Noordelek gangestèlsel
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
't Noordelek gangestèlsel is ein vaan de gangestèlsels in de St. Pietersberg in Mestreech. Zoewie de naom al zeet is 't 't mies noordelek gelege gangestèlsel.
In de volksmoond weurt gesproke euver melgergrotte, mer dat is eigelek neet zjus. In feite zien 't oetgegraove geng um melger te winne. D'n oersprunkeleke hoofingaank (de 'Grand Entrée') vaan 't Noordelek gangestèlsel is in 1916/17 ingestort, noe weure twie veurmaolege transportgeng gebruuk es entree. 'n Groet deil vaan de geng is neet touwgenkelek veur publiek vanwege instortingsgevaar. De veilige geng zien in gebruuk es champignonkwekerij en vreuger es opslaagruimte vaan 't riek (de zoegenaomde 'rieksbewaorplaots'). De VVV verzörg roondleidinge in de resterende touwgenkeleke geng.
't Noordelek gangestèlsel is aajd, de ajdste opsjrifte in de geng zien oet 1560. Door middel vaan 'ne wenteltrap langs 'n waterpöt stoond 't stèlsel in verbinding mèt Fort St. Pieter. Veur de Franse waor 't vaan strategisch belang en 't woort daan ouch in 1796 gaans in kaart gebrach.
In 1770 is in 't stèlsel de sjedel vaan 'ne Mosasaurus gevoonde. in 1795 is dee evels door de Franse bezètters mètgenome nao Paries genome, boe 'r noe nog altied te zien is. In 1999 is in de ENCI-groeve nog 'ne sjedel gevoonde, dee door de vinders 'Bèr' geneump woort.