Bep Mergelsberg: Versjèl tösje versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Mergelsberg (Euverlèk | biedrages)
Mergelsberg (Euverlèk | biedrages)
Geen bewerkingssamenvatting
Tekslien 1:
{{dialek|Norbiks}}
'''Bep Mergelsberg''', geboregebaore in [[Norbik|Noorbeek]], gemeintegemèngde [[Mergraote]] in [[Nederlands Limburg|Zuud-Limburg]] op [[30 april]] [[1957]] iesis diechteresdichter, sjriefster ensjriever, columnistecolumnist in ‘t [[Norbiks]] en in ‘t [[Nederlands]]. ZeMergelsberg isies mieëtheatermaker es 20 jaor gelaeje begonne mit 't vertale van toneelsjtukke -en [[Fitgerarld Kuzsregisseur|regisseert]] oetin 't [[Frankisch]]amateurtoneel. enOoch [[Shakespeare]]wèrkt -ze in 'tvia [[NorbiksOetzendbureau Randsjtad]] en in dees [[Veldekesjpellingregisseur]] vörin [[toneelgroepwiek De Bron(buurt)|wiek]].projekte van welzijnsinsjtèllinge.
Mergelsberg haat wiejer 't sjtatuut van 'Erkènde Vlaamse toeristische gids' (Pos-HBO) en haet jaorelaang ervaring es [[gids]] in de [[Euregio Maas-Rien]]. Es HBO kultureel werker haet ze ervaring in de politiek/kultureel/sociaal interessante gemeinte [[Voere (gemeinte)|Voere]].
Ze is mieë es 20 jaor gelaeje begonne mit 't vertale van toneelsjtukke - [[Fitgerarld Kuzs]] oet 't [[Frankisch]] en [[Shakespeare]] - in 't [[Norbiks]] en in de [[Veldekesjpelling]] vör [[toneelgroep De Bron]].
==Laevesloop==
Bep Mergelsberg is 't aodste van zes keender oet 'n [[Belsj]] import gezin dat in Norbik kieëm wonne ömdat d'r opa langs moders kaant dao nog 'n [[vakwerk|leme hoes]] how. Mergelsberg waoërt dör 't sjoeëlhoofd good bevonge vör de MAVO, mae ze moeg van häör owwersj ooch nao de HAVO of 't Atheneum. Mergelsberg how doe evvel al impliciet oet de attitude van 't dörp t.a.v. häör owwersj begraeëpe dat hör owwersj dat es ''vraeme'' gaar neet baeëter koese wete es 't sjoeëlhoofd, dae die sjoeëlkeuze evvel, zoewie later blaeëk, louter baseerde op z'n veroondersjtèlling dat häör owwersj hoeëger sjtudies neet koese betale.
Nao de MAVO gong ze nao de HAVO en de Kweeksjoeël in [[Mestreech]]. Ze introduceerde o.m. sjoeëlsjake op versjèjje stage-sjoeële en verzörgde gedurende twieë jaor de muzieklèsse an 'n sjoeël tiedens häör twieë örsjte vriej ore op mondèg. Nao driej van de vief mondelinge eindexamens haokde ze aaf oet ergernis över de pretentie va examinatore die mienge dat ze in 'n haof oor kènne beoordele waswat-teme in driej jaor tied gelieërd has. Ooch de klaplopers en moewevrievers tiedens de sjtudie gonge evvel mèt 't diploma nao heem.
Daonao gong ze in 'n commune wonne, gong wèrke es interim in 't welzijnswèrk en volgde de part-time sjtudie HBO Kultureel waerk in Zitterd. Diploma 1984.
 
=== Voere ===
 
In dat egeste jaor trowde ze 'n [[Vlaandere|Vlamsje]] Voerenaer[[Voere]]naer en gong in [[Leuve]] wonne.
== Achtergroond==
Nao 'n jaor verhuusde ze nao Voere, oeë Mergelsberg örsj d'r Voerense gidsekursus volgde, gong gidse en later d'r Post HBO gidsekursus vör [[Belsj Limburg]] volgde. Mergelsberg haat in 't begin aerg motte wenne an 't gegaeve daste este [[Platdiets|Plat]] kals in Voere, es 'n oongeciviliseerde wèrkvrow bekaeëke wers. Zoe makde ze 'ns mèt dat ze dör d'r [[bisjop]] aoëpelek tiendens 'ne thema-aovend aa-gekald waoërt. De reaktie van de luuj how alles d'r mèt te make dat die nooit achter häör howwe oetgehaold dat ze zich zoegood in 't Nederlands koes oetdrökke.
 
