Kirk van Sint-Chrisjteijn
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Èèsjdes. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Kirk van Sint-Chrisjteijn is 'n kirkgebów ien Èèsjde, ien de Nederlands Zujt-Limburgse gemejnte Èèsjde-Mergraote. 't Kirkgebów bevingd zig aon 't plein: De Vroenhof. Aon dit plein laog al ien de 12de ieuw 'n gebówwecomplex mit 'n besjtuurscentrum en rechbank en waor 't dao ieuwelank t besjtuurlikke en 't kirkkelikke centrum van dit gedejlte van 't dak van de Maos. Óngevear 500 meter wijjer likt de Sint-Martinuskirk.
't Gebów besjteat oet 'nne mergelsjtejne toere zongder gelejjingen, oebie de toere hoeger is gebówd dan de kirk en 'n dreijbeuëkig sjieëp mit 'n koer.
De kirk is 'n rieksmonumingt gewejd aon Sint-Chrisjteijn, oftewaol Christina van Bolsena.
Vreuger bewirk
Ien 1389 en 1393 weert Èèsjde, en wersjeinlik aog dis kirk, geplunderd en ien brand gesjtoeëke doer de troepen van Jan van Heinsberg en Hendrik van Meurs. De mergelsjtejne toere kumpt oet de 14de ieuw.
Ien 1483 weert de kirk opnuj ien brand gesjtoeëke.
Op 18 juni 1509 weerd de kirk opnuj gewejd.
Ien de periode 1508 tot en mit 1853 zow de kirk mier dan 300 jaor gefungeerd hebbe es simultaankirk, oe protesjtante en kathelieke hun eredeensjte heelde. Vanaof 1775 makte aog de Lutheranen gebruuk van dit kirkgebów en vanaof 1790 gebruukte aog de Waolse gemejnte de kirk vuur häör religieuze biejeankomsjte.
Ien de 17de ieuw weert de toeresjpits vernujd.
Ien 1851 weerde d'r iengriepende verbówwinge gedoeën, oebie de middeleeuwse kirk weert vervange doer 'n neoclassicistisch gebów. Van dis verbówwing koeëme de boetemoere mit rongdbaogvingsjters.
Ien 1896 weert de toere gerestaureerd. De toere is alleng via de kirk towgankelik. Vreuger waor dit via 'nne groete rongdbaogdoergank, ieder 'n deur mit hèlsjtejne umliesjting mit 'n ellipsbaog.