Plankton

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Plankton is 'n vergaoringsnaam veur organisme die veurnamelik zwaevendj in 't water laeven en zoea väör häör (passieve) verplaatsing veural aafhenkelik zeen vanne hieërsjendje struiminge, dit in taengestèlling toet nekton det zichzelf aktief kan verplaatse, ónaafhenkelik vanne struiminge.

'n Aantaal aan planktonsaorte kan zich waal aktief verticaal inne waterkolóm verplaats in e daag-en-nachritme. Plankton guuef 't zich in alderhenj aan maote, van bacterieje en eincellige alge toet kwalle. 't Guuef zowaal eukaryoot es prokaryoot planktoon. Versjillige óngerverdeilinge binne plankton bestaon; de wichtigste zeen:

• Fytoplankton maak gebroek van fotosynthees veur innerzjie te verkriege, wodoor ze behauve 'n wichtige voorbrón ouch van essentieel belang zeen veur 't zoerstofgehaldje in 't water. Fytoplankton steitj ane gróndj vanne voorkitting in 't aquatisch miljeu: 't zeen primair producente. 't Wuuertj door väöl anger dere gevraeten zowie zoöplankton, visse, mer ouch groeate zieëzougdere wie baleinwalvisse;
• Zoöplankton zeen neet-fotosynthetische protozoa en klein deerkes of larve.