Sjtraolmotor

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

'ne Pratt & Whitney-turbofan mèt naoverbrenner van 'ne F-15-sjtraoljager. Hie aafgebeeld zoonder bypass, dus allèng d'r sjtraolmotor.

'ne Sjtraolmotor is 'ne motor dae 'n "sjtraol" hète gaas gebroekt öm (mètstens) e vleegmesjieng te bewaege.

D'r basis van de mètste sjtraolmotore is d'r ègeste. Lóch wert ingezaoge an d'r väörkaant en samegepaersjt. Daornao wert d'r braandsjtof toegevoegd en 't resulterende mengsel wert oontsjaoëke. De verbranding produceert groeëte hoeveelhede waermde die 't gaasmengsel mèt de oontsjtande verbrenningsgaze sjterk deunt oetzètte oeënao ze an d'r achterkaant mèt hoeëg sjnelhèèd weree oetgesjtoeëte. De reactiekrach van dis sjtraol gaas lieëvert de väörtsjtuwende kracht väör 't vleegmesjieng, 't "vermoge" van 'ne sjtraolmotor wert da ooch neet in kW (of pk) mae in Newton of kilogram sjtuwkrach oetgedrökd. De stuwkrach kan nog verhuugd werre dör extra braandsjtóf in d'r oetlaot te injectere. Dizze naoverbrenner kan de sjtuwkrach oongeveer verdöbbele mae gèèt ten kooste van 'n extreem hoeëg braandsjtófverbruuk. Daoröm wert 't väörnamelek gebroekd väör militaire toepassinge, oetzoonderinge zeunt de Tupolev Tu-144 en de Concorde passageersvleegtuuge.

'ne Sjtraolmotor is aerg efficiënt bie hoeëg sjnelhede (in 't bezeunder roond of baove de geluidssjnelhèèd) en lieëg loóchdichthèèd (dat wilt zègke op groëte huugde). Väör langzamer vleegmesjienger is 'ne turboprop of turbofan mieeë gebrukelek.