Jeker
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Jeker (op ze Mestreechs ouch wel Eker of Neker) is e revierke wat oontspringk in Lens-Saint-Servais in Geer bij Börgwörm (Waremme), Luik, en die nao einege kilometers bij Tóngere Belsj Limburg binnekump, um daan door de Haspegouw te struime en in Mestreech in de Maos oet te monde. De Waalse naom is Djer, de Franse en Belsj Limburgse Geer.
Historie
bewirk
De hook tösse de Jeker en de Maos waor de plaots woe de Roemeine hun fort Mosae Traiectum vestegde, woerumeweg de stad Mestreech zouw greuje. De Jeker woort bij 'n belègk vaan 't fort gebruuk veur inundatie vaan 't umringend land. Ouch in 't heilegeleve vaan Sintervaos door Heinric van Veldeke weurt de Jeker geneump.
Bij Chateau Neercanne laog oets 'ne vijver, dee geveujd woort mèt water oet de Jeker.
In de twintegste iew kraog de revier te make mèt lozinge vaan de sókkerindustrie, mèt rioollozinge vaan de gemeinte Mestreech en mèt exploitatie door de ENCI. Dit leide tot ernstege probleme mèt watervervojling. De vèsstand vaan de Jeker, oets ein vaan de vèsriekste revere vaan de umgeving, naom dramatisch aof. Bovedeen doorsnijt 't Albertkenaal de revier (welk probleem ten deile opgelos woort door 'ne sifon: de Jeker geit oonder de kenaal door!), wat same mèt de bemaoling door de ENCI veur 'n sterke daling vaan 't waterpeil zörgde. In Mestreech steit 't water noe 1,5 m. lieger es vreuger. De vervojlingsprobleme zien inmiddels veur 't groetste deil opgelos, en aongezeen de ENCI nao verwachting binne inkel jaore zal slete hoop me de reveer veur e good deil in zien aw staot te kinne herstèlle. Intösse is 'n groet deil vaan de Jeker zoe aongepas tot ze weer vrij kin loupe door 't dal tösse Kanne en Mestreech, en is in 't park in Mestreech 'ne vèstrap aongelag, zoe-tot de vès weer trök de revier op kin zwumme um te kinne pare.