|
[[Aafbeilding:Wappen Geldern.jpg|thumb|Waope va Geldere]]
[[Aafbeilding:Lage der Stadt Geldern in Deutschland.png|thumb|Ligking va Geldere in Duutsjland]]
'''Geldere''' ([[Duits|Duutsj]]: '''Geldern''') is 'n [[sjtad]] in 't weste van ded'r [[Duutsland|Duutsje]] deilsjtaat [[Noordrien-Wesfale]], in 't distrik [[Kleef (distrik)|Kleef]]. Geldere likt aan de [[Niers]], óngevier twintig kilomieëter noordwestelik va [[Venlo]]. In 2006 houwhaw de sjtad bekans 34.000 inweunesj.
Bie de sjtad huëre de deilgemeintes Hartefeld, Kapellen, Lüllingen, Pont, Veert, Vernum en Walbeck.
De Nederlandse provincie [[Gelderland]] is geneumd nao de sjtad. Dees provincie is d'r opvolger van 't historischehistorisch [[hertogdóm Gelder]], dat rónd Geldere is óntsjtange.
==Historie==
De vestiging ''Gelre'' waert vuur 't ieësj vermeld in 'n document oet 't jaor [[812]]. Naeëve d'r naam ''Gelre'' goof 't nog versjejje anger variante, zoeëwie ''Gielra'', ''Gellero'' en ''Gelera''. Aan de Niers woert 'ne börch geboewd, woe de sjtad Geldere róntelóm óntsjtóng.
D'r [[graaf (titel)|graaf]] [[Gerard III va Wassenberg]] beneumde zich in [[1096]] tót graaf va Gelder. 't [[Graafsjap Gelder]] zou zich in de volgende ieëwe weus oetbrejje. In [[1229]] kreeg Geldere sjtadsrechte en woert 'n moer óm d'r börch geboewd. De grave en vanaaf [[1339]] de [[hertog]]e va Gelder vestigde zich bis [[1347]] in de sjtad, die de wichtigste waor in 't GelderseGelders [[Opper-Gelder|Uëverkerteer]]. Alle hujige deilgemeintes, mit oetzóngering va Hartefeld, huurdehoert bie 't Uëverkerteer. In [[1543]] kaom de sjtad mit de res van 't hertogdóm Gelder doer 't [[Traktaat van Venlo|Traktaat va Venlo]] aan [[Karel V van 't Heilige Roomse Riek|Karel V]] en daomit bie de [[Zujelike Nederleng]]. De sjtad zou dao bis [[1703]] blieve, mit 'n óngerbraeëking va [[1578]] bis [[1587]], wie de sjtad in heng van d'r [[Tachtigjaorige Oorlog|opsjtand]] waor.
In 1703, 't driede jaor van d'r [[Sjpaanse Successieoorlog|Sjpaanse Successiekreeg]], bómbardeerdebombardeerde 't kuëninkriek [[PruusjePruusjes]] de sjtad mit zjwaor artillerie en woert 't oeteindelik veruëverd. Bie de [[Vrieë van Utrech]] in [[1713]] woert bepaoldbepaald dat de sjtad en 't vreuger Uëverkerteer bie PruusjePruusjes zouwe kómme. Wie de sjtad weer vuur 't groeëtste deil hersjtèld waor van 't bómbardementbombardement (vuur 'n deil mit geld van ded'r kuëning va PruusjePruusjes), óntplofde in [[1735]] 'ne kroettoeëre en waor 't groeëtste deil van de sjtad vuur d'r twieëde kier verweus. Vanaaf [[1871]] huurthoert Geldere mit de res va PruusjePruusjes bie 't [[Duutsj Riek]], aafgezieën van de [[Franse Revolutie|Franse bezètting]] vanva [[1794]] bis [[1814]]. Nao d'r [[Ierste Wereldoorlog|Ieësjte Weltkreeg]] loog Geldere in de Belsje bezèttingszone van de [[Rienprovincie]]. Aan 't èng van ded'r [[Twiede Wereldoorlog|Twieëde Weltkreeg]] woert óngevier 80% van de sjtad verweus doer geallieerde lochbómbardementelochbombardemente.
Nao d'r Twieëde Weltkreeg woert Geldere i-gedeild in ded'r nuje deilsjtaat [[Noordrien-Wesfale]]. In [[1975]] góng 't distrik Geldere op in 't distrik [[Kleef]].
==Trivia==
| 