====Laeve in 't Vlamsj circuit====
Mergelsberg ies theatermaker en regisseert in 't amateurtoneel. Ooch wèrkt ze via [[Oetzendbureau Randstad]] es [[regisseur]] in [[wiek (buurt)|wiek]]projekte van welzijnsinsjtèllinge.
Mergelsberg haat wiejer 't sjtatuut van 'Erkènde Vlaamse toeristische gids' (Pos-HBO) en haet jaorelaang ervaring es [[gids]] in de [[Euregio Maas-Rien]]. Es HBO kultureel werker haet ze ervaring in de politiek/kultureel/sociaal interessante gemeinte [[Voere (gemeinte)|Voere]].
 
Mergelsberg waor hieël actief in 't verenigingslaeve langs Vlamsje kaant, waor o.m. aafgevaardigde in d'r Kulturele Raod, docaent en secretaer van d'r gidsekursus, sjreef en redigeerde d'r Koeënwoof, 't heemblad, organiseerde mèt d'r milieugroep thema-aovende, sjreef kritieke op besjtemmingsplanne, waor väörzitter van d'r aowderraod en waoërt es örsjte ''vraeme'' verkaoze in 't Besjtuur van d'r Kulturele Raod en kieëm doe ooch in d'r Beheerraod van de Culturele Centra.
==Laevesloop==
Bep Mergelsberg is 't aodste van zes keender oet 'n Belsj import gezin dat in Norbik kieëm wonne ömdat d'r opa langs moders kaant dao nog 'n leme hoes how. Mergelsberg waoërt dör 't sjoeëlhoofd good bevonge vör de MAVO, mae ze moeg van häör owwersj ooch nao de HAVO of 't Atheneum. Mergelsberg how doe evvel al impliciet oet de attitude van 't dörp t.a.v. häör owwersj begraeëpe dat hör owwersj dat es ''vraeme'' gaar neet baeëter koese wete es 't sjoeëlhoofd, dae die sjoeëlkeuze, zoewie later blaeëk, baseerde op z'n veroondersjtèlling dat häör owwersj hoeëger sjtudies neet koese betale.
Nao de MAVO gong ze nao de HAVO en de Kweeksjoeël. Ze introduceerde o.m. sjoeëlsjake op versjèjje stage-sjoeële en verzörgde gedurende twieë jaor de muzieklèsse an 'n sjoeël tiedens häör twieë örsjte vriej ore op mondèg. Nao driej van de vief mondelinge eindexamens haokde ze aaf oet ergernis över de pretentie va examinatore die mienge dat ze in 'n haof oor kènne beoordele was-te in driej jaor tied gelieërd has. Ooch de klaplopers en moewevrievers tiedens de sjtudie gonge evvel mèt 't diploma nao heem.
Daonao gong ze in 'n commune wonne, gong wèrke es interim in 't welzijnswèrk en volgde de part-time sjtudie HBO Kultureel waerk in Zitterd. Diploma 1984.
In dat egeste jaor trowde ze 'n Vlamsje Voerenaer en gong in Leuve wonne.
 
