Planetoïed: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Mergelsberg (Euverlèk | biedrages)
Geen bewerkingssamenvatting
PahlesBot (Euverlèk | biedrages)
K Bot: automatisch teks vervange (-elik +elek)
Tekslien 1:
{{dialek|Mestreechs}}
'n '''Planetoïed''' of '''asteroïed''' is e [[planeet]]echteg objek wat in 'n baon um de [[zon]] drejt meh kleinder, dèks väöl kleinder is es 'n planeet. In 't [[zonnestèlsel]] bevinde die ziech veural tösse [[Mars (planeet)|Mars]] en [[Jupiter (planeet)|Jupiter]]. WoersjienelikWoersjienelek zien ze oontstoon es stökker [[materie]] die bijein de massa vaan 'n planeet höbbe meh door de [[zwuurtekrach]] van ander objekte (beveurbeeld 'n groete planeet wie Jupiter) neet tot 'ne bol kóste klóntere en in kleiner bölkes gestold zien. Väöl kleinder asteroïdes verraoje door hunne vörm evels tot ze brokstökker vaan groeter objekte zien.
 
In 't zonnestèlsel bevinde ziech de volgende clusters vaan planetoïdes:
Tekslien 7:
* De Hoofgordel vaan Asteroïde, veural tösse Mars en Jupiter, mèt oetsjeters nao binne tot binne de baon van de Eerd, en nao boete tot veurbij Jupiter. Es ze noets binne de baon vaan Jupiter koume - väöl planetoïdes höbbe 'n nogal excentrische baon - heite ze Centaure.
* [[Centaure (astronomie)|Centaure]]: tösse de versjèllende groete planete (Jupiter, [[Saturnus (planeet)|Saturnus]], [[Uranus (planeet)|Uranus]] en [[Neptunus (planeet)|Neptunus]]).
* De [[Kuipergordel]], geneump nao de Nederlandsen astronoom Kuiper, zjus boete de baon vaan Neptunus, inkele nog debinne. [[Pluto (planeet)|Pluto]] en [[Eris]] zien feitelikfeitelek ouch e Kuipergordelobjek. De Kuipergordel strek ziech evels väöl wijer oet. De Kuipergordel-objekte bestoon es regel oet bevrore [[methaan]] of [[wateries]]. De groetste en mies kortbije vaan dees objekte weure wel ''[[plutino]]'s'' geneump.
* De [[Oortwolk]], 'ne gordel wied boete de Kuipergordel, tot aon de rand vaan 't zwuurtekrachsveld vaan de Zon, op 't punt boe [[Sirius (staar)|Sirius]] en ander stare ziech doen gelle, wel doezend kier d'n aofstand vaan de Eerd tot de Zon ([[AE]]). [[Komeet|Komete]] weure geach hei-oet aofkumsteg te zien; hun baon is oongeluifelikoongeluifelek elliptisch en dewijl ze eins in de zoeväöl jaor kortbij de zon koume goon ze daonao weer väöl wijer de ruumde in. RecentelikRecentelek ([[november]] [[2003]]) is 't objek [[(90377) Sedna]] oontdek, wat door sommege gezeen weurt es 'n objek oet de Oortwolk.<br />
De Oortwolkobjekte liekene nao alle worsjienelikheidworsjienelekheid sterk op de Kuipergordelobjekte. Same weure ze de [[Trans-Neptuniaanse objekte]] geneump.
 
{{zonnestèlsel}}
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Planetoïed"