Laok
(Doorverweze van Look (gaat))
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Gelaens. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
'n Laok, meërvoud läöker, verkleinwoord läökskes (in sómmige Limburgse dialekte look, m.v. loker, v.k.w. leukskes) is ein woord dat in väöl Limburgse dialekte veurkump. ’t Sjteit in ’t algemein veur ein gaat, mèr dan in de volgende beteikenisse:
- Laok sjteit veur ’n klein dörp of ’n gehuch, biejveurbeeld es me zaet dat plaetske is ein richtig laok of oet wat veur ein laok kumps dich?
- Laok sjteit veur ein plaatsj die in ein dal ligk, biejveurbeeld es me zaet die plaatsj ligk in ein laok (zoa wie Valkeberg).
- Laok sjteit veur ein deuräöpening. Gezègkde: Doog die plank in ’t laok!
- Laok dat sjteit veur ein gaat urges in, biejveurbeeld in ’n zök, in de brook, in ’n moer, in de gróndj, in 'ne berg (b.v. ein grot) enz.
Biej ’n laok veur 'ne knoup sjprik me van 'n knoupslaok of ouch waal 'n knoupsgaat. - Laok sjteit veur ’n gaat in ’t miensjelik lichaam, biejveurbeeld 'n naaslaok, 'n aasjlaok of votlaok.
- Laok sjteit veur ’n gaat in 'ne optoch, biejveurbeeld es me zaet: d'r zitte väöl läöker in de carnavalsoptoch.
Etymologie
bewirk’t Woord laok (of look) is aafgeleid van ’t awt-hoagduutsj woord loh en ’t middehoagduutsj woord loch (gaat, hol of sjoelplaatsj).
Veur look (in sómmige dialekte louk) in de beteikenis van 't plantegesjlach Look of Allium, m.n. de plantesaorte bieslook, knoflook enz., zuug sjpoor (plant) en look zónder look.