1867

1864 - 1865 - 1866 - 1867 - 1868 - 1869 - 1870

1867 waor e gewoen jaor wat begós op 'nen dinsdag op de Gregoriaanse kalender.

Gebäörtenisse bewirk

De executie van Maximiliaan van Mexico in 1867, gesjilderd door Édouard Manet.

12 jannewarie - 't Hertogdóm Sjleeswiek en 't hertogdóm Holsjtein waere es provincie Sjleeswiek-Holsjtein biej 't keuninkriek Pruusjes ingelief.
17 fibberwarie - 't Eësjte sjeep veurt door 't Suezkanaal.
16 mieërt - De Britse chirurg Joseph Lister publiceert in The Lancet 't eësjte van ein serie artikele euver de besjtriejing van infecties biej operaties, ónger meë door 't gebruuk van verbandj gedrenk in carbolzoer. De antiseptische wóndjverzörging beteikent ein nuuj fase in de genaeskunde wo-in de patiënt meë kans haet óm ein operatie te euverlaeve.
11 mei - Aan 't sjlot van ein viefdaagse conferentie in Londe euver Luxemburg garandere de deilnummende lenj, 't Verenigd Keuninkriek, Frankriek, Pruusjes, Italië, Nederlandj en Belsj, de neutraliteit van 't Groathertogdóm. De citadel zal waere óntmantjeld.
8 juni - Franz Jozef en Elizabeth waere gekroand tot keuning en keuningin van Hongarije. Dit is ein oetvloejsel van de Ausgleich tösje Oasteriek en de Hongare, wobiej de döbbelmonarchie Oasteriek-Hongarije óntsjteit.
19 juni - Maximiliaan van Mexico en awt-president Miguel Miramón waere door de liberale gefusilleerd in Santiago de Querétaro.
20 juni - Ruslandj verköp Alaska aan de Verenigde Sjtate.
1 juli - In de British North America Act wirt 't dominion Canada in 't laeve gerope.
9 juli - In Glasgow wirt Queen's Park FC opgerich, de awtste nog besjtaonde Britse voetbalclub in de League.
18 oktober - In 't nuuj Amsterdamse Riej- en wanjelpark wirt ein sjtandbeeld ónthuld van de dichter Joost van den Vondel.
16 december - Oprichting van de werktuugboewkundige sjtudievereniging Gezelschap Leeghwater en is daomit de awtste nog besjtaonde sjtudievereniging van Nederlandj.

zónger datum

De Servische keuning Milan Obrenović verdrief de Turke definitief oet zien landj mèt behulp van Oasteriek-Hongarije.
De Britse journalis Walter Bagehot formuleert in eine bunjel essays de drie rechte van de Keuning in ein parlementair democratie: 't rech óm te waere geïnformeerd, 't rech óm aan te modige en 't rech óm te waarsjuwe.
De Pariese tuinman Joseph Monier krit patent op gewaopend betón.
De eësjte Wolf-Rayetster wirt óntdèk door Charles Wolf en Georges Rayet.
De sjriefmachine wirt oetgevónje.
Karl Marx publiceert 't eësjte deil van Das Kapital.
Oprichting van 't Nederlands Roaj Kruus.

Gebore bewirk

Marie Curie,
gebaore in 1867

1 jannewarie - Jeanne Lanvin, Franse modeóntwerpster (gesjtórve 1946)
11 jannewarie - Edward B. Titchener, Amerikaanse psycholoog (gesjtórve 1927)
18 jannewarie - Rubén Darío, Nicaraguaanse sjriever en dichter (gesjtórve 1916)
18 fibberwarie - Hedwig Courths-Mahler, Duutsje romansjriefster (gesjtórve 1950)
16 april - Wilbur Wright, Amerikaanse vleegtuugpionier (gesjtórve 1912)
17 april - Auguste Oleffe, Belzje kunssjilder (gesjtórve 1931)
2 mei - Willy Arend, Duutsje fitserenner (gesjtórve 1964)
27 mei - Arnold Bennett, Èngelsje romansjriever (gesjtórve 1931)
5 juni - Paul-Jean Toulet, Franse dichter
8 juni - Carl Gustaf Mannerheim, Finse opperbevelhöbber (gesjtórve 1951)
8 juni - Frank Lloyd Wright, Amerikaanse architec (gesjtórve 1959)
8 juli - Käthe Kollwitz, Duutsje grafische kunstenares (gesjtórve 1945)
28 augustus - Umberto Giordano, Italiaanse componis (gesjtórve 1948)
15 oktober - Sergej Borisov, Russische fotograaf (gesjtórve 1931)
7 november - Marie Curie, Pools-Franse natuurkundige (gesjtórve 1934)
17 december - Richard Kandt, Duutsje óntdèkkingsreiziger (gesjtórve 1918)