Puberteit
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De puberteit, pubertied of pubescentie is de periood worin kinjer (zowaal maedjes es jónges) volwasse waere. In dees periood, meis tösse de laeftieje 10 en 18, höbbe groeate verangeringe plaats in 't lief en in 't gedraag. 't Kindj wuuertj geslechsriep, e deil vanne identiteitsvörming haet plaats en 't maak 'ne groeate greujsprónk.
De puberteit wuuertj in gang gebrach door verangeringe binne de hormoonspegele in 't blood.
Bie maedjes greuje de borste, 't sjaamhaor, okselhaor en 't haor oppe bein. Wiejer óngervinje zie de ieëste menstruatie, waere de sjaamluppe grótter enne häöpe breier. De puberteit begintj bieje maedjes zoea jaor of twieë jaor ieëder.
Bie jónges greuje de zaodbel, de penis (diekker, daonao langer), 't sjaamhaor, 't okselhaor en óntsteit de baard. De stum wuuertj zwaorder (de baard inne kael), de ieëste zaodlozing kump, de sjaamstreek wuuertj duusterder van kluuer en de zaodbel gaon leger hange.
E bekandj bieversjiensel vanne puberteit is acné.
De puberteit maak e kindj zelfstenjiger en ónaafhenkeliker; ouch óntwikkeltj abstrak dinke en intres in seksualiteit zich. Kinmirkendj zeen sterke, plötslige stummingswusjelinge.