=== Waerk in d'r taalpolletiek ===
Nao 'n jaor verhuusde ze nao Voere, oeë Mergelsberg örsj d'r Voerense gidsekursus volgde, gong gidse en later d'r Post HBO gidsekursus vör Belsj Limburg volgde. Mergelsberg haat in 't begin aerg motte wenne an 't gegaeve daste este Plat kals in Voere es 'n oongeciviliseerde wèrkvrow bekaeëke wers. Zoe makde ze 'ns mèt dat ze dör d'r bisjop aoëpelek tiendens 'ne thema-aovend aa-gekald waoërt. De reaktie van de luuj how alles d'r mèt te make dat die nooit achter häör howwe oetgehaold dat ze zich zoegood in 't Nederlands koes oetdrökke. Mergelsberg waor hieël actief in 't verenigingslaeve langs Vlamsje kaant, waor aafgevaardigde in d'r Kulturele raod, docaent en secretair van d'r gidsekursus, sjreef en redigeerde d'r Koeënwoof, 't heemblad, organiseerde mèt d'r milieugroep thema-aovende, sjreef kritieke op besjtemmingsplanne, waor väörzitter van d'r aowderraod en waoërt es örsjte ''vraeme'' verkaoze in 't Besjtuur van d'r Kulturele Raod en kieëm doe ooch in d'r Beheerraod van CC. Saer begin jaore 90 waor ze lid en later Hoofdbesjtuurslid va Voerbelange en sjreef interviews mèt Voerenaere in Voeren-aktueel, mèt 'n aoëpelek hieël gematigd sjtaandpeunt över de taalkwestie. Ooch waoërt ze lid van de Vlamsje SP.a. Ze organiseerde dörpsvergaderinge roond thema's wie ''verkeersveiligheid'' en 't ''milieu'', die vöral Hollendere moesse trèkke, wat gelökde. Dit waor häör ège idee en de partiej kreeg zoe de kaans öm kontakte mèt Hollendere te liegke. Wie häör in 1998 dudelek gezag waoërt dat dit waerk neet zow lèjje töt 'n plaatsj op lies, terwiel, of èègelek ömdat, ze hieël populair waor, en Vlaandere 't taalregime mèt Roondzendbreve begoes te versjtrakke, haat ze häör verantwoordelekhèèd genaome en de proof op de som genaome. Ze zat häör dochter op de Fraanse sjoeël en waoërt daovör oet de partiej gebroejd. Wie häör de praktische oetwèrking van de extreem nationalistisch Vlamsje ideologie va Voerbelange klaor en dudelek waor, von ze dat ze 't feit dat ze zelf de dörpsvergaderinge öm Hollendere te trèkke, oongedoeë moes probere te make dör op de lieste van Retour à Liège te goeë sjtoeë. Ze bleef evvel lid van de Vlamsje SP.a. Toch waoërt ze neet allèng oet de partiej gezat: in 'n haof jaor tied waor ze oet alle Vlamsje vereniginge gezat en ooch d'r aowderraod zat häor aaf es väörzitter. Daobie waoërt ze dör nieëmes mie gevraogd öm te gidse en ze raakte ooch häör waerk kwiet. 'n Totaal out-placemaent oet 't Vlamsj circuit dus.
 
==== Voerbelange ====
Boete dis, mieë op de persoonleke verantwoordelekheed gebaseerde raej, waor d'r ooch nog 'n ander raej öm va partiej te verendere. D'r verwachde sjèmoetsjlaag zow 't gaanse aevewich op d'r kop zitte, terwiel d'r 'ne machswissel zow plaatsjvinge. Mergelsberg haat 'n 350 sjtèmme va Voerbelange - Franstalège die Happart te extreem vonge en waal accepteerde dat Voere bie Vlaander huurt - mèt 't ijvere en realisere van 'n twieëtalige campagne truuk brach nao RàL. Zoe won Voerbelange d'r gemèngderaod mèt de Hollendsje sjtèmme mae bleef d'r OCMW-raod in Welzje heng want dao moege de Hollendere neet mètsjtèmme.
 
Saer begin jaore 90 waor ze lid en later Hoofdbesjtuurslid va [[Voerbelange]] en sjreef interviews mèt Voerenaere in [[Voeren-aktueel]], mèt 'n aoëpelek hieël gematigd sjtaandpeunt över de [[Voerkwestie]]. Ooch waoërt ze lid van de Vlamsje SP.a. Ze organiseerde dörpsvergaderinge roond thema's wie ''verkeersveiligheid'' en 't ''milieu'', die vöral Hollendere moesse trèkke, wat gelökde. Dit waor häör ège idee en de partiej kreeg zoe de kaans öm kontakte mèt Hollendere te liegke. Wie häör in 1998 dudelek gezag waoërt dat dit waerk neet zow lèjje töt 'n plaatsj op lies, terwiel, of èègelek ömdat, ze hieël populair waor, en Vlaandere 't taalregime mèt [[Roondzendbreve]] begoes te versjtrakke, haat ze häör verantwoordelekhèèd genaome en de proof op de som genaome.
In de campagneperiode waor ze, nao José Happart, 't örsjte lid va Retour à Liège dat ingong op 'n oetnuédèging van 'n praatprogramma op d'r VRT. Later volgde Droeven. Ooch zat ze häör sjtaandpeunt oetèè bie De stemming op L1-radio en waoërt ze geïnterviewd dör 't NRC, Dagblad de Limburger en väöl Vlamsje, de Standaard, de Morgen, en Welzje, le Soir, gezètte.
 
==== Dudelekhèèd aafgedwonge ====
 
Mergelsberg zat häör dochter op de Fraanse sjoeël en waoërt daovör oet Voerbelange gebroejd. Wie häör de praktische oetwèrking van de extreem [[nationalisme|nationalistisch]] Vlamsje [[ideologie]] va Voerbelange klaor en dudelek waor, von ze dat ze 't feit dat ze zelf de dörpsvergaderinge öm Hollendere te trèkke, oongedoeë moes probere te make dör op de lieste van [[Retour à Liège]] (noe [[Retour aux Libertés]])te goeë sjtoeë. Ze doog doe al direc 't vörsjtèl öm d'r naam van de partiej te verendere, wat evvel neet gelökde. Ze bleef lid van de Vlamsje [[SP.a]]. en toch waoërt ze neet allèng oet de partiej gezat: in 'n haof jaor tied waor ze oet alle Vlamsje vereniginge gewaerd en ooch d'r aowderraod zat häor aaf es väörzitter. Daobie waoërt ze dör nieëmes mie gevraogd öm te gidse en ze raakte dus ooch häör waerk kwiet. 'n Totaal out-placemaent oet 't Vlamsj circuit waor 't gevolg.
==== Ander motief: de vraej behaowe ====
Boete dis, mieë op de persoonleke verantwoordelekheed gebaseerde raej, waor d'r ooch nog 'n ander raej öm va partiej te verendere. D'r verwachde sjèmoetsjlaag zow 't gaanse aevewich op d'r kop zitte, terwiel d'r 'ne machswissel zow plaatsjvinge. Mergelsberg haat 'n 350 sjtèmme va Voerbelange - Franstalège die Happart te extreem vonge en waal accepteerde dat Voere bie Vlaander huurt - mèt 't ijvereievere en realisere van 'n twieëtalige campagne truuk brach nao RàL. Zoe bleef 'n aevewich - de bètste garantie op vraej - behaowe en won Voerbelange d'r gemèngderaod mèt de Hollendsje sjtèmme mae bleef d'r OCMW-raod in Welzje heng, want dao moege de Hollendere neet mètsjtèmme.
==== De campagne ====
In de campagneperiode waor ze, nao José Happart, 't örsjte lid va Retour à Liège dat ingong op 'n oetnuédègingoetnuëdèging van 'n praatprogramma op d'r [[VRT]]. Oooch RTL makde opnames, die waoérte oetgezonde. Later volgde Droeven. Ooch zat ze häör sjtaandpeunt oetèè bie De stemming op [[L1]]-radio en waoërt ze geïnterviewd dör 't [[NRC]], [[Dagblad de Limburger]] en väöl Vlamsje, o.m. de [[Standaard]], de [[Morgen]], en [[Wallonië|Welzje]], [[le Soir]], gezètte[[gezèt]]te.
==== Nao de verkezinge ====
Nao de verkezinge haat 'ne politicoloog geprobeerd häör waerk te interpretere en e vroog häör öm - in 't kader van z`n sjtudie an 'n VS-universitèèt - es hoesvrow vriewillig klèngsjalige twieëtalige culturele aktivitète te organisere. Dem haat ze evvel gezag dat-e dat èèges kan doeë, mae dat Mergelsberg neet van plan is öm de Vlamsje partiej mèt die realisaties 't bewies in de heng te gaeve wie good hön integratiebeleid wèrkt en dat 't Europees statuut dat de Fraanstalège vraoge dus nörgens nuédèg vör is. D'r Vlamsje politocoloog haat dat evvel ooch neet gedoeë.
==== Truuk nao Nederland ====
 
Nao de verkiezinge wol Mergelsberg, es wie lang van teväöre kènbaar gemakd an Hollendere, truuk nao 't Hollendsj öm de keender wieër taalpolletieke invloed en ervaringe te besjpare. EnSaer nèèt,driej wiejaor veroondersjtèldis wert,Bep ömMergelsberg daolid direcvan hieël't hoeëg binne te kaome. Mergelsberg isbesjtuur van mieningde dat ze perfect[[PvdA]] in sjtaot is öm zichzelf te helpe[[Zitterd]], ooch al haat ze te make mèt methodes diede datlètste hieëltwieë laestègjaor makesecretaer.
 
==Publicaties==
* 2004: Nederlands verhaol ''Pagina 158'' in ''Wel'', universitair tiedsjrif veur media en literatuur, [[Leuven]].
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/wiki/Bep_Mergelsberg"