Momus
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De sociëteit Momus waor hoegswoersjijnelek de ierste vastelaovendsvereineging vaan Nederland en woort opgeriech in 1839. ’t Is meugelek tot de Venlose Vastelaovendsvereineging de Wannevlegers oet 1842 al langer bestoont, meh hei-euver besteit gein dudelekheid. De Mestreechse sociëteit Momus is neet de ajdste Vastelaovendsvereineging, want de vereineging Momus woort door d’n Twiede Wereldoorlog in 1939 opgeheve. De ajdste Vastelaovendsvereineging vaan Nederland is daodoor op dit momint de Venlose Jocus. Nao d’n oorlog woort de Vastelaovend in Mestreech georganiseerd door de Tempeleers.
Opriechting
bewirkVaanaof 1839 woorte ‘nen houp sociëteite opgeriech die wat versjèllende bals organiseerde. In feite naome de sociëteite dees activiteite euver vaan de gildes die dat organiseerde veur de Franse bezètting. Zoe woort in Limbörg ouch de Vastelaovend oor ’n sociëteit georganiseerd, zoewie dat ouch gebrukelek waor in ’t Duitse Rienland. In Kölle waor hei al mèt begós in 1823, Düsseldorf volgde in 1835 en Mainz in 1838. Momus waor hoegswoersjijnelek de ierste in Nederland in 1840, gevolg door Jocus in 1842. De naom Momus stamp aof vaan de Griekse god Momus. Volges de Düsseldorfer Narrenkalender vaan 1842 heet ‘Carnaval de Grote’ drei zäöns: Momus, Jocus en Comus. Momus is de Griekse god vaan spot en kritiek. Wie in Venlo ’n sociëteit woort opgeriech die wat de Vastelaovend mósde organisere, kóste zie nog mer keze oet Comus (Griekse god vaan de fóf) en Jocus (Romeinse god vaan de fóf).
Activiteite
bewirkMomus organiseerde versjèllende openbare fieste, boe-oonder ouch de Vastelaovend. Heibij waore bepaolde attrebute en gebäörtenisse die wat oet oetslutend in han vaan Momus waore. Ein vaan die gebäörtenisse is ’t insjete vaan de Vastelaovend mèt ’t Momus-kenon, dat vendaog d’n daag ouch door de Tempeleers weurt gebruuk. Daoneve organiseerde Momus eder jaor ’n groete cortège.
Opgeheve
bewirk’t Ging al roontelum de iewwisseling slech mèt de Vastelaovendsvereiniging. Toch heet de vereiniging häör bestoon nog wete te rèkke tot 1939 (’t iewfies), meh dao woort neet väöl mie georganiseerd. In 1935 woort de lèste cortège georganiseerd. De organisatorische leiing vaan de Vastelaovend in Mestreech waor eigelek in han vaan “Maastricht vooruit”, de veurluiper vaan VVV-Mestreech. In dit comité hadde ’n aontal leie vaan de sociëteit Servatius zitting. Vaanaof 1936 woort de cortège georganiseerd door ’t Comité vaan Vijf. Momus waor toen al oetgestorve. In de oorlogsjaore woort geine Vastelaovend gevierd. Op 16 november 1945, nao d’n oorlog, woort Vastelaovendsvereiniging De Tempeleers opgeriech.