Rechvleugelege

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

De Rechvleugelege (wetensjappeleke naom Orthoptera (Latreille 1793)) zien 'n orde vaan Nuivleugelege Insekte. Ze weure opgedeild in twie oonderordes: Kriekele (Ensifera) en Sprinkhaone (Caelifera). Rechvleugele zien bekind vaanaof 359 mieljoen jaor geleie, d.w.z. 't begin vaan 't Carboon.

Kinmerke

De rechvleugelege kinmerke ziech door e stief, rech lief mèt gespierde achterpu. Daomèt kinne ze ziech aofzètte, wat de typische springende beweging vaan de bieskes gief. Hun mandibele (kaakdeile) gebruke ze nog gewoon veur te kawwe en te biete. Ze höbbe groete facètouge; sommege soorte höbbe daoneve nog ocelli. Hun antennes bevatte miejer gevrichte en en zien draodvörmeg. 't Ierste en daarde segmint vaan d'n thorax zien väöl groeter es 't twiedet. Ze höbbe twie paar vleugele, die ze stief laanks 't lief hawwe wienie ze neet vlege.

Joonge weure gebore es nimfe: de larve liekene al op volwasse bieste en verpóppe ziech dus neet. In plaots daovaan mote ze diverse kiere in hun leve vervelle. Ze kriege zoe ouch bitteke bij bitteke hun vleugele, die ze nog neet höbbe wienie ze oet 't ei krupe.

Rechvleugele en de mins

Rechvleugelege veroerzake dèks sjaoj aon landbouwgewasse. Dit gelt veural veur zoegeneumde trèksprinkhaone, sprinkhaonesoorte die in korten tied 'n plaog vaan mieljarde bieste kinne vörme en euveral de akkers leegvrete. In väöl len weure sprinkhaone gegete.