Sint-Pièter: Versjèl tösje versies

'''Sint-Pièter''' (van [[Sint Petrus]]) ieswaor 'n veurmalig [[gehuch]] ten noorde van de [[Geul]] bie [[Valkeberg]] in [[Nederlands Limburg|Zuud-Limburg]]. 'tDe Waorbeboewing waor gelege rónd 'n belangrieke krusing van waeg ([[Via Belgica]]?). In 't begin van de 20e ièw kreeg Sint Pièter sjtraotname: St. Piètersjtraot, Reinaldsjtraot, Oastergats, Sjteinsjtraot, HièkerbaeksjtraotHièkerbeeksjtraot.

Aan de krusing bevingk ziech in 'n moer 'n oud [[kruus]], dat oats in de veurgevel zoot van 'n aafgebroke mergele hoes. In 'n gedeilte van 't veurmalig Sint [[Joep|Jozef]]-[[kloaster]], 't zuusterhoes[[zuuster (religieuze)|zuuster]]hoes aan de Sjteinsjtraot, ies allewiel de muzieksjoal gevestig. Dees sjtraot löp ónder 'ne sjpoorduker wiejer riechting [[Walem]] en zou 'n trajek van de [[Romeinse tied|Romeinse]] [[Via Belgica]] zin gewaes. Bovenaan de Sjteinsjtraot, op de Goudsberg, zint reste gevónge van 'ne Romeinse wachtore. <br>

Aan de Reinaldsjtraot bevinge ziech nog 'n paar ouw mergele pande en aan de St. Piètersjtraot liegke nog 'n paar ouw (veurmalige) [[mergel]]e gesjlote boerderieje en hoezer. Ouch de ouwe sjouwburg (1902) van Valkeberg, noe de Hema, bevingk ziech hie mèt op de de mergele veurgevel drie moerreliëfs, veursjtèllende drie [[muze]]s,. De oasgevel enhaet 'ne karakteristieke glaas-in-load pui in [[art-nouveau]]sjtiel.<br>

Aan de meuletak van de [[Geul]] sjteit de ouw [[watermeule]] oet de 16e ièw (mèt 'n aantal later verboewinge). 't Geboew, same mèt 'de u-vörmige haofhoof, ies opgetrokke in mergel (de haofhoof ies gerenoveerd in 2007).

Op de landkaart van [[Jacob van Deventer]] oet ca [[1550]] sjteit Sint-Pièter es 'n nederzètting rónd e kruuspunt van doorgaonswaeg geteikend. 'n [[Watermeule]] op de Geul en 'n zèstal hoezer of [[boerderie]]je zint op dees kaart te óndersjeijeóndersjeie. In de archieve kump me neve de naam St. Pièter ouch St.Pe(e)ter, St. Pieter en St.Pierre tege. <br>

Bie 't [[Partagetractaat]] in 1661, woabie sjtad en land verdeild woorte in Sjpaans en Sjtaats gebeed, kaom Sint Pièter (same mèt Sjin) ónder Sjpaans bewind. 'n Sjtatig [[Mergel]]e hièrehoes mèt haofhoof oet de 17e ièw, zou toen geboewd zin es Sjpaans [[liènsjtèlsel|liènhof]]. De grenze van Sjpaans en Sjtaats lepe willekeurig doorein. Valkeberg waor Sjtaats gewore, alhoewaal 't 't Sjpaans liènhof toesjrief aan 'n ander 17e ièws [[barok]] geboew in de Gozewiensjtraot (noe VVV-kentoar) es 't Sjpaans liènhof betiteld. <br>

In dae Sjpaanse tied, 17e ièw, woort in 't hièrehoesSjpaans liènhof op St. Pièter ouch 'n [[kapel (geboew)|kapel]] geboewd, veur de [[katholiek]]e, die in de kèrk van 't kortbieliegkende Sjtaatse Valkeberg ([[protestant]]) neet terech koeste. <br>

In 1882 woort door de [[zuuster (religieuze)|zuustersj]], [[Franciscaan|Franciscanesse]] in dat zelfdedatzelfde hoes 'n [[kloaster]] gesjtiech. 'n Paar jaor later kaome dao 'n [[neogotiek|neogotische]] [[kapel (geboew)|kapel]] en 'n [[zuuster (religieuze)|zuusterhoes]] bie. In de jaore daonao volgde nog diverse aanboewe. In 1940 waor St. Pièter aan 't [[sjtad|sjtedsje]] Valkeberg vasgegreujd en woort toen same mèt Sjin op Geul bie de dan nuuj gemeinte Valkeberg-[[Houtem (Valkeberg)|Houtem]] getrokke. De zuustersj verhuusde in 1956 nao ’t [[Jezuïet]]ekloaster aan [[de Sjtoepert]] in Valkeberg.

't Mergele hoofgeboew oet de 17e ièw, mèt [[barok]]ke voluutgevel, woorten alle ander kloastergeboewe aan de Oastergats woorte in 1964 aafgebroke.

==Externe link en brón==

*[http://wwwmembers.veldeke-valkeberghome.nl/els.diederen/stpieter/stpieterwiewatwaarstpieter.html]