Søren Kierkegaard

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Søren Aabey Kierkegaard (5 mei 1813 - 11 november 1855, Kopenhage) waor 'ne Deense filosoof, theoloog en sjriever. E wert besjowd es d'r groondliegker van 't existentialisme.

Biografie

't Laeve va Kiekergaard is zoonder väöl groeëte avonture verlope. E haat hos noeëts z'n gebaoërtesjtad Kopenhage verlaote. Twiemaol waor-e in Berlien, oeë-e kènnis makde mèt de filosofie va Schelling. Z'ne vader hertrowde in 't roowjaor van z'n ursjte vrow en kreeg mèt z'n twiede vrow zaeëve keender, oeëvan Søren d'r jongste waor. Z'ne vader waor 56 en z'n moder 45 jaor aod wie Kierkegaard gebaore waoërt.

De gebäörtenisse in 't laeve van Kierkegaard haant èègelèk 'n innerlek karakter.

Op z'n sjtaerfbèd vetèlde z'ne vader häöm dat-e oeëts God vervlookt how en e vroog, es deepgeleuvige, an z'ne zoon dat good te make dör preester te werre. Dat how 'ne enorme indruk gemakt op Kierkegaard.
Kiekegaard kieëm die belofte nao en broök mèt z'n groeëte leefde Rigina Olson.
Bie d'r doeëd va bissjup Mynster, 'ne vreund van Sørens vader, waoërt d'r bissjup d'r groeëte getuge van de woeërhèèd geneumd. Dao waor Søren Kierkegaard 't neet mèt èns. E sjreef naoëge pamflette in 't èèges opgerichde tiedsjrif 't Ogenblik en vèlt dör de Lutheraanse kèrk, eeder geconstitueerd geleuf aan. D'r braoëk mèt de kèrk is aoëpelek.
'n Veerde gebäörtenis kan me zie laeve in de marge van de samelaeving neume. E wèrkde an 't tieënde pamflet wie e op g'n sjtraot in-èè sjtorde. Ennige tied later sjtof an tuberculose.

Naeëve dis gebäörtenisse lupt d'r lange sjtroom van Kierkegaards sjrieverswaerk, dae in driej groepe verdeeld kan waeëre:

De beuk, die groeëtendeels oonder 'n pseudoniem zeunt gepubliceerd en die neet ummer of altaans neet gaans z'n gedachtes waergaeve.
De opboewende redeveuringe, oeë-in e mèt aoëpe vizier sjraef.
Z'n daagbook en breve.

De èènige en groeëte gebäörtenis in zie laeëve, is z'n waerk zelf. Zoewie later Friedrich Nietzsche en Franz Kafka, laefde e terwiel e sjreef. Z'n existentie drukt zich gaans in z'n sjrieverswaerk oet.

De filosofie van Kierkegaard

Volges Kierkegaard vervraemp de taal ós van de laevende ervaring aangezeen ze 'n abstrak gegaeve is.

Bronne

Søren Kierkegaard; De herhaling, een proeve in de experimenterende psychologie door Constantin Constantius; 1958

Väör dis vertaling waoërt gebroek gemakt van 'n Deense oetgaaf oet 1940, die gaans uvverèènkeumt mèt de origineel oetgaaf van 1843.