Smik
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
'ne Smik is e laankwerpeg veurwerp gemeind veur controle oet te oefene euver lui of bieste, door ze pijn te doen of sjrik aon te jage. Heer kin es straofwerktuig of es instructief middel weure ingezat. Smikke gief 't in twie hooftype: stijf smikke (boemèt me direk oethaolt) en buigzaam smikke (boe 't e haandvat gief en 't buigzaam gedeilte get moot rake). Buigzaam smikke kinne, wienie speciaol mèt dat doel gehanteerd, hiel hel zwejje en daobij zelfs door 't geluidsbreer knalle.
Bij lui oonderling
bewirkSmikke höbber miejerlei touwpassing. Veural vreuger woorte ze dèks touwgepas es straofwerktuig veur wienie 'nen doedsstraof es te zwoer gol meh wienie geldboetes of opebaar te kiek stèlle te liech woort gevoonte. Smikke vaan dat typ zien oonder mie de knoet (oet Rösland) en de kat-mèt-nege-stert (op Nederlandse en Ingelse sjeper). Allewijl weure smiksleeg veural nog mèt de sharia geassocieerd en in streng-islamitische len es straof gegeve (zuug ouch liefstraof). In de BDSM-wereld weure smiksleeg dèks veur 't plezeer vaan allebei de partners es deil vaan 't erotisch speul gegeve. 't Is heibij zaak veur dat mèt bezej en beleid te doen, umtot me de partner pijn maag doen meh gein fysieke sjaoj maag touwbringe. Wijer weure in sommege religieus rituele smikke ingezat veur zelfkastijing.
In de communicatie mèt bieste
bewirkLui die mèt bieste umgoon gebruke smikke veur diverse doele. Me kin vee drieve mèt de smik door 'm op de groond te doen knalle; heidoor zalle de bieste sjrikke en doorloupe. Heiveur gebruukde me vaanajds dèks e gutsjke of 'nen deurepiezel.
In de peerdewereld weure diverse smikke gebruuk. In de dressuur is 't veural e corrigerend middel um, wienie aander hölpe (bein, zit, teugel) neet good wèrke, de riechting of impuls aon te geve. E good aofgeriech peerd en 'ne goje ruter höbben 'm in principe neet nujeg; daorum maag me op de hoeger dressuurniveaus neet mie mèt smik rije.
In de springsport is de smik e stök belaankrieker. 'ne Springsmik kump ouch get helder aon, umtot e peerd veur 't numme vaan hindernisse e stök mie geprikkeld moot weure. Zoe'n smikke höbbe väöl dèkser e plat ind (zuug de foto), wat 't peerd zeker zal irritere.
De mensport gebruuk de smik nog intensiever, umtot de kótsjeer gein beinhölpe kin geve. Mensmikke zien laank, mèt e kort, flexibel ind. Heimèt völt de menner zien getuughölpe aon.