Literatuur euver 't Limburgs: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
K dialek en sjp
MG~liwiki (Euverlèk | biedrages)
indeiling & sp
Tekslien 1:
{{Dialek|Mestreechs}}
'''Literatuur euver 't Limburgs''' (de [[Limburgse taol]], of euver ein vaan de [[Limburgse dialekte]]), begint te versjijne in de twiede hèlf vaan de 19e iew. D'n ierste dee e weitensjappelijke besjrijving gaof vaan e Limburgs dialek, waor [[Guillaume Franquinet]], dee in 1851 zien 'Proeve over 't taaleigen der stad Maastricht' publiceerde. In 1884 publiceert [[Jakob Jongeneel]] oet [[Heerle]] ''Een Zuid-Limburgsch taaleigen, Proeve van vormenleer en woordenboek der dorpsspraak Heerle'', wat me kin zien es 't ierste woordebook vaan e Limburgs dialek.
 
==Gesjiedenis==
'''Literatuur euver 't Limburgs''' (de [[Limburgse taol]], of euver ein vaan de [[Limburgse dialekte]]), begint te versjijne in de twiede hèlf vaan de 19e iew. D'n ierste dee e weitensjappelijke besjrijving gaof vaan e Limburgs dialek, waor [[Guillaume Franquinet]], dee in 1851 zien 'Proeve over 't taaleigen der stad Maastricht' publiceerde. Heer waor ouch ein vaan de opriechters vaan 't weekblaad ''[[De Maasgouw]]'', boe-in vaanaof 1879 regelmaoteg bijdrages versjene euver mèt naome 't [[Mestreechs]]. In 1884 publiceert [[Jakob Jongeneel]] oet [[Heerle]] ''Een Zuid-Limburgsch taaleigen, Proeve van vormenleer en woordenboek der dorpsspraak Heerle'', wat me kin zien es 't ierste woordebook vaan e Limburgs dialek. 'n Ierste publicatie euver 't [[Remunjs]] versjijnt in 1889. Ouch de ierste twinteg jaor vaan de 20e iew kinne nog gerekend weure tot de heibaove besproke pioneersfase. Hei en dao zien 't inkelinge die ziech mèt de bestudering vaan de Limburgse dialekte bezeg hawwe: [[C. Breuls]] (Mestreechs), [[Th. Timmers]] ([[Zittesj]]), [[J. Schrijnen]] (Limburgse dialekte).
 
Vaanaof de opriechting vaan de vereiniging Veldeke in 1926, beejtbeujt 't gelieknaomeg tiedsjrif e platform veur publicaties in en euver de Limburgse dialekte. Daomèt zien v'r in de daarteger jaore 't aontal publicaties touwnumme. Belaankrieke vertegewoordegers vaan dees generatie zien: [[J. Cats]] (Remunjs), [[W. Dols]] (Zittesj), [[E. Jaspar]] en [[H.J.E. Endepols]] (Mestreechs), en euver de Limburgse dialekte in 't algemein: [[W. Roukens]] en [[J.van Ginneken]].
==1926==
Vaanaof de opriechting vaan de vereiniging Veldeke in 1926, beejt 't gelieknaomeg tiedsjrif e platform veur publicaties in en euver de Limburgse dialekte. Daomèt zien v'r in de daarteger jaore 't aontal publicaties touwnumme. Belaankrieke vertegewoordegers vaan dees generatie zien: [[J. Cats]] (Remunjs), [[W. Dols]] (Zittesj), [[E. Jaspar]] en [[H.J.E. Endepols]] (Mestreechs), en euver de Limburgse dialekte in 't algemein: [[W. Roukens]] en [[J.van Ginneken]].
 
==Jaore 60==
'n Volgende opleving in de belangstèlling veur de dialekte gief 't vaanaof de jaore zesteg. De belangriekste vertegewoordeger vaan dees periode is [[A. Weijnen]], dee in 1982 same met [[P.Goossens]] 't ''Woordenboek Limburgse Dialecten'' begint. Vaanaof de jaore zeventeg kriege ouch mie en mie plaotse hun eige woordebook. In 1997 weurt 't [[Limburgs]] 'n officieel erkinde streektaol, 'n Europese minderheidstaol. Dao kump 'ne [[raod veur 't Limburgs]] en 'ne [[streektaalfunctionaris]]. Dat zörg opnui veur 'n touwnaome vaan 't aontal publicaties euver de Limburgse dialekte. Daoneve oontstoon diverse websites mèt es oonderwerp plaatseleke taol en dialek.
 
Regel 11 ⟶ 12:
't Volgende euverziech vaan publicaties euver de [[Limburgse taol]] pretendeert neet volledeg te zien:
 
===19e iew===
* 'n Ièrsjte oetgaaf vingk plaats in 1884. Dan publiceert [[Jakob Jongeneel]] oet [[Heerle]] publiceert ''Een Zuid-Limburgsch taaleigen'' (Proeve van vormenleer en woordenboek der dorpsspraak Heerle.)
 
===20e iew===
* In 1905 versjijnt ''Het dialect der stad Maastricht'' van [[J. Houben]]
* 1914 ''Vademecum handelt over Maastrichtsch dialect'' door [[C. Breuls]]
* 1917 publiceert [[Theodoor Dorren]] oet [[Valkeberg]] publiceert ''de Woordenlijst uit het Valkenburgsch plat met etymologische en andere aanteekeningen.''
* Van 1926 tot 2006 besteit 't tiedsjrif van [[Veldeke (vereineging)|Veldeke]] mèt artikele euver dialek, volkscultuur en literatuur.
* 1955 ''Diksjenaer van 't Mestreechs'' door [[H.J.E. Endepols]]
* 1974 ''De Chinezen van Nederland'', opstellen over Limburgse dialekten en een bibliografie door [[Jan Notten]]. Herzene drök in 1988.
* Nao 1975 geit bekans edere [[sjtad]] en/of [[dörp]] zien '''eige woordebook''' samestèlle.
* 1985 ''Remunjs waordebook'' van [[Dr. J.C.P. Kats]]
* 1996 ''Een eeuw Limburgse Dialectologie'', Veldeke taalstudie nr. 1 i.s.m. de [[Vereniging voor Dialect en Naamkunde]], div, sjrieversjsjrijvers
* In 1997: 't Limburgs weurt 'n offcieel streektaol, 'n Europese minderheidstaol. Dao kump 'ne raod veur 't Limburgs en 'ne streektaolfunctionaris.
* 1982- ''Woordenboek van de Limburgse dialecten'' (WLD) opgezat door [[A. Weijnen]] en wijer door [[J. Goossens]] en [[A. Hagen]].
* 1983 ''Aanwijzingen voor de spelling van de Limburgse dialecten'' door [[Jan Notten]]
Regel 30 ⟶ 29:
* 1999 Praote euver 't [[Mestreechs]] door [[Ton van de Wijngaard]]
 
===21e ièwiew===
* Dao óntstoon diverse websites mèt es ónderwerp plaatselike taal en dialek.
* 2000 ''Geere gesproke? Taalattitudes van Maastrichtenaren ten opzichte van het Maastrichts'', doctoraalscriptie van [[T. Paanakker]]
* 2002 ''Maastrichts''. serie ''Taal in stad en land'', door [[Ben Salemans]] en [[Flor Aarts]]
Regel 44 ⟶ 42:
* 2004 ''Belgisch-Limburgs'' in de serie ''Taal in stad en land'' door [[Rob Belemans]] en [[Ronny Keulen]].
* 2005 'n ''Limburgs etymologisch woordebook'' (dialek: [[Valkebergs]]) van [[Henk Thewissen]]
* 2006 T.g.v. 80 jaor Veldeke-Limburg: Publikatie vanvaan 't book mèt cd van SGV-enquête: ''100 jaor Limburgs'', door (Schrijnen, Van Ginneken en Verbeeten), dat 'n 'n representatief beeld geufgief vanvaan 't dialekgebruukdialekgebroek in die periode.
* 2007. Veldeke geufgief 'n populair weitesjappelikeweitesjappeleke sjtudiestudie oet, ''Riek van Klank''. 't Book behandelt de sjtreektaalstreektaal Limburgs en hiebieheibij wereweure alle [[Nederlands Limburg]]se en [[Belsj Limburg]]se dialekte besjreve mèt hun gemeinsjappelikegemeinsjappeleke en speciaal kènmerke.
 
==externe link==
 
* [http://taal.phileon.nl/lim_boeken.php]] o.m. woordebeuk in versjillendeversjèllende Limburgse dialekte
[[Categorie:Limburgse dialekte]]
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Literatuur_euver_%27t_Limburgs"