Sjelkensbaek
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Belvends. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Sjelkensbaek is ein klein baek die vanoet de bebösjde hoëgte van de Maasterasse tösse de dörper Belvend en de De Ruiver sjtruimt in de richting van de reveer de Maas. De oërsjprông van de naam kèn op miërder maniere wuuëre oetgelèg. De baek kèn verneump zeen nao 't Aad-Nederlands wäörd veur klip, det aanduud det 't water grónk van de oevers sjaert (sjaere), waodoor hoëger oeverwalle óntsjtange, die get lieke op "mini-klippe". Daodoor woort de baek vreuger mit Scheerkensbaek aangeduud. Me zeet beej de baek nog sjteits dudelike sjlaeprange naeve 't meanderend patroën van 't baeksjke. Sjpaeter (in de achttienden iëw) woort de naam door sjpraokverangeringe verbasterd nao Sche(e)lkensbaek. Anger brónne gaeve aan det de naam get te make haet mit de praktieke van de ruiversbende van Hölster Heinke, dae de Venlose grenssjtreik in daen tiëd ónveilig makde. Zie laefde ómsjtreiks 1750 en häör wèrkgebeed waar ónger anger de bebösjde Maasterasse, wao ónger de direkte ómgaeving van de Sjelkensbaek. 't Góf beej ein aad brökske, det ouch mit Sjaopsbrök woort aangeduud, ein sjtökske draod det euverdwars gesjpanne woort. Aan det draod woort 'n Schelke bevestig. Es ein argeloëze reiziger 't brökske passeerde, klèngelde 't schelke, zoeëdet de rouvers gewaarsjuwd woorte óm 't sjlachoffer te beruive.
Ouch kan mit 't wäörddeil schel- verwiëze wure nao sjei es ein grens. De baek waor en is inderdaad ein grens tösse de gemeinte Bezel en de gemeinte Belvend, die in 2001 aan de gemeinte Venlo woort touwgevoeg.
De brök euver de Sjelkensbaek
bewirkIn 1790 kame d'r serieuze ideeë veur ein baeter brök euver de Sjelkensbaek. De niej brök môs veer meter braed woorte en dreej-en-half maeter baove 't water ruste. Neet lang d'r nao vele de Franse tróppe ónger Napoleon Bonaparte Limburg binne. De Franse wure in de ómgaeving van Bezel en Tegele sjnel versjlaoge, mer in Venlo hote zie sjtank. Óm de vanoet 't naorde vlöchtende Franse tróppe de waeg aaf te sjnieje, woort óp 20 februari 1814 de brök gans aafgebrank. Direk d'r nao woort ein niej brök geboewd, die aevel door hoëgwater al rap insjtôrte. D'n börgemeister haet toen de ópdrach gegaeve veur de boew van nog ein niej brök, mer noe óp kóste van de nieje machhöbber: 't Keuninkriek der Nederlande. De brök zów noe oet sjtein wure geboewd, in plaatsj van haot, en môs viëf veut (óng. 1,5 meter) hoëger zeen es de väörige. Aan d'n óproep woort gein gehuur gegaeve, dös sjtelde de gemeintes Bezel en Belvend veur tol te heffe. Ein man mit paard kóste 3 cente en paard mit koets 4 cente, mer ouch dees poging waor gein succes en óp 8 januari 1822 sjtôrte de niej, provisorische brök ópniej in. Pas óp 19 mei 1825 kreeg de gemeinte geld veur 't boewe van 'n baeter brök. Bezel betaalde 2/3 van de raekening, Belvend 't euverig deil. De boew woort toen waal besjpoedig door de planne van 't riek veur d'n boew van de riekswaeg Nimwaege-Mesjtreech (huutsjedaags haet 't de naam: N271). In mei 1828 waor de brök, ónger de naam Schelkesbeeksbrugge gereed. 't Projèk kóste in totaal 1.250 göle.
Herinrichting
bewirkMedio 2015 woort de Sjelkensbaek euver 1000 meter heringerich, waobeej de waterkwaliteit en de vèsjpassaerbaarheid woorte verbaeterd. Ein netuurgebeed van 7ha groët woort heejdoor óngerhaje. De verantwaordelike veur 't projèk is Watersjap Peel en Maasland.