [[Lammerd Allard te Winkel]]: dee spraok vaan ''Suderseeisch'', en deilde daobij 't Urks en 't Wes-Veluws in.
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Urks"