Wiejer
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
'ne Wiejer of viever, ies 'n klein waterbekken dat de miensj haet aangelag.
't Versjil mèt 'ne pool ies 't feit, dat in 'ne pool sjtilsjtaond brak water sjteit en 'ne viever zuursjtof en friesj water aangeveurd kriet van 'n rivier, beek of 'n (kunsmatige) brón. In 't water leve dan ouch vösje, eende, zjwane, meerkoete en waterhoentjes. Sóms deent 't water es reservoir veur blöswater of es euversjtort.
't Gehuch Weijerplei ies waarsjienlik geneump nao 'ne ter plaatse aanwezige groate wiejer.
'ne Wiegerd ies 't ouwer woord veur wiengaard en mèt 'ne weier(t) kènt ouch 'ne vleger bedoeld zin.
Soorte bewirk
- Seervieversj bie 'n landhoes of kesjtièl en /of ter verfraaiing van park of tuin. Dèks sjteit in de miede 'n sjpuitende fóntein.
- Kweekvieversj um bepaald soort vösje te kweke. bv goudvösj, steur.
- In Nederland en Belsj bevinge ziech relatief väöl seervieversj in tuine. Ze zint aangelag um de speciale sfeer van zoan waterpartiej mèt ziene typische biotoop. Roew gesjat höbbe Nederland en Belsj same óngevaer 1,2 miljoan groater of kleiner tuinvieversj.
Materiaal bewirk
Zoane viever kèn oetgegrave zin in de kleigrónd of löss of gemaak zin van betón of van 'ne veurgevörmde kunssjtof bak, meh ouch mèt hölp van folie (PVC of röbber).
Biotoop in Limburg bewirk
Rónd en in 'ne wiejer sjtoon waterplante, zoa-es: diverse soorte reet, Kleine Lisdodde, Gaele plomp, Dotterbloom, Groat hoefblaad, Lisj, Waterlelie en Hosta.
Tösje die plante leve o.m. kwakkerte, króddele of padde, libelle, watersjlekke en make de wil eend, fuut, waterhoen, meerkoet, knobbelzjwaan, reiger en zangveugel hun nèste. Veurbeelde van veugel zint: de kleine karekiet en de groate karekiet.
Groate vieversj in Limburg bewirk
- Veur kesjtieël Wiënesraoë
- Veur kesjtieël Sjtriethage
- Bie kesjtieël Cortenbach
- De Welterviever
- Bie kesjtieël Brook (Voere)
- Bie kesjtieël Ottegrove
- In de Pensool
- In Neu-Moresnet