Peter Sloterdijk
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Peter Sloterdijk (sjpreek oet Sjlotahdaik; 26 juni 1947, Karlsruhe, Baden-Württemberg) ies 'nen Duutsje filosoof en kultureel theoris. Hae ies 'ne professor in filosofie en mediatheorie aan de Staatliche Hochschule für Gestaltung Karlsruhe. Daonaeve waor hae eine van de presentatore van de Duutsje tv-show Im Glashaus: Das Philosophische Quartett van 2002 bies 2012. De achternaam haet hae de danke aan ziene in Nederland gebore pap.
Zelf sjtudeerde Sloterdijk aan de universiteite van Münche en Hambörg.
Es 21e ièwse Europese filosoof, weurt Sloterdijk meistes geplaatsj in de sjoale van fenomenologie, filosofische antropologie en poshumanisme.
Zien bekinste ideeë zint de Sphärologie ("sjferologie"), 't Menschenpark ("miensjepark") en 't gaeve van cadeaus in plaats van belasting.
Hae woort beïnvloojd door 'n breid scala aan filosofe, wie Gaston Bachelard, Dieter Claessens, Gilles Deleuze, Jacques Derrida, Michel Foucault, Gotthard Günther, Martin Heidegger, Friedrich Nietzsche, Rajneesh, Gabriel Tarde en Jacob Taubes.
Hae is zelf van groate invlood op versjèllende allewiel, jonger filosofe wie Henk Oosterling, Marc Jongen en Bruno Latour.
Sjferologie bewirk
Sphärologie of sjferologie ies, in de weurd van Sloterdijk, 'n "methood woa-in 't meugelek ies um de ruum dimensies van de waereld inkel mieljoene kière te vergroate, wijl de allewiele globaliseringsdiscours de waereld op 'n versjrikkeleke meneer probere te verkleine". In de weurd van ziene biograaf Jean-Pierre Couture mót Sphärologie weure gezeen es 'n methood die "gaaroet neet blind is veur 't macrologisch karakter van oos tied" en mót "dees therapeutische sjtrategie ziech verzoene" mit "de ontploaiing van oos hypercomplexe sameleving".
Miensjepark bewirk
Kort naodat Sloterdijk e symposium haw gesjreve euver filosofie en Martin Heidegger, veroarzaakde hae controversie mèt ziene essay Regeln für den Menschenpark ("Reigels veur 't miensjepark"). In daes teks besjrief Sloterdijk alle kulture en besjavinge wie "antropogenische hittehoezer". Zjuus wie v'r bepaalde wilde dere in laeve hawwe um de natuur te besjerme, mótte v'r ouch bepaald beleid in sjtand hawwe um Aristoteles' zoon politikon te laote euverleve. Sloterdijk ligk oet dat 't "temme van de miensj haet gefaald. De potentie van besjaving veur barbarisme is aan 't greuie; de alledaagse bièstelisering van de miensj blief greuie".
Vanwaege 't nazi-beleid rondum eugenik (soms waal officieus "rasseverbaetering" geneump) höbbe zulke discussies in Duutsjland 'n sinistere naosjmaak, ligk Sloterdijk oet. Mit ziene essay perbeerde Sloterdijk dat Duutsj taboe rondum genetische manipulatie te doorbreke door te suggerere dat de nuuj meugelekhede van genetische technologie miè direkde discussies en reguleringe rondum "bio-cultureel" reproductie nuèdeg haet. In de ouge van Jürgen Habermas leet dizze essay zeen dat Peter Sloterdijk 'ne fascis zaw zien. Sloterdijk reageerde door te sjtille dat zjuus dit soort poginge um emes sjtil te hawwe "fascistische tactieke" zint.
In de aard van de controversie loge neet allein Sloterdijks ideeë die es fascistisch woorte gezeen, mer ouch door zien bewös gebruuk van Duutsje weurd die allewiel diks weure gezeen es nazistisch vocabulaire, wie Züchtung (wat meistes "fokke" beteikent, mer ouch "cultivere", "opvooje", "optrèkke" en "tele") en Selektion ("selèktie", wie in natuurleke selèktie). Al waore lang neet alle critici d'r van euvertuug dat Sloterdijk nazistische ideeë verdedegde, 't goof waal hièl väöl luuj die Sloterdijks essay besjreve es 'n gevièrleke poging um Platons visie van 'n regering mit absolute controle euver de populatie te promote en door 'n neet-normatief en simplistische reductie van 't bio-ethisch vraogsjtuk te presentere. Daoneve kraog hae väöl kritiek euver zien vage positie riechting de vraog wie zoan maatsjappie d'r percies oet zaw moete zeen es 't beïnvloojd zaw weure door groate ontwikkelinge in de genetische weitesjappe. Nao de controversie óntsjtónge d'r in gans Duutsjtaleg Europa, mer ouch dao boete (wie in Frankriek en de Benelux), discussie. In de Duutsje gezèt Die Zeit publiceerde Sloterdijk 'nen breef nao Habermas woa in hae Habermas d'r van besjuldegde häöm te "bekritisere achter de rögk" en veklaarde hae Habermas' visie op humanisme doad.
Bronne bewirk
- Ingelsjtaleg Wikipedia-artikel
- Sloterdijk van Jean-Pierre Couture