Meander (waterluip)
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
'ne Meander is een lus in de luip van 'ne natuurleke waterluip, zoewie 'ne rivier of 'ne beek. Dees lusse ontstoon umtot in de boetenboch van 'ne rivier, boe 't water 't snelste struimp grond weurt weggespeuld (erosie), dewijl aon de binnenboch grond weurt oafgezat (sedimentatie). Dit proces geit kontinu door woedoor de lus al mer groeter weurt. Op 'n gegeven memint weurt de lus door ziechzelf aofgesnoje en zal de rivier weer z'ne natuurleke luip trökkriege. 't Deil vaan de lus wat daan euverbleif nump me 'n hoofiezermeer.
't Versjijnsel vaan meandere is genump nao de Törkse rivier Meander.
Bie zeësjtreuëminge is 'ne meander tiedelik 'n aafbuging van de zeësjtreuëming die dèkser evolueert tot 'ne wervel, 'n gebeed in de sjtroam wo 't water concentrisch róndjdrèjt.
Hermeandere
bewirkHermeandere is 't hersjtèlle van de awwe, meanderende loup van 'n (vreuger) gekanaliseerde baeke of reviere.
Noe völ baeke gekanaliseerd zint, kaom me d'r achter dat 't water] te sjnèl, te ónnatuurlik wirt aafgeveurd, wat verdreuëging veroarzaak. Dit is weer óngunstig veur mèt name natuurgebiede.
Baeke in Limburg die gehermeanderd zint of waere, zint:
- de Gäöl
- de Roaj Baek
- de Gelaenbaek