Mezekouw

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Gelaens. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

'n Mezekouw of machicoulis (ouch waal paeknaas geneump) is 't veerkantje werpgaat tösje de oeterein geplaatsjde kraagsjtein van de sjteine oetboewe van taores en moere van 'n middeleëuws kesjteël. De werpgate bevènje zich meistal bie de toegankspaort(e). 't Woord sjtamt aaf van 't awt Franse woord machicoller, aafgeleid van 't awwe Provençaalse machacol, óntsjtaon oet 't Latiense maccare (verplettere) en collum (nek).

'n Mezekouw waas bedoeld óm aanvallers te kènne belage die ónger de oetboew en dus vlak veur de paorte en moere sjtónde. Mezekouwen maakde 't meugelik óm dees viejande te besjtaoke mèt piele en mèt alles wat mèr nao beneje koosj waere gegoajd zoa-es kaokend water en sjtein. Kaokende aolie en heite pek zulle neet dèks gebruuk zeen ómdat aolie en pek beheuërlik duur ware.

De veurgangers van mezekouwe ware werpgate in houte ómloupe. Dees houte ómloupe woorte tiedes 'n belegering aangebrach róndj taores en langs moere. Zoa 'ne houte oetboew mèt werpgate heit 'n hordijs. 'n Hordijs waas aevel neet good besjtand taenge vuur.

In völ middeleëuwse vestinge woort 'n aantal mezekouwe gebruuk es toilet. 'n Simpel plank baove de mezekouw mèt 'n ovaal gaat dao-in waas al voldoende. In tieje van belegering verwiejerde me dan de toiletómboew zoadat de mezekouw weer besjikbaar waas veur de verdediging.

Nao de Middeleëuwe woorte kesjteëlelelemente zoa-es kantele en mezekouwe gebruuk veur de versering van geboewe. De werpgate bleve dan gesjlaote.

Op nog mèr op 'n paar plaatsje in Nederland zint nog mezekouwe te vènje, op 't Muidersjlot, in 't kesjteël Wijk bij Duurstede, de Bènnepaort in Culemborg en in de Sassenpoort in Zwolle. In Limburg is nog 'ne mezekouw te vènje baove de ingankspaort van de veurbörch van 't Kesjteël van Maer.

Bron

Euvergezat oet Wikipedia NL.

Mezekouwe van 't kesjteël van Mondavio, Italië.
Mezekouwe baove de paort van 't kesjteël van Caen, Frankriek.
Mezekouwe van de vesting Marienberg, Würzburg, Duutsjland
Mezekouw baove de toegankspaort van 't kesjteël Muidersjlot.