Natiestaot

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Aofbeelding vaan Germania - 't mythisch boogbeeld vaan d'n Duutse natiestaot

'ne Natiestaot, 'ne nationaolstaot of 'ne staot vaan de natie is e bepaold soort staot boe-in weurt aongenomme tot de mierderheid vaan de individuë die oonder dee staot valle tot dezelfde natie behuurt. Heer is daorum gebaseerd op 't samevalle tösse, aon d'n eine kant, 'n idee vaan identiteitsorde, die behuurt tot 'ne gróp, ofwel de natie, en, aon d'n aandere kant, 'n idee vaan rechsorde, 't bestoon vaan 'ne vörm vaan soevereiniteit en polletieke en administratief instèllinge die 't oetoefene: ofwel de staot. Zoonder dit touwval zouwe veer lever praote euver 'ne multinationaole staot of 'n imperium, twie menere vaan polletieke organisatie die gönsteg zien veur de coëxistentie vaan etnische minderheje. Nationaol samehang weurt meistes oetgedrök in 'n gemeinsjappelek taol, 'n gedeilde historiografie (gesjiedsvertèlling), 'n mythische solidariteit (daomèt meint me: 'n solidariteit die groetdeils oetgelag weurt door middel vaan e gemeinsjappelek verhaol) en 'n aofgekaderd geografie. Meugelek aander componinte kinne relizjie, ethniciteit of bepaolde belaangrieke geweuntes (tradities) zien.

De polletieke ideologie die focus op 't versterke vaan de rillatie tösse de Natie en de Staot weurt nationalisme geneump.

Gelierde höbbe lang twie modelle vaan natiestaotvörming gedefinieerd, Frans en Duuts, mer dit perspectief is in de 21e iew te discussie gestèld; 't Weurt besjouwd es Eurocentrisch en reductief.

Volges de traditionele lier zouwe 't twie canonieke modelle geve vaan 't perces vaan 't creëre vaan 'ne natiestaot[3]:

1. In sommege len (wie Fraankriek en Nederland beveurbeeld) góng de geboorte vaan de Staot veur die vaan de Natie; nationalistisch geveul oontwikkelt zich nao de vörming vaan de staot (zuug ouch de historie vaan de nationaol einweurding vaan de Nederlandse natiestaot);
2. In aander (Duutsland en Italië) ging de erkinning vaan ziechzelf es natie, veural in 't geval vaan 'n "etnische" of börgerleke natie, en de manifestatie vaan de wèl um same te leve, véúr de geboorte vaan de staot.

In bei gevalle is 't 'n langzaom creatie die 't gevolg is vaan de samehaank, euver versjèllende ginneraties, vaan gönsteg sociaol-ikkenomische situaties en polletiek proselytisme.

't Gief versjèllende len die ziech noets gans höbbe oontwikkeld es 'ne natiestaot, wie Zweitserland. Aander miertaoleg len, wie Belsj, höbbe 'n historie boe-in, in ierste plaots, versjèllende poginge zien gedoon um 'ne duudeleke natie te creëre mer zien dao ummertouw mie vaan aofgeweke. In 't geval vaan Belsj heet dat in de lèste decennia ummertouw mie gezörg veur 'n natievörming vaan Vlaondere en Wallonië.

Aander polletiek instanties beginne ummertouw mie verantweurdelekhede euver te nömme vaan de natiestaote mer höbbe neet de intentie um ziechzelf te zeen es vervaangende natiestaot noch es imperium vaan versjèllende naties. Zoe nömp de Europese Unie ziechzelf e supranationaol staoteverboond vaan gelieksoortege democratieë die ziech vrijwèlleg höbbe touwgevoog aon dit verboond. Praktisch alle lidstaote vaan die Unie, mèt de meugeleke oetzundering vaan 't Belsj en de vertrokke lidstaot Vereineg Keuninkriek, identificere ziech es apaarte natiestaote. 't Vereineg Keuninkriek erkint zien eige regio's, Ingeland, Sjotland, Wales en Noord-Ierland es len en apaarte naties. 't Keuninkriek zelf heet es hoegste buut um die naties bij-ein te hawwe.