Kaumermuële
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Heëlesj. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Kaumermuële (Hollendsj: Caumermolen) is ing watermuële in ’t zuudoeëste va de geminde Heële.
Historie
bewirkDe ieësjte verwiezing noa de Kaumermuële, die ligk in ‘t daal va gen Kaumerbaak, is oet 1371. Historici dinke dat de muële egelig nog vöal ouwer is, en dat ’t al i d'r elfde ieëw ing muële goof op dees plaatsj. De Kaumermuële is de aodste muële va Heële.
De Kaumermuële woar i de middelieëwe de banmuële van Heële, woeë de luuj oet ’t dörp zich ’t kore móste loate male. ’t Hoes woeëd bis i gen twintiger joare nog gebroek es watermuële. 't Muëlerad is noa d'r Twieëde Weltkreeg voet gedoa.
De muële sjpilde ing rol i de gesjiechte va de Bókkerieësj, ing Limburgse devebende. Historici betwiefele hütsedaags dat die devebende wirkelig hat besjtánge. Evvel, de autoriteite i d'r achtieënde ieëw woare üevertuug dat de bende besjtóng en trone fosj op. Hóngerde, waarsjienlig onsjuldige lüj, woeëte geëkseketeerd.
I december 1772 woeëd durch ing hamfel sjelme igebroake i de Kaumermuële. De deve klauwde ing paar tute mit kore, mè woeëte semlig flot gesjnap. Wie ze gemarteld woeëte, bekinde ze dat ze Bókkerieësj woare en numde vöal name va anger miensje die óch Bókkerieësj zówe zieë. I de joare doanoa zint in de sjtrieëk va Heële 186 miensje ópgehange of i de gevangenis gesjtórve.
Etymologie
bewirkD'r naam Kaumer i Kaumermuële kunt va kalde born, dat wil zage 'kouwe brón